Hrant Dink suikasti sonrasindaki gelismelere karsi siyasetcilerin tepkileri fazla kuvvetli olmadi. Oysa ortada sucu tesvik sucu ovme vatandaslar arasinda kin ve nefret duygulari uyandirma gibi suc ornekleri vardi. Anlasiliyordu ki bazi seyler Sabahattin Ali nin oldurulusunden beri devam ediyor Dun Profesor Muammer Aksoy un oldurulusunun 17 inci yildonumuydu. Bugun Abdi Ipekci nin oldurulusunun 28 inci yildonumu... Ikisi de Turkiye nin cok degerli aydinlariydi. Profesor Aksoy hem bilim adami hem siyasetci hem yazar olarak ulkemizin hukuk ve demokrasi mucadelesine buyuk katkilari bulunan bir hukukcuydu. Abdi Ipekci basinimizin en yetenekli ve birikimli gazetecilerinden biriydi. Gazeteciligin evrensel kurallarinin ulkemizde de yerlesmesi icin unutulmaz cabalar gostermisti. Sadece Milliyet in genel yayin muduru ve basyazari olarak degil gazeteciler kuruluslarinda da aktif gorevler ustlenerek... Iki katil daha dogrusu iki katil grubu degisik zamanlarda ikisine de kiydi. O donemlerde islenen bu tip cinayetlerde daha onlarca aydina kiydiklari gibi... Nicin?.. Katilleri. onlarin ortadan kaldirilmasinin kendi dava lari icin faydali olacagina inanmislardi da onun icin... Dava lari neydi? Cinayetlerin cogu simdiye kadar tamamen aydinlatilamadi. Ama yakalanip mahkemeye cikarilan ve suclari sabit olanlarin ifadelerine gore hepsinin ortak pay-da si suydu: Dava lari vatan a millet e veya ummet e hizmet etmekti... Oldurdukleri kisileri de o amaclarina aykiri dusen dusman lar olarak bellemislerdi. O dusman lardan pek cogunu ben genclik yillarimdan itibaren tanidim... 1940 larin yarisindan sonraki uzun yillar boyunca esas dusman lar komunistler veya komunist oldugu varsayilanlardi. 1948 de Sabahattin Ali yi olduren -silah kacirma sucuyla askerlikten cikarilmis- gedikli cavus Ali Ertekin ifadesinde o marifetini ayni gerekceyle izah ediyordu: ...Simdiye kadar memleket icerisinde yapmis oldugu ve bundan sonra da memleket disinda yapacagi zararli hareketleri dusunerek milli hislerim galeyana geldi(...) Bir odun buldum. Arkasindan yaklastim. Kitap okumaya baslamisti. Odunu arkasindan kafasina indirdim. Yuzukoyun yere dustu... Ali Ertekin in davasi sorusturma ve durusma sirasinda ortaya cikan bircok celiskiye ragmen bu ifadesi gozonunde tutularak izlendi ve sonuclandirildi. Katil adam oldurmek ten hukum giydi. Ama hafifletici sebep uygulamasiyla zaten indirilmis olan hapis cezasi ni -1950 deki- af kanununun da etkisiyle- 21 ayda tamamladi. Bunu da fazla yadirgayan olmadi. Basinda oldugu kadar siyaset alaninda da bu konu uzerinde fazla durulmadi. Hatta siyaset alaninda Sabahattin Ali yi olup gittikten sonra da Komunistti oldurulmeyi hak etti anlamindaki sozlerle anan siyasetciler eksik olmadi. (Ornek: Milli Egitim Bakani Tevfik Ileri nin 13 Eylul 1951 tarihli konusmasindan: Bir zamanlar Bulgar sinirindan kacip giderken gebertilen komunist Sabahattin Ali...) Komunistlerin gebertilmesi ni mesru gorme anlayisinin etkileri 1960 li yillarin sonlarinda kapsamini daha da genisletti. Donem 1964 teki Johnson mektubu ndan sonra halkin bazi kesimlerinde ABD ye tepkilerin arttigi bir donemdi. Ama ABD ye karsi tepki gostermeyi komunistlik sayip vatan hainligi yle esdeger goren kesimler de vardi. 1969 un subatinda Istanbul a gelen Amerikan 6 inci Filosu nu protesto eden universiteli genclerin karsisina da o kesimler cikti. Gencler 16 Subat gunu Istanbul da Taksim Meydani nda Amerikan emperyalizmine karsi Mustafa Kemal yuruyusu duzenlemislerdi. Meydanda kahrolsun komunizm Allahsizlara olum gibi sloganlar atan gruplarin saldirilarina ugradilar. Saldirganlar tekbir getiriyorlardi. Sopali ve bicakliydilar. Komunist ve Allahsiz diye belledikleri iki genci oldurduler. O subat gununun adi Kanli Pazar oldu. CHP muhalefeti olayi Meclis e goturdu. Iktidardaki AP hukumeti ise olaylara siz neden oldunuz diye CHP yi sucladi. Saldirganlari tesvik etmekle suclanan Icisleri Bakani ise Biz hesabimizi burada da veririz mahkeme-i kubrada da dedi. *** 1970 li yillar artik isin giderek cigrindan ciktigi bir donemdi. Baska ulkelerde 1968-69 olaylari olarak baslayip iktidarlarin dikkatli politikalariyla tirmanmasi onlenen olaylar bizde bir yandan devlet guclerinin bir yandan da devlete yardim ediyoruz iddiasindaki siyasi guclerin katilimiyla bitip tukenmek bilmeyen bir cinayetler dizisi haline geldi. Bu turdeki her cinayetin temel gerekcesi ayniydi. Cinayeti isleyenlerin dusman a karsi milli hisler i galeyana geliyordu. Onun memlekete millete ve/veya dine zarar verdigini dusunuyorlardi. Sonra gelsin odun veya silah veya bomba... Ellerine ne gecerse onunla dusman in isini bitiriveriyorlar di. *** Evet benim bu isini bitiriverme olaylarindan ilk ini izledigimden beri 58-59 yil gecti. Faillerinin aklina sokulan ilkel dusuncelerin tam tersine memleket imize millet imize din imize cok buyuk zararlar veren asil olaylarin bu cinayetler oldugu ortada... Ama bu zararin hâlâ farkina varmayanlarin gecmiste yasadiklarimizdan ders almayanlarin ve ayni hatalari tekrar tekrar islemeye devam edenlerin var oldugu da ortada... Hrant Dink cinayetinin uzerinden her gecen gun bunun yeni yeni orneklerini ortaya koyuyor. Katilleri neredeyse mazur ilan etmeye (hatta bazen kahraman ilan etmeye) yonelen birtakim cevrelerin ve kisilerin sozleri sloganlari eylemleri birbirini izliyor. Vapur kacirma eyleminden bazi maclardaki sloganlara bazi televizyon yayinlarindaki densizliklere kadar bir suru ornek katilleri ve tesvikcilerini memnun edicidir. Bundan sonraki potansiyel katil leri de suca ozendiricidir. Yani Turk Ceza Kanunu ndaki sucu tesvik sucu ovmek gibi suclarin cok carpici ornekleridir. Ayrica vatandaslar arasinda kin ve nefret duygularini korukleyici niteliktedir. Konunun her kesimdeki sorumlularinin ise bu gelismeye gerekli tepkiyi gosterdiklerini goremiyoruz... Hele politikacilarin bu konuda hayli sessiz kaldiklarini goruyoruz. Acaba nicin? Maclarda Ermeni li slogan atanlarin oylarini dusunuyorlar da onun icin mi? Daha cok sunu goruyoruz: 1949 da Sabahattin Ali yi olduren katilin milli hisleri nden soz ederek kendini kurtarmasi gibi... Hatta sonradan bazi politikacilar tarafindan -dolayli olarak- ovulmesi gibi... Bundan 28 yil onceki 1 Subat 1979 gunu Ipekci yi olduren Mehmet Ali Agca nin hapisten gununden once cikarilip Turkiye seninle gurur duyuyor diye alkislanmasi gibi... Dink in katilleri de bu toplumda yeteri kadar yandas bulabileceklerine inanabilirler... Nitekim iclerinden biri polis kordonu arasindan bundan sonrasi icin hedefler gostermeye basladi. Otekinin ise hem de polis karakolunda Turk bayragi ve Ataturk imzasi onunde posterlik fotograflari cekilebildi... Ustelik polisin kendisine cok onceden yapilan ihbarlarin geregini yapmadigini gosteren haberler de birbirini izliyor... Ve bunlar hakkindaki sorusturmalarin sonucunun ne zaman alinacagi da bilinemiyor. Boyle bir ortam icinde bir zamanlar bebek olanlarin buyuyunce katil lesmeleri giderek daha kolaylasmaz mi?