DDK azinlik vakiflarini yabanci tuzel kisi saydi. Avukatlar Hatemi: Rezalet Anayasal suc; Cano: Azinlik vakiflari TC kurulusu yoneticileri TC yurttasi. Prof. Dr. Oran: Mulkiye de olsalar caka caka baslari donerdi. Turkiyelilik terimi bu yuzden onemli. Azinlik hukuku uzmani avukat Kezban Hatemi Cumhurbaskanligi Devlet Denetleme Kurulu nun (DDK) Turkiye de yabancilarin tasinmaz edinmeleriyle ilgili raporda cemaat vakiflarini yabanci tuzel kisiler arasinda gostermesinin Anayasal bir suc oldugunu soyledi. bianet in gorusunu aldigi bir baska azinlik hukuku uzmani Avukat Murat Cano da raporda cemaat vakiflarinin yabanci tuzel kisilik tasinmazlarinin da yabancilarin edindigi tasinmazlar arasinda sayilmasinin Anayasa nin esitlik ilkesine aykiri oldugunu belirtti. Prof. Dr. Baskin Oran ogretim uyesi oldugu Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi nde yani Mulkiyede bir ogrencinin boyle bir siniflandirma yapmasi halinde neler olacagini soyle ozetledi: Caka caka basi donerdi. Birakin Mulkiye den mezun olmayi ust sinifa gecemezdi. Hatemi: Tek kelimeyle rezalet Hatemi rapordaki siniflandirmayi tek kelimeyle rezalet diye nitelendirdi ve acikladi: Yabanci Turkiye Cumhuriyeti (TC) yurttasi olmayan kisidir. Cemaat vakiflari TC yurttasi olan insanlarin bir araya gelerek kurdugu vakiflardir. Bu siniflandirma Musluman olmayan TC yurttaslarini yabanci gibi gosteriyor. Hatemi DDK nin once kendi zihniyetini Anayasa ya gore denetlemesi gerektigini soyledi. Anayasa Cumhurbaskanindan bireylere kadar herkesi her makami baglar. Bu rapordaki siniflandirma Anayasal bir suctur. Kendi icindekine yabanci diyen bu zihniyet demokrasinin de onunu tikiyor. Bunu Cumhurbaskani Sezer in de kinamasi gerek. Azinliklar da dilekce hakkiyla Cumhurbaskani na yazip bu raporu kinayabilirler. Cano: Devlet din ya da irk temeli uzerinde kurulmus degil Avukat Cano da cahilce bir fikir jimnastigi diye niteledigi rapordaki siniflandirmanin Anayasa ya aykiriligini soyle acikladi. Anayasa devletin irk ve din temeli uzerinde kurulmadigini yurttaslarinin hak ve ozgurlukleri bakimindan esit olduklarini belirtir. Azinlik vakiflari yabanci tuzel kisilik degildir. Cunku TC yasalarina gore tuzel kisilik kazanmis TC kuruluslaridir. Yoneticilerin tamami TC yurttasidir. TC yurttasi Muslumanlarin kurdugu vakif kuruluslari hangi hak ve ehliyetlere sahipse azinlik vakiflari da ayni hak ve ehliyetlere sahiptir. Oran: Turkiyeli terimi bu yuzden onemli Prof. Dr. Oran da bu durumun Basbakanlik Insan Haklari Danisma Kurulu nda yer aldigi donemde kaleme aldigi Azinlik Haklari ve Kulturel Haklar Calisma Grubu Raporu nda onerdikleri Turkiyelilikteriminin onemini gosterdigini soyledi. Cunku Turk etnik grubu ifade ediyor milleti ifade etmiyor. Boyle olunca da surekli bu tur durumlarla karsilasiyoruz. Boylece gayrimuslimleri resmen yurttaslik tanimi disinda birakiyor. Etyen Mahcupyan in deyisiyle yalnizca gayrimuslim degil gayrivatandas liga neden oluyor. DDK azinlik vakiflarini nasil yabanci tuzel kisilik yapti? DDK nin Yabanci Uyruklu Gercek Kisiler Ile Yabanci Ulkelerde Kurulan Tuzel Kisilige Sahip Ticaret Sirketlerinin Turkiye Cumhuriyeti Sinirlari Icerisinde Tasinmaz Edinmeleri Uygulamalarina Iliskin Inceleme Raporunda cemaat vakiflari adiyla anilan azinlik vakiflari bircok yerde yabanci tuzel kisi olarak aniliyor. Raporun Yabanci Tuzel Kisilerin Turkiye de Tasinmaz Edinmeleri baslikli dorduncu bolumunde azinlik vakiflari yabanci tuzel kisiler arasinda sayiliyor. Yabanci Tuzel Kisilere Ait Tasinmazlara Iliskin Istatistiksel Analizler baslikli besinci bolumde de cemaat vakiflari yabanci sermayeli sirket ve yabanci sirket basliklariyla birlikte soyle yer aliyor: Cemaat Vakfi: Ayni dinden veya soydan olanlarin kurmus olduklari toplum yararina calismayi ilke edinen kurulustur. Vakiflar Yasasina gore bunlar vakfiyeleri olup olmadigina bakilmaksizin Vakiflar Genel Mudurlugunun izniyle dinsel egitsel sosyal ve kulturel alanlardaki gereksinimleri karsilamak uzere tasinmaz edinebilmektedirler. Ulkemizde; Turk Ortodoks Rum Ermeni Musevi Bulgar Gurcu Suryani Maruni ve Keldanilere ait cemaat vakiflari bulunmaktadir. 31.12.2004 itibariyla; Turkiye de 161 cemaat vakfi bulunmakta olup Vakiflar Genel Mudurlugu kayitlarina gore bunlardan 159 unun ulkemiz sinirlari icinde tasinmazi vardir. Aciklamalardaysa soyle bir metin var: Cemaat vakiflari tarafindan edinilmis tasinmazlara ait edinme tarihi bilgisi ilgili kayitlarda bulunmadigindan; bunlar icin tarihsel bir analiz soz konusu olmamistir. Cemaat vakiflarina ait tasinmazlar sayilari ve yuzolcumu toplamlarina dayali olarak 5 gruba ayrilmistir. Buna gore; Rum Ermeni Musevi ve Suryani cemaat vakiflarina ait olan tasinmazlar ayni isimlerle kendi baslarina; Turk Ortodoks Keldani Maruni Bulgar ve Gurcu cemaat vakiflarina ait tasinmazlar ise; diger olarak gruplanmistir. Ayni bolumun dorduncu altbolumu de Vakiflar Genel Mudurlugu nden alinan kayitlara gore su bilgiler veriliyor: Turkiye de 142 cemaat vakfi tarafindan edinilmis yuzolcumu bilinen 1.427 tasinmaz bulunmakta olup; alanlari toplami 2.584.763 m2dir. Yuzolcumu bilinen 1.427 tasinmazin; 650 si (%45.6) Rum 510 u (%35.7) Ermeni 122 si (%8.5) Suryani 113 u (%7.9) Musevi ve 32 si (%2.2) diger cemaat vakiflarinin mulkiyetinde bulunmaktadir. 1.427 tasinmazin; %48.3 u (1.249.160 m2) 65 Rum cemaati vakfina; %30.1 i (779.147 m2) 6 Suryani cemaati vakfina; %13.6 si (352.771 m2) 49 Ermeni cemaati vakfina; %6.9 u (178.280 m2) 16 Musevi cemaati vakfina ve %1 i (25.405 m2) diger 6 cemaat vakfina aittir. (TK)