16 Ağustos 2009
uzerinde yasadıgımız toprakların, tarih boyunca farklı kökenlerden âsıkların hikâyelerine sahne oldugunu biliyoruz. Dini, etnik kökeni, dili farklı âsıklar birbirlerine kendi dilleri, kulturlerince turku yaktılar binlerce yıl.
Turkulerin kimi dilden dile bugunlere geldi, kimi unutuldu gitti, kimi baskılar yuzunden kıyıda kösede kalmaya mahkûm edildi.
Bu turkulerin 84 u gazeteci-yazar Huseyin Irmak’ın Dinler Arası Sevda Turkuleri kitabı sayesinde bir araya geldi bugun.
Irmak, çesitli arastırma konuları için özel koleksiyonları tarar, kıyıda kösede kalmıs kitapları karıstırırken karsısına farklı dinlere mensup âsıkların turkuleri çıkmaya basladı. Bu turkuler biriktikçe önce bir albumde toplamayı dusundu, sonra bir arkadasının önerisiyle elindeki malzemeleri kitaba tasıdı. Milliyet gazetesinin haberine göre; Irmak’ın Dinler Arası Sevda Turkuleri” adını verdiği kitap, Punto Yayınları tarafından basıldı.
Yazar, bazıları tamamen unutulmus, bazıları hâlâ söylenen 84 turku içeren kitabına turkulerin bir kısmına ait notaları ve hikâyeleri de ekledi. Sözleri zaman içinde değistirilen turkulerin orijinal sözleri ve kökenlerini de ihmal etmedi.
Ermeni turkuleri de var kitapta; Alevi, Kurt, Suryani turkuleri de... Sivaslı Ermeni kadınların Hıdırellez’de okudukları mani de, Karagöz oyunundaki Beberuhi tiplemesinin turkusu de...
Ah Kavaklar Ermeni turkusu’
Irmak, kitabının en sasırtıcı bölumunu ise sona saklamıs. Bu bölumde bildik bazı sarkıların orijinallerine ait bilgilere, kaynak belirterek yer veriyor.
Yazar Satı Yesil’e ait olduğu bilinen Odam Kireç Tutmuyor”un muziğinin bir Kurt turkusune, Sezen Aksu’nun Metin Altıok’un siirinden Onno Tunç bestesiyle söylediği Ah Kavaklar” sarkısının Ermeni turkusune ait olduğunu iddia ediyor.
Dahası Erkin Koray’ın ezbere bilinen Körolası Çöpçuler, Askımı Supurmusler” sarkısının ilk kez 1972’de Urfalı Ali tarafından plağa okunduğunu sözlerine ekleyerek iddialarını surduruyor.
Söz ve muziği Selda Bağcan’a ait olan ve sanatçının Uğur Mumcu’nun ardından söylediği Uğurlar Olsun”un muziğinin bir Kadiri ilahisinden alındığına dikkat çeken Irmak, kaynağı Hakkı Coskun olarak bilinen Malatya, Malatya bulunmaz esin” seklinde söylenen turkunun aslında çok eski bir Ermeni halk sarkısı olduğu bilgisiyle de sasırtıyor okuru...
Dinler Arası Sevda Turkuleri”nde Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu’ndan Burcu Yıldız’ın kaleme aldığı Turkiye’de Populer Muzik ve Çokkulturluluk uzerine Notlar” baslıklı bir makale de yer alıyor. Huseyin Irmak’ın projesi gerçeklesirse, kitaptaki turkuleri bir albumde ve verilecek konserlerde dinlemek mumkun olacak.