Patrik II. Mesrob Hazretleri 14 Eylul 2006 Persembe Montparnasse daki Bleu Marine Oteli’nde sabah kahvaltisini yaptiktan sonra diger tum katilimcilarla birlikte Fransiz Disisleri Bakanligi’nin tedarik ettigi otobuslerle CCI Merkezi’ne gecti. Saat 09:30 ile 12:30 arasinda onceki gun gibi CCI Merkezi’ndeki farkli salonlarda Kulturel Farkliliklar Anilar Tarih Mirasin Korunmasi Imgeler ve Yazilar” Dinler ve Toplumlar” Sosyal Cagdaslasma Sureci” Egitim” Paylasilan Ortak Degerler” basliklari altinda toplanacak olan calisma gruplari toplandi. Patrik Hazretleri Av. Luiz Bakar’la birlikte Dinler ve Toplumlar” konulu calisma grubuna katildi. Bu oturumda ozellikle Dini Azinlik Haklari” konusu irdelendi. Teblig sunan dokuz konusmaci arasinda Patrik Hazretleri de vardi. Patrik Hazretleri ozetle soyle konustu: Halkinin buyuk cogunlugunun Musluman oldugu laik ve demokratik bir ulke olan Turkiye vatandasiyim. Turkiye’deki Ermeni toplumu ulkedeki sayi acisindan en buyuk Musluman olmayan toplumdur. Musluman komsularimizla bir yasam diyalogu icersinde yasiyoruz ve bu yasamimizin hemen hemen her safhasinda gecerli olan bir sey. Bu Dinler ve Toplumlar” atolyesine bazi somut onerilerle katkida bulunmak istiyorum. Bu oneriler ruhani reisi bulundugum toplumun spesifik azinlik statusunden kaynaklanan genellemelerdir. Konuya genel anlamda yaklasmak istiyor onerilerimin gerek Bati’daki Musluman ve Musevi azinlik toplumlari gerekse Ortadogu Asya ve bazi Afrika ulkelerindeki Hristiyan azinlik toplumlarinin azinlik haklari huzuru ve genel durumlarinin iyilestirilmesi acisindan onem arz ettigini dusunuyorum. Turkiye’deki Ermeni azinlik toplumu hakkinda ozellikle konusmak istemiyorum cunku bu konunun tartisilacagi yerin burasi olmadigini dusunuyorum. Onerilerimi bes ayri baslik altinda toplamak mumkun: 1) Dini toplumlar dinin siddet icerikli amaclarla kullanilmasina izin vermemeli karsi cikmali ve kinamalidirlar. Oteki”ni karalama kampanyalari da bir nevi psikolojik siddet olmalari nedeniyle buna dahildir; 2) Hukumetler dini toplumlara yasama hakki tanimali tuzel kisilikle yasalara gore orgutlenebilmelerine izin vermeli kurumlarinin surdurulebilirligini saglamak acisindan gerekli olanaklar yaratilmalidir (cunku taninmayan yasadisi olusumlar denetlenemedikleri icin hemen her zaman koktendinci yollara basvurabilmektedir); 3) Hukumetler ve dini toplumlar baris huzur hosgoru egitimini her alanda hizlandirmali ve guclendirmelidirler. Toplumdaki otekiler” din ve kulturlerini kendilerince anlatmaya tesvik edilmelidirler. Ozellikle okul kitaplarinda toplumdaki otekiler” hakkindaki saygisiz dikkatsiz hosgorusuz karalayici ve yanlis yakistirmalar huzursuzluk hosgoru eksikligi bazen de asiri koktendinci tepkilere neden olabilmektedirler; 4) Dinler ve kulturlerarasi diyalog kurumlarinin yasal olarak orgutlenebilmeleri ulusal bolgesel ve kuresel boyutta tesvik edilmelidir dini reislerin ve kultur emekcilerinin acik diyaloga girebilmeleri saglanmali bu diyalog surecinin kamuoyuna ulasmasina yardimci olunmalidir; 5) Siyasiler sekteryen farkliliklari somurmeye ve amaclari dogrultusunda kullanmaya son vermeli etnik ve dini farkliliklari ekonomik sosyal ve politik anlasmazliklarin icine tasimaya son vermelidirler.” Patrik Hazretlerinin Ingilizce tebligi ilgiyle dinlendi ve ayni anda Fransizca ve Arapca’ya tercume edildi. CCI Merkezi’nin buyuk yemek salonunda yenilen ogle yemeginden sonra katilimcilar calisma gruplarinin oturumlarina 14:15 ile 16:30 ve 16:45 ile 19:00 arasinda devam ettiler. Dinler ve Toplumlar” calisma grubunun ogleden sonraki oturumlari Din ve Milliyetcilik” Kamu Alaninda Dini Kisve” konularina ayrilmisti. Patrik Hazretleri birinci oturumda yine soz alarak soyle dedi: Misir El-Azhar Universitesi Rektoru Prof. Dr. Ahmed El Tayyib’in az onceki konusmasina saygiyla tepki gostermek istiyorum. Az once kendisi Hristiyanlik hakkinda cok yanlis bazi iddialarda bulundu Ortodokslugu Dogu Ortodokslugu’nu Katolikligi ve Protestanligi Hristiyanlik mezhepleri olarak degil ayri ayri dinlermis gibi gosterdi. Bu cok yanlis bir tanimlamadir. Ben Ortodoks Katolik ve Protestan kardeslerimle esasen Mesih Isa’nin Rabligina ve Kurtariciligina inaniyorum ayri mezheplere ait olmakla birlikte bizlerin inanci da vaftizi de esasta birdir. Bildiginiz gibi ben Turkiye’de yasiyorum. Turkiye’de de farkli Islami mezhepler mevcuttur Sunniler Aleviler Mevleviler vardir. Bu insanlarin Islamiyeti yorumlama sekilleri de gayet farkli olabilir ancak ben onlarin hepsini de Musluman inananlar olarak goruyorum her birini ayri bir dine mensupmus gibi kabul etmek ciddi bir yanlis olurdu. Hristiyanlik’taki mezhepler de esasen buna benzer.” Ayni gunun aksami saat 20:00’de Patrik Hazretleri Paris’teki Tibrevank’tan Yetisenler Dernegi Baskani Hagop Demir Nisan Kayhan Hagop Ardic Jirayr Karagozyan ve Av. Luiz Bakar’la Paris’teki Ermeni restoranlarindan Oskian’in Yeri’nde aksam yemegi yedi. Yemekte konusulan baslica konu Uskudar’daki Surp Hac Tibrevank Lisesi’nin gelecegiydi.