Iran-Ermenistan iliskilerini saglikli tahlil edebilmek icin tarihi bazi gercekleri de bilmek ve bu cercevede degerlendirmek gerekiyor. Zira ortaya cikan gelismeleri izah etmekte zorlanir hatta saskin hale gelebilirsiniz. Ornegin dini esaslara gore yonetilen Islami yapida bir ulke olma iddiasini surekli dile getiren Iran in Meclis Baskani Gulam Haddat’in 12 Eylul’de Ermenistan’a gerceklestirdigi resmi ziyaret sirasinda Cumhurbaskani Robert Kocaryan ve Meclis Baskani Tigran Torosyan ile yaptigi gorusmelerdeki aciklamalari anlamakta zorlanabilirsiniz. Ermenistan Cumhurbaskani Robert Kocaryan G. Haddat i kabulunde yaptigi aciklamada Iran ve Ermenistan’in cesitli sahalardaki projeleri olumlu sonuclandirdigini iki ulke iliskilerinin sorunsuz devam ettigini iliskilerin gelecek yillarda daha da gelisecegini ifade ediyor. G.Haddat ise yaptigi aciklamada SSCB’nin dagilmasindan sonra Ermenistan gibi bir komsu ulke kazanmaktan dolayi memnun kaldiklarini belirtiyor. Ermenistan Meclis Baskani Tigran Torosyan da Ermenistan’in 15 yillik bagimsizligi surecinde Meclis Baskani’nin ilk kez Ermenistan’i ziyaret ettigini karsilikli ziyaretlerin ileriki yillarda da devam edecegini dile getiriyor. Ayrica Iranli meslektasi ile yaptigi ortak basin toplantisinda Iran’in nukleer calismalari konusuna deginerek; buyuk ulkelerin askeri guc anlaminda baska ulkeleri hedef almamasi ulkelerin haklarini kucultmemesi gerektigini dile getiriyor. Bu arada Ermeni gazeteciler artik bir gelenek haline gelmis ancak asiri tekrari nedeniyle sulanmaya baslamis Sozde Ermeni Soykirimi konusunu gundeme getirmek amaciyla bir hinlik” yapip Iran Parlamentosu nun resmi olarak soykirimi taniyip tanimayacagini sormayi da ihmal etmiyorlar. G.HADDAT’in konu hakkindaki cevabi diplomatik olmakla birlikte oldukca ilginc; vatanlari ve halklari ugrunda olen insanlara saygiyla yaklastiklarini soyleyen G.HADDAT Iran’dan Ermenistan’a gelen resmi gorevlilerin soykirim anitini ziyaret ettiklerini hatirlatiyor ve Iran’da Islam devrimine kadar 24 Nisan’in soykirim gunu olarak kabul edilmedigini devrimden sonra Iran da yasayan Ermenilerin 24 Nisani anmaya basladiklarini soyleyerek mevcut yonetimin Ermenilere destek verdigini acikliyor. Satir aralarina beceriksizce gizlenmeye calisilmis mesajlar aslinda cok acik ortada duruyor. Iran yonetimi kendisinden onceki yonetimin Ermeni karsiti devrim sonrasi insa edilen Islam rejimiyle yonetilen Iran’in ise Ermeni yanlisi oldugunu ulkede yasayan Ermenilerin soykirimla ilgili faaliyetlerine destek verildigini anlatiyor. Gerceklesen ziyaret ve Iran heyetinin temennileri sizleri sasirtabilir. Zira dini esaslara gore yonetilen ve ustelik Musluman bir ulke yetkilileri nasil olur da Ermenistan gibi Hiristiyanligi ve Hiristiyan âlemini surekli ajitasyona tabi tutan (Hiristiyanligi kabullerinin 1700. yilini kutlayan Ermeniler din unsurunu Azerbaycan ve Turkiye’ye karsi Bati kamuoyunda siklikla dile getirmektedirler) bu ulkeye yaptiklari ziyaret sirasinda boyle ifadeler kullanabiliyorlar. Evet burada bir kez daha Ermenistan ile Iran arasindaki etnik yakinligin din yapinin onune gecirildigini Aryan milliyetciligi”nin on planda tutuldugunu gorebiliyoruz. Iran’in devrim sonrasi olusturdugu yonetimin dis politika anlayisi Ermenistan’la iliskilerde gecerli olmamistir. Iran Kafkaslardaki ulusal cikarlari cercevesinde Islam kardesligini bir kenara birakarak Ermenistan ve Rusya’ya yaklasma siyasetini benimsemekten cekinmemistir. Ustelik bu yakinlasmayi kendisi gibi halki Musluman olan bir ulkeyi (Azerbaycan) karsisina almak pahasina yurutmektedir. Iran bagimsizligini kazanan Azerbaycan’in ulkesinin kuzeyinde bulunan Guney Azerbaycan ile birlesme korkusu nedeniyle bu politikayi yurutmektedir. Iran ile Ermenileri yakinlastiran tek husus Guney Azerbaycan meselesi degil. Ermenilerle Farslari birlestiren tarihi etkenler de mevcut. Iran Ari irkinin kardes ve ittifak olusturmasi” dusuncesiyle Iran’da Aryan ocagi” veya Aryan merkezi” teskil edilmesi idealini zaman zaman dile getiriyor. Iran bu merkez etrafinda Farslilar-Ermeniler ve butun Ari irkindan milletlerin Aryanizm temelinde bir araya gelmesini arzu ediyor. Iste tarihi gercekler isigi altinda aydinlatildigi zaman anlam kazanan Ermeni-Iran iliskileri. Azeri kardeslerimizin bu bilgiler isiginda her zaman uyanik olmalari gerekiyor. Zira bolge sicak ve kaygan bir zemine sahip.