Փետրուար 27-ին, Հայկական ազգային ինստիտուտը (ANI) գործարկեց հանրութեան կողմէն լայնօրէն գործածուող՝ Հայոց Ցեղասպանութեան վերաբերեալ փաստերը եւ ճանաչումը փաստագրող իր կայքին թրքերէն տարբերակը, որ հասանելի է www.turkish.armenian-genocide.org հասցէով:

Ըստ ԱՄՆ-ի «Ասպարէզ» օրաթերթին փոխանցած տեղեկութիւններով՝ ANI կայքը տարեկան կ՝ունենայ աւելի քան չորս միլիոն այցելութիւն, եւ Թուրքիայէն մուտք գործող մարդոց քանակը զգալի է: Քանի որ Թուրքիան պարբերաբար գրաքննութեան կ՝ենթարկէ արտասահմանեան ու տեղական կայքերը, եւ ANI կայքի անգլերէն տարբերակը կայքահէններու յարձակման ենթարկուած է ժխտողականներու կողմէ, ANI-ի նոր կայքին թրքերէն տարբերակը նախատեսուած է թրքալեզու աւելի լայն լսարաններին մուտքի հնարաւորութիւն տալու, թէ՛ Թուրքիոյ Հանրապետութեան մէջ, թէ՛ անոր սահմաններէն դուրս: Թրքալեզու կայքը կը զուգակցի ANI կայքի առաւել լայնօրէն կիրառուող գործառոյթներէն շատերուն: Առաջին փուլին համար թրքալեզու կայքը կը ներառէ ամբողջ աշխարհի մէջ Հայոց Ցեղասպանութիւնը պաշտօնապէս ճանչցած երկիրներուն պաշտօնական փաստաթուղթերուն թարգմանութիւնները:

Հայոց Ցեղասպանութիւնը պատմականօրէն ճանչցած երկիրներուն բանաձեւերը, օրէնքներն ու հռչակագրերը այժմ կարելի է կարդալ թրքերէնով: Անոնք կը ներառեն 1915 Մայիս 24-ին Միացեալ դաշնակիցներու հռչակագիրէն, որ կը վկայակոչէր մարդկութեան դէմ յանցագործութիւնները այն ժամանակ, երբ ցեղասպանութիւն կը կատարուէր, մինչեւ առաւել արդի խորհրդարանական բանաձեւեր, ներառեալ՝ 2016-ի Գերմանիոյ խորհրդարանին բանաձեւը, որ կը ճանչնար պատմական իրադարձութիւնները եւ կ՝ընդունէր Գերմանիոյ պատասխանատւութիւնը այդ հարցով: Նախապէս, այս ամիս, Գերմանիոյ Դաշնային սահմանադրական դատարանը հաստատեց բանաձեւին օրինականութիւնը:

Թուրքիոյ մէջ ընթերցողները նաեւ տեղեկացուած չեն Հայոց Ցեղասպանութեան փաստը հաստատող թրքերէն ծաւալուն արձանագրութիւններուն մասին: 2004-ի Թուրք-հայկական հաշտեցման յանձնաժողովին յանձնարարութեամբ՝ Անցումային արդարադատութեան միջազգային կեդրոնի (ICTJ) քննարկումները եւ իրաւական վերլուծութիւնը տպագրուեցան թրքերէնով: Այնուհետեւ, քանի մը գիրք տպագրուած է, սակայն թրքախօս անձերու համար աղբիւրներու հսկայական բաց կայ:

ICTJ-ի իրաւական եզրակացութիւնը թրքերէնով հասանելի է նոր կայքին մէջ, որ կը ներառէ նաեւ Յաճախակի Տրուող Հարցեր (FAQ) բաժին եւ լուսանկարներու հաւաքածու: Բացի այդ, Ցեղասպանութեան հանրագիտարանի՝ Հայոց Ցեղասպանութեան տարբեր բնագաւառներուն վերաբերող տուեալներուն բաժինը ներկայիս գործարկման փուլի մէջ է:

Կայքը պիտի ունենայ նոր գործառոյթներ, որոնք առանձնակի պիտի հետաքրքրեն թրքախօս ընթերցողները: Ուսումնարանը կ՝ակնկալէ ընդլայնել կայքը՝ նոյն համակարգուած ձեւով եւ նոյն առարկայական չափանիշներով, որոնցմով ստեղծուած է ANI կայքը:

Նոր կայքը նաեւ կը ներառէ ANI քարտէզը՝ թրքերէն նշագրութեամբ, ինչպէս նաեւ այլ հանրայայտ բաժիններու յղումներ, օրինակ՝ թուային ցուցանմուշներ եւ առցանց թանգարան:

Հայկական ազգային ինստիտուտի տնօրէն դոկտոր Ռուբէն Ադալեանը յայտարարել է.

«Թուրքալեզու կայքը ստեղծուած է բազում աջակիցներու՝ ներառեալ թարգմանիչներու, խորհրդատուներու եւ կայք ձեւաւորողներու օժանդակութեան ու խրախուսման շնորհիւ, որոնք օգնեցին Հայոց Ցեղասպանութեան վերաբերեալ այս տեղեկատւութիւնը ընթերցողներուն համար հասանելի դարձնելու Թուրքիոյ մէջ եւ այլուր: Շատ շուտով նոր թարգմանութիւններ պիտի աւելցուին, եւ կ՝ակնկալենք ընդլայնել կայքը՝ արտացոլելու Հայոց Ցեղասպանութեան վերաբերեալ հսկայածաւալ տեղեկատւութիւնը, որ արդէն հասանելի է ANI կայքին մէջ»:

Հայկական ազգային ինստիտուտը (ANI) հիմնադրուած է 1997 թուականին Ուաշինկթընի մէջ՝ իբրեւ կրթական բարեգործական 501(c)(3) կարգավիճակով հաստատութիւն՝ նուիրուած Հայոց Ցեղասպանութեան ուսումնասիրութեան, հետազօտութիւններուն եւ հաստատման:

�

turkish.armenian-genocide.org/index.html

�

