Soykirim degil karsilikli kirim -
Istanbul Universitesi Ataturk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitusu Arastirma Gorevlisi Perincek Rus arsivlerinde 1915 Ermeni olaylarinin karsilikli kirim olarak nitelendirildigini belirtiyor
DERYA SAZAK: Rus Devlet Arsivleri nde Turk Sovyet Iliskileri ve Ermeni meselesi uzerinde calismalar yapiyorsunuz. Moskova genc bir akademisyen icin kaynak cenneti olmali?..
MEHMET PERINCEK: 1996 da AFS bursu alarak Rusya Federasyonu nda lisede okudum. Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi mezunuyum. Yedi senedir Rus Devlet Arsivleri nde arastirmalar yapiyorum. Ataturk un Sovyetler le Gorusmeleri adli kitabim yayimlandi.
Moskova da birkac arsiv var: Ilk calistigim arsiv eski adiyla Marksizm Leninizm Enstuitusu ydu. Sovyet donemi parti arsivi. Carlik donemine ait arsivler var Disisleri nin Kizilordu nun Rusya Federasyonu nun arsivi var. Osmanli ve Turkiye Cumhuriyeti ne iliskin kaynaklar cok zengin.
TKP icin ayri koleksiyon
Turkiye Komunist Partisi (TKP) tarihi hakkinda ilginc belgeler olmali. Incelediniz mi?
TKP hakkinda ayri bir koleksiyon var. 1919 - 1941 arasi acik. O koleksiyonda Ermeni meselesiyle ilgili belgeler de var. TKP arsivi Baku merkezli olan Mustafa Suphiler in donemine ait oldugu icin Dogu cephesindeki Ermeni olaylariyla ilgili raporlar var. Ermeni katliamlari ve Tasnaklarin bolge halklarina karsi olumsuz rolune iliskin belgeler bulunuyor.
TKP koleksiyonunda neler var?
Mustafa Suphi nin Ataturk ile yazismalari var. Turkiye ye Suleyman Sami diye bir adamini gonderiyor. Mustafa Kemal ile gorusuyor. TKP Turkiye ye gelmek istiyor. Mustafa Kemal in Gelecekseniz orgutlu bir guc olarak gelmeyin tek tek gelecekseniz buyrun gelin seklinde sozleri var. Fakat Suleyman Sami Ittihatcilar in ajani cikiyor ve Mustafa Suphi nin oldurulmesinde onemli adamlardan biri oluyor. Suphi nin Stalin e gonderdigi raporlar da var.
O donemde Mustafa Kemal in Ankara da kurdurdugu resmi Komunist Partisi de faaliyet gosteriyor.
Tevfik Rustu Aras basinda. Ankara TKP si 1920 de Komuntern e katilmak icin basvuruda bulunuyor. Ancak basvurusu reddediliyor. Aras anilarinda Stalin hâkim olsaydi bizi mutlaka alirdi diye yaziyor.
Altinlar hastanede tartildi
Turkiye nin ulusal kurtulus savasina Sovyet desteginden hep soz edilir. Vagonlarla altin gonderildigi anlatilir tarih kitaplarinda.
Evet Sovyet heyeti trenle geliyor Kâzim Karabekir karsiliyor onlari Erzurum da hastanenin kantarinda tartiyorlar altinlari. Altin ve cephane transferi asil Karadeniz uzerinden yapiliyor. Yardimlarin onundeki en buyuk engel Tasnak Ermenistan i. Topraklarimizdan gecemezsin diyorlar. Turk ordusuyla Kizilordu ortak harekât yaparak Tasnak Ermenistan ini yikmasi o sebeple.
Sovyetler in Mustafa Kemal e destegi 1930 lara kadar suruyor.
Sovyet komunistleri Mustafa Kemal e olan tutumlari nedeniyle Turk komunistleri elestiriyor. Sovyet Buyukelcisi Aralof Ankara da iken komunist milletvekili Nazim Bey onunla gorusuyor. Kurtulus Savasi nda zafer henuz gelmemis Nazim Bey Desteklerseniz Mustafa Kemal i indirebiliriz baskanligimda yonetim kurabiliriz diyor. Moskova yanasmiyor Asil devrimci kuvvet Kemal ve arkadaslaridir komunistler de onlari desteklemelidir seklinde politika guduyorlar.
Mustafa Kemal in Lenin ile yazismalari olmus.
Ilk resmi yazisma 24 Nisan 1920 tarihli. Meclis acildiktan sonra Mustafa Kemal in Meclis Baskani imzasiyla Lenin e gonderdigi mektuplar var. Kurtulus Savasi na destek saglanmasi Kizilordu ile birlikte hareket edilerek Tasnak Ermenistani nin ortadan kaldirilmasi gibi isteklerin yer aldigi 5 - 6 yazisma bulunuyor. Sovyet arsivlerinden cikan bir tanesi Ataturk un Lenin e bir mektubu sansurleniyor. Orijinalini buldum Rusya da. Turkiye de 1960 larda Ali Kemal Meram bunu basiyor. Arsivdeki belgelerle karsilastirdim gazete o mektubu yayimlarken Ataturk un bazi gorusleri atilmis.
Ataturk e sansur!
Hangi bolumler?
Ataturk un kapitalizmi elestirdigi yerler. Mesela diyor ki Bagimsizligimizi kazandiktan sonra ekonomiyi tamamen ozel sermayeye birakirsak onlarin tekelleserek devletin uzerine cikacagi ve halki ezeceginden kesinlikle suphemiz yok. O yuzden biz Sovyetlere benzer bir ekonomik sistem kurmayi planliyoruz. Bu mektubu Sovyetler de bir dergiden cevirenler kapitalizm elestirisi iceren bolumleri sansurlemisler. Sovyet kelimesi gecen yerler de halkci rejim yapilmis!
Tek parti rejiminde Turkiye de komunistler tutuklaniyor. Moskova bunlara seyirci mi kaliyor?
Elestiriyor. Moskova nin talebi uzerine serbest birakilanlar oluyor. Turkiye ile Sovyetler arasindaki iliski Montro ye kadar stratejik muttefiklik duzeyinde. 1936 - 38 lere dek cok guclu. 2. Dunya Savasi yla iliskiler kopuyor.
Lenin ve Stalin destekledi
Yuksek lisansiniz tarih uzerine ve Moskova da tez yaziyorsunuz. Hangi donem?
Yogunluklu olarak 1915 - 23 arasi. ABD deki yasa tasarilarinda Avrupa da alinan kararlarda soykirim tarihi 1915 olarak gosterilse de Kurtulus savasini da icine alacak sekilde 1923 e dek goruluyor suclamalar. Dusuncem Ermeni meselesi vatan savunmasinin guclendirilmesidir. Osmanli paylasilirken Ermeniler kullaniliyor. Carlik Rusya si ve Sovyet arsivlerinde Turkiye nin mesru mudafaa hakkini kullandigini gosteren belgeler var. Ermenileri Osmanli ya karsi kullanan Carlik Rusya si oldugu icin Rus arsivleri zengin. Lenin in Stalin in cok gizli damgali ic yazismalari var.
Rus arsivlerine tarihciler niye girmemis?
Orayi actirdiginiz zaman Sovyetler in Turkiye dostlugu ortaya cikiyor. Lenin in Stalin in Turkiye yi Ermeni meselesinde tam olarak destekledikleri ortaya cikiyor. Ama Turk devleti de bir taraftan da Soguk Savas in antikomunizm kalintilari uzerinden siyaset yaptigi icin uzun yillar vatanseverlik mi yapacagiz anti komunizmi yapacagiz karar verememisler!
Devlet kurumlari da uzak duruyor.
Bolseviklige bulasmaktan urkuyorlar. Devlet Bahceli basbakan yardimcisiyken Fon ayrilsin Rusya daki belgeleri getirelim diye basvurduk. Istemedi. Arsivler Genel Mudurlugu yapacak dediler 5 sene gecti hâlâ anlasma yapacagiz diyorlar.
MHP getirtmedi
En milliyetci gecinen MHP nin iktidarinda Ermeni arsivlerinin getirilmesini reddettiler. Ermeniler simdi Moskova arsivlerinde calisiyorlar. Sovyet Rusya nin 1920 lere dek Ermeni soykirimina istirak ettigini kanitlamanin pesindeler.
Ermeni surgunuyle ilgili kararlar nasil alinmis?
Carlik Rusyasinin raporlarinda Talat Pasa nin bu tehcirden once Meclisi Mebusan daki Ermeni milletvekillerini cagirip uyardigina iliskin belgeler var.
1. Dunya Savasi nda Osmanli ya karsi savasmak uzere Ermeni gonullu birlikleri olusturmaya basliyorlar. Carlik Rusyasi ordusuna katilmak isteyenler var.Turkiye deki Ermeniler bunu reddediyor transkafkasyadaki dinlemiyor. 10 bin kisilik Tasnak ordusu olusturuluyor. Bunun Ermenilerin intihari olacagini soyleyen Ermeni liderleri olmustur. Sovyet Ermenistan inin onemli devlet adamlarindan Karinyan Jon Turk hukumeti bunu onlemek icin neredeyse yalvardi yakardi diyor. Tasnaklarin basi donmustu Osmanli parcalanacak ve Ermenistan i kuracagiz diye dusunduler. Ruslarin raporlari var: Cephe gerisinde zaafa ugramamak icin Osmanli buna mecbur kaldi diye. Kurtulus Savasi nda Yozgat isyaninda ornegin Turklere karsi da tehcir uygulanmis. Ermenileri Anadolu dan topluca surme ve yok etme diye bir sey yok.
