Patrik II. Mesrob Hazretleri Sabah Gazetesi Haber Merkezi nden muhabir Pervin Kaplan’in Papa XVI. Benedikt Hazretlerinin 12 Eylul 2006’da Regensburg Universitesi’ndeki tebligi hakkindaki sorularini 14 Eylul 2006 Persembe yanitladi. Internet araciyla yapilan mulakatin cozumunu okuyucularimizin dikkatine sunuyoruz: KAPLAN: Hristiyanlik ile akil arasinda siki bir bag var diyen Papa Islam’da ise Allah kavraminin cok soyut oldugunu ve bu nedenle boyle bir bagin olmadigini soyledi. Bu konudaki gorusleriniz nedir? MESROB II: Dinler ve Kulturler arasi baris zemini arayan bir konferansa katilmak uzere yurtdisinda bulunuyorum. Dolayisiyla Papa Hazretlerinin dediklerini ulusal basindan izleme olanagim olmadi. Papa Hazretlerinin dediklerinin yanlis yorumlaniyor olmasi da tabii ki mumkun. Sorunuza gelince; Hicbir tektanrili vahiy dininin Allah’a inanc bazinda digerinden farki yoktur. Mevcut farklar hangi ulke dini mezhep ve kultur sozkonusuysa onun ozelliklerinden dogan farklardir. Yuhanna’nin Incili mantik anlamina gelen logos” kelimesiyle baslasa da Hristiyanlikla akil arasindaki bag aslinda Bati Kilisesi’nde 1225 yilinda dogan Aquinali Thomas’la Ermeni Kilisesi’nde ise 1346 yilinda dogan Datevli Aziz Gregor’la baslayan sorgulama surecinden sonra olusmustur. Bati’daki 17. yuzyildan itibaren baslayan aydinlanma surecinden sonraysa bu egilimin pekistigini kabul etmek gerekir. Allah ruh’tur ve tanimi geregi zaten soyuttur. KAPLAN: Papa Bizans Imparatoru Paleologos’un bir Islam alimine soyledigi Bana Muhammed’in getirdigi yenilikleri goster… Sadece kotu ve insanlik disi seyler bulacaksin. Tipki vaaz ettigi dinin kilic gucuyle yayilmasi emrini verdigi gibi… Dine davet icin siddet ve tehdit yerine iyi konusma kapasitesi ve dogru akil yurutme gerekir” sozlerini dile getirdi. Bu konudaki gorusleriniz nedir? MESROB II: Ne yazik ki tum dinlerin cesitli devlet fikir ve kisilerin araclari olarak kullanilmak istendikleri tarihsel bir gercektir. Papa Hazretlerinin buna atif yaptigini saniyorum. Tabii tarihte Katolik Kilisesi’nin baslattigi Hacli Seferleri gibi cok sayidaki ornekleri de unutmamak gerekir. Radikal gruplar her zaman istisna teskil etmislerdir. KAPLAN: Tum bu konusmalarin Papa’nin Islam’i yorumlamak icin mesruiyeti yok. Musluman aleminin bir kisminin daha radikallesmesine yol acabilir” gorusu konusunda ne dusunuyorsunuz? MESROB II: Her birey her konuda fikrini beyan edebilmelidir. Ancak bir dini en iyi sekilde onu uygulayan inananlar yorumlayabilir diye dusunuyorum. Papa Hazretleri Katolik inancina gore ancak Hristiyanligin Katolik mezhebi konusunda yanilmazdir. Papa Hazretlerinin simdiki makamina secilmeden bir universite profesoru oldugu unutulmamalidir. Oyle gorunuyor ki Papa Hazretleri hala bir profesor gibi entelektuel egzersiz yapmayi seviyor. Ama o artik bir papa ve her dedigi toplumlararasi iliskileri etkileyecek nitelikte. KAPLAN: Vatikan uzmanlarinin Papa Islam ve Hristiyan dinlerinde Allah’in ayni olmadigina dikkat cekiyor. Dolayisiyla Islam ve Yahudi dini mensuplari ile ortak dua etmenin anlamsiz oldugunu soyluyor” yorumu hakkinda ne dusunuyorsunuz? MESROB II: Vatikan uzmanlarinin bu gorusunu Papa Hazretlerinin gorusunu dogru yansittigini sanmiyorum; subjektiftir. Allah’in bir ve tek olduguna inaniyorum. Islam kendisinden onceki tum peygamberleri tanidigini beyan etmektedir. Tum bu peygamberler bir ve tek olan ayni Yuce Allah’in mesajcilari olmuslardir. Bu esas Museviler’in Hristiyanlar’in ve Muslumanlar’in ayni bir ve tek olan Allah’a dua ettiklerini gostermektedir.