Ankara ile Erivan arasındaki 'normalleşme protokolleri' parlamentoların onayını beklerken, Ankara'dan Ermenistan'a iki önemli jest. Hükümet, üç yıl önce restore edilerek açılan Van'daki Akdamar Anıt Müzesi'nde (Kilise) yılda bir gün ibadet yapılmasına izin verdi.

Ayrıca 'azınlık okulları'na yabancıların çocuklarının kabul edilmesi için de çalışma başlattı. Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu, Türkiye'de bulunmaları yasal açıdan sorunlu olmayan Ermeni vatandaşların bu haktan faydalanabileceğini açıkladı.

Akdamar'ın ibadete açılması konusu, 2007 yılındaki açılışın hemen ardından gündeme gelmişti. Ermeni Patriği Mutafyan, bu yöndeki talepleri resmi olarak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a iletmişti. Üç yıllık tartışma ve hazırlık ardından Kültür Bakanı Ertuğrul Günay'ın dün verdiği yazılı onay ile Ermeniler Akdamar'da yılda bir gün ibadet yapabilecek. 2010 yılı için bu tarih, 12 Eylül Pazar olarak belirlendi. Söz konusu tarih, Ermenilerce kutsal kabul edilen "Kutsal Haç Bayramı"na denk geliyor. Akdamar Adası'nda 10. yüzyılda inşa edilen kilise de, "Surp Haç (Kutsal Haç)" ismini taşıyor.

Kültür Bakanlığı, ibadet izni verirken birtakım kısıtlamalara gitti. İznin 'inanç turizmi' kapsamında verildiğinin altını çizen Kültür Bakanlığı yazısında, "Van Akdamar Anıt Müzesi'nin (Akdamar Kilisesi) ziyaretçi sirkülasyonuna engel teşkil etmeyecek bir bölümünde, sınırlı sayıda ziyaretçinin katılımıyla, yılda bir kez olmak üzere eylül ayının ikinci haftasında günü, saati ve süresi valilikçe belirlenmek kaydıyla dini içerikli etkinlik düzenlenmesine izin verilmesi uygun görülmüştür." diye vurguladı. Van Valisi Münir Karaloğlu, dün yaptığı değerlendirmede kararın, bölgede inanç turizminin gelişmesine çok önemli avantajlar sağlayacağını anlattı.

'kutsanması ve haç takılması gerekiyor'

Ancak Zaman'a konuşan İstanbul'da yayınlanan Jamanak Gazetesi'nin Genel Yayın Yönetmeni Ara Koçunyan'a göre mekânda ibadet yapılabilmesi için buranın kilise olarak kutsanması ve tepesine haç takılması gerekiyor. Bu adımların ardından Akdamar Kilisesi'nde yapılacak ayini, Türkiye Ermenileri Patrikliği'nden bir ruhani yönetecek.

Ankara'nın üzerinde çalıştığı ikinci konu ise Türkiye'de bulunan yabancıların çocuklarının 'azınlık okulları'ndan yararlanabilmelerine ilişkin. Bu okullardan, yalnızca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı azınlık mensupları yararlanabiliyor. Hükümetin çalışması, son günlerin tartışmalı konusu 'kaçak Ermenistanlıların Türkiye'de eğitim alamayan çocuklarının sorunlarını ise çözmüyor. Başbakan'ın, "100 bin Ermeni'nin sınır dışı edilebileceği" yönündeki açıklamaları büyük bir tartışma başlatmıştı. İlk aşamada söz konusu Ermenilerin çocuklarının eğitim sorununun da çözülebileceği biçiminde iyimser yorumlara neden olan çalışmanın çerçevesini Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu açıkça ortaya koydu. Bakan Çubukçu, "Türkiye'de bulunması yasal açıdan sorunlu olmayanların çocuklarının azınlık okullarına devam edebilmelerine yönelik bir çalışma yapıldığını" söyledi. Bakan, 'yasal statü'nün altını çizdi.

Hükümet tarafından sayıları 70-100 bin olarak telaffuz edilen ancak bu konuda yapılan alan çalışmalarında 20 bin oldukları ortaya çıkan "Ermenistanlı kaçak işçiler"in çocuklarının eğitim sorunları öteden beri kamuoyunu meşgul ediyor. Çalışmak için Ermenistan'dan Türkiye'ye gelenlerin tahmini olarak yalnızca yüzde 7'sinin yasal açıdan sorunu bulunmuyor.

Ermenilerin Ruhani Meclis Başkanı Başepiskopos Aram Ateşyan, geçtiğimiz hafta bu konudaki sıkıntıyı Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'a bir kez daha aktarmıştı. "Kaçak Ermeniler"le ilgili kapsamlı bir çalışmaya imza atan Alin Ozinian'a göre, bu durumda 400 dolayında çocuk bulunuyor. Söz konusu çocukların bir bölümü, İstanbul'da bir bodrum katında Ermenistan'dan getirilen kitaplarla okuma-yazma öğrenmeye, eğitim görmeye çalışıyor. Konuya yakın uzmanlara göre, Türkiye'de kaçak olarak bulunan Ermenistanlıların, Ankara'nın da taraf olduğu uluslararası sözleşmelere göre eğitim hakları bulunuyor. Ancak 'kaçak' çalışan ebeveynler, yakalanma ve sınır dışı edilme korkusu nedeniyle çocuklarını bu haklardan yararlandıramıyor.

Sümela için de izin çıktı

Kültür Bakanlığı, Trabzon'daki Sümela Manastırı için de ayin izni verdi. Sümela Manastırı'nda gerekli düzenlemeler valilikçe yapılacak. Ayin tarihi, eylül olarak belirlendi. Hz. İsa'nın doğumunun 2 bininci yılı dolayısıyla, İçişleri Bakanlığı, 2000 yılında Türkiye'deki kimi kiliseleri belirli tarihler için ibadete açmıştı. Bu kiliselerden bir bölümü şunlar: Kapadokya Ortodoks Kilisesi, Göreme Kılıçlar Kilisesi, Antakya St. Pierre Kilisesi, Demre St. Nicholas Kilisesi, Tarsus St. Paul Kilisesi, Isparta Kilisesi, Bursa Ayasofya Kilisesi, Pamukkale Kilisesi. SÜLEYMAN KURT, ASLIHAN AYDIN ANKARA