Hrant Dink in uyarisi
Turkiye nin bugun karsisina cikarilan sorun nedir?
Ermeni meselesi Dogu nun Bati tarafindan paylasilmasi meselesinin bir parcasi. 90 yil once oldugu gibi Ermeni meselesi bugun de Turkiye nin zaafa ugratilmasi ve Sevr deki gibi parcalanmasinin araci olarak kullaniliyor.
Ermeni meselesiyle ilgili neyi savunacagimizi tespit ederken once tehdidin nereden geldigine bakmaliyiz. Mesele Ermeniler Turkleri su kadar oldurdu Turkler Ermenileri soyle kesti mezar kazip kafatasi sayma hesabi degil. Turkiye vatan savunmasi yaptik diyebilmeli.
Osmanli nin bu yola caresizlikten basvurdugu mecbur kaldigi gozukuyor. Turklerle en cok kaynasmis yuzlerce yildir kardesce yasayan Osmanli daki adlari Milleti sadika olan Ermenileri Anadolu dan kopardilar. Hrant Dink in bir yazisi vardi Guneydogu daki yurttaslarimizin benzer tuzaga dusmemeleri konusunda uyariyordu. Tarihten ders cikarmaliyiz.
Stalin: 12 Ada sizde kalsin
Stalin in Bogazlar meselesi nasil gundeme geliyor? Kars ve Ardahan in geri istenmesi... Arsivlerde resmi belge var mi?
Yok. O donemde Moskova da gorev yapan diplomatlarin aktardiklari olaylar var. Tam tersi bir belge buldum. 1939 da Saracoglu ile Stalin Moskova da gorusuyor. Stalin sunu oneriyor: Balkanlar uzerinden Turkiye ye saldiri olursa askeri ittifak yapabiliriz. Savastan sonra 12 Ada sizde kalir diyor. Mayis 1953 te tek bir nota var: Kesinlikle bir toprak talebimiz yoktur. Bogazlarla ilgili talebimizi geri cekiyoruz diyor Ruslar. Sovyet Ermeni Cumhuriyeti tarafindan ileri surulen Turkiye alayhindeki tezleri de kabul etmiyoruz diyorlar. Tevfik Rustu Aras anilarinda Stalin in toprak talebiyle kesinlikle alakasi olmadigini yaziyor.
Tasnaklar da katliam yapti
Rus arsivlerinde 1915 Ermeni olaylarina ne ad verilmis?
Karsilikli kirim. Ruslarin isgalindeki bolgelerde Ermeni birliklerin Tasnaklarin Muslumanlara yonelik katliam yaptiklarina iliskin belgeler de var. Ermenistan in kurulmasi icin cogunlugu olusturan Dogu Anadolu daki Muslumanlarin temizlenmesi gerekiyordu.
Sonucta Anadolu dan surulen Ermeniler olmus. Talat Pasa nin defterlerinde 900 bin kisiden soz ediliyor. Moskova kayitlarinda rakam nedir?
1 milyona yakin. Almanlar da tehciri destekliyor. Osmanli nin kaybi Almanlar icin de savasin kaybi anlamina geliyordu.
Perincek kimdir?
Mehmet Perincek 19 Eylul 1978 Istanbul dogumlu. Cagaloglu Anadolu Lisesi ve Nijni Novgorot (Rusya Federasyonu) 35 No.lu Lisesi ve Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi mezunu. Halen Istanbul Universitesi Ataturk Ilkeleri ve Inkilaplari Enstitusu nde arastirma gorevlisi. 7 yil eski adi Marksizm Leninizm Enstitusu Sovyetler Birligi Komunist Partisi donemi merkez parti arsivi olan Rusya toplumsal siyasal tarih devlet arsivinde Turk - Sovyet iliskileri uzerine arastirmalar yapti. Bu konuda bircok makalesi ve Ataturk un Sovyetlerle Gorusmeleri adli kitabi var. Ermeni meselesi ve guncel dis politikasi uzerine calismalarini surduruyor.
Bu haber kaynağından gelmektedir.
Haber metninde yer alan görüşler haber kaynağı () ve yazarına ait olup,
bolsohays.com sitesi haber hakkında herhangi bir görüş üstlenmemektedir.
Opinions expressed are those of the author(s)-(). They do not purport to reflect the opinions or views of bolsohays.com