Gürcistan'daki istikrarsızlık, İran'la bir türlü istenilen seviyeye gelemeyen ticari ilişkiler Ermenistan sınır kapısını bölge ticareti açısından zorunlu kılıyor. Doğu Anadolulu işadamları şu an 4 milyar dolar olan ihracatlarının Ermenistan sınır kapısının açılmasıyla 10 milyar dolara çıkacağını belirtiyor

Türkiye ile Ermenistan arasında Alican karayolu ve Akyaka demiryolu olmak üzere 2 sınır kapısı bulunuyor

Türkiye'nin Ermenistan açılımına en büyük destek, tarihte Ermeni çetelerden en fazla zulmü gören Doğu Anadolu bölgesi halkından geldi. O günlerin tarih sayfalarında kaldığını ve dünyanın çok değiştiğini öne süren Erzurumlu işadamları bölgenin kalkınması için Ermenistan sınır kapısının açılması gerektiğini düşünüyor.
Doğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (DAİB) Başkanı Cemal Şengel, "Erzurum çok zulüm görmüş ama bunlar geçmişte kalmış. Bu global dünyada sınırların kalkması lazım. O sınır kapısı açılıp bizim oradan Kafkas ülkeleri ve Türkî Cumhuriyetlere daha kolay ulaşmamız gerekiyor. Bölgenin kalkınması açsından son derece önemli bir güzergah. Yoksa bizim derdimiz Ermenistan'daki 3-5 milyonluk pazar değil" diye konuştu.

İHRACAT 2,5 KAT ARTAR

DAİB Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Turan da, Ermenistan sınır kapısının açılmasının bölge ekonomisi için dönüm noktası olacağını ifade etti. Ermenistan'ın bölge için Orta Asya'ya açılan bir kapı olduğunu vurgulayan Turan, "Şu anda yolumuz yok. İran'la aşırı derecede nakliye sorunumuz var. Türkiye'den 2 bin -2 bin 500 dolara giden bir TIR, Iran TIR'ları 800 dolara götürüyor. Gürcistan'da da tam bir istikrar yok.

NAKLİYE BÜYÜK SORUN

Bölgeden inşaat malzemeleri ve gıda başta olmak üzere her türlü ürünün ihraç edildiğini belirten Turan, nakliyenin pahalı olması nedeniyle Azerbaycan ve Kazakistan'da pazar payını kaybetmeye başladıklarını öne sürdü. Ermenistan sınır kapısının açılmasıyla yolun kısalacağını ve nakliye maliyetlerinin düşeceğini kaydeden Turan, "İran sınırında sorun yaşıyoruz. İki ülke arasında ilişkiler geliştirilmeye çalışılıyor ama maalesef sınırı geçemiyoruz. Araçlarımız bekletiliyor. En büyük patates pazarımız Azerbaycan ama şu bir tane patates satamıyoruz. Patatesler soğuktan donuyor" dedi.

İran'la ortak ticaret üssü kurulacak

Şu an aktif olarak kullanılan İran güzergahında sorunların olduğunu dile getiren Şengen, İran'la en son 4 ay önce milletvekilleri bazında bir heyetle görüştüklerini ve nisan ayında veya mayıs ayı başında Iğdır'da büyük bir organizasyon düzenleneceğini bildirdi. Iğdır'da çok büyük bir ticaret merkezinin kurulmasının planlandığını ifade eden Şengen, "İran ve Türkiye arasındaki ticaretin oradan yapılmasını planlıyoruz. 300-400 milyon dolarlık bir tesis. İnşallah gerçekleştireceğiz" dedi. İran'la yürütülen işbirliği çalışmalarını meyvelerini vermeye başladığını anlatan Şengen, Elazığ'da İran'la ortak bir plastik üretim projesi gerçekleştirildiğini belirtti.

Depolama köyleri

Ermenistan sınır kapısının açılması ve İran'la ticaretin gelişmesi durumunda bölgenin ticaret potansiyelinin yükseleceğini anlatan DAİB Başkanı Cemal Şengel, Ulaştırma Bakanlığı'nın 10 ilde yürüttüğü depolama köyleri projesinde Erzurum'a ağırlık vermesi gerektiğini söyledi. BİM marketlerinin bölgede bir antrepo yaptığını, Migros'un da yapmaya hazırlandığını kaydeden DAİB Başkanı, "Bölgemizden 4 milyar dolarlık ihracatımız var. 15 il bağlı bize. Ama ana merkezimizden yapılan ihracatımız 600-700 milyon dolar. Depolama köyleri yapılırsa daha büyük oranda mal ihrac edilebilecek" dedi. Ermenistan kapısının açılması ile şu an 4 milyar dolar civarındaki Doğu Anadolu Bölgesi ihracatının 10 milyar dolara çıkması hedefleniyor.

Türkiye'nin call center'i

Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Başkanı Lütfü Yücelik, Erzurum ekonomisinin 5-6 sektör üzerine kurulu olduğunu ifade ederken, çağrı merkezlerinin (call center) son yıllarda gelişen en önemli sektörlerden biri olduğunu söyledi. Turkceel'in, Finansbank'ın call center'larını Erzurum'a getirdiklerini hatırlatan Yücelik, başka özel sektör kuruluşlarının ve kamu kurumlarının da çağrı merkezlerini Erzurum'a taşıma hazırlığı yaptıklarını bildirdi. Yücelik, "Şu anda çağrı merkezlerinin şehre sağladığı istihdam rakamı 2 bin kişi civarında. Yeni çağrı merkezlerinin gelmesiyle bu rakam 3-4 bin kişiye çıkacak" dedi.

Hayvancılığa yapılan teşvikin yatırımcıları cesaretlendirecek olumlu bir gelişme olduğunu dile getiren Yücelik, teşvikte alt limitin 50 baş hayvan olarak belirlenmesinin sorun olacağını, bu rakamın 20'ye indirilmesi gerektiğini ifade etti.

20 milyon dolarlık besi tesisi kuruyor

Canlı hayvan besiciliği için yüzde 30 inşaat, yüzde 40 mal alımı teşviki verilmesi üzerine bölgede hayvancılığın yeniden canlanması için umutlar yeşermeye başladı. Teşvikin şartları da kolay olursa hayvancılığa yatırımın artacağını belirten DAİB Yönetim Kurulu Üyesi Kemal Arı, teşvikin uygulanabilir olması durumunda bölgeye örnek olacak 20 milyon dolarlık örnek bir canlı besi tesisi yapacağını söyledi.