Yilin alti ayi yollari kapali olan Bahcesaray Van a mi bagli? Hayir. Turkiye ye mi bagli? Yine hayir. Bahcesaray hicbir yere bagli degil. Cunku kendi basina bircok anlamda bagimsiz. Onun icin ismine "9. Gezegen" demisler. Van dan Bahcesaray a gecis kolay degil kisin ise ancak yaya gidilebilir. O da karli daglari asabilirseniz tabii. Yazin son gunlerini yasadigimiz su gunlerde Bahcesaray a dogru yolculugumuz sirasinda dagin eteklerinde Gocerlerin cadirlarini surulerini toplayip sonbaharin gelisiyle koylerine donmelerine tanik olduk. Gocerler bahar aylarinda yaylalara cikar cadirlarini kurar yilin yarisini buralarda gecirirler. Dagin eteklerindeki gocerlerin radyo frekanslari Erivan Radyosu na ayarli oldugu icin Kurtce turkuler dagda yankilaniyor. Bahcesaray a Mukus de denir fakat ilce sakinleri Kurtce ismiyle Miks der. Onceleri Hakkâri ye bagli olan ilce daha sonra Siirt e simdi ise Van a bagli. Bahcesaraylilarin ozel meraklari arasinda satranc buyuk yer tutuyor. Her ev ve kahvede muhakkak bir tane satranc takimi var. Cocuklarin hemen tumu satranc oyununu biliyor. Ve deniliyor ki Bahcesaraylilar zeki olurmus. Zeki olmalarinin nedeni ise satranc! Burada 1915 e kadar Ermeniler de yasamis. Ilcede hâlâ yikik harap Ermeni kiliseleri mevcut. Yukaridan asagiya Bahcesaraylilar gelin goturuyor kilise kalintisindan kislik Bahcesaray hasta tasima ve yazlik Bahcesaray.