Nobel Edebiyat Odulu ndeki gecikmenin arkasindan Orhan Pamuk krizi cikti. Ingiliz The Observer gazetesinin iddiasina gore Nobel komitesi son gunlerin tartismali ismi Orhan Pamuk yuzunden bolundugu icin karar veremedi. Gecen hafta belli olmasi gereken odul 13 Ekim’e kaldi. Haberin dogrulanmadigini’ belirten gazeteye gore tartismanin merkezinde su gorusler var: 1- Nobel Pamuk’a verilirse son gunlerde politik arenada cok tartisilan bir isim oldugu icin edebiyat siyasetin golgesi altinda ezilir. 2- Nobel bir yazarin butun hayatinin eserine verilir. Bir eseri ya da kendi kisiligi moda oldugu icin verilirse odul piyasa isi olur. 3- 53 yasindaki Orhan Pamuk Nobel odulu icin cok genc. GECEN hafta persembe gunu Nobel Edebiyat Odulu’nun sahibini aciklamasi beklenirken surpriz bir sekilde karari bu haftaya erteleyen Nobel komitesinde Orhan Pamuk krizinin patlak verdigi ileri suruluyor. Ingiliz The Observer gazetesinin haberine gore odulu Pamuk’a verip vermemek konusunda bolunen entelektuellerden olusan juri son 10 yildir ilk kez edebiyat odulunu diger dort Nobel ile - tip fizik kimya ve baris - birlikte ayni hafta icinde aciklayamadi. 10 milyon Isvec Kronu (Yaklasik 1.74 milyon YTL) getiren odulun sahibi 13 Ekim gunu aciklanacak. Komitedeki kriz soylentisinin resmi kaynaklarca yalanlandigini belirten gazete Pamuk’un son kitabi Kar’ ile Turkiye’deki kultur catismasini basarili bir sekilde aktardigini Benim Adim Kirmizi’ romaniyla ise edebi yetenegini ortaya koydugunu ancak 1 milyon Ermeni olduruldu’ sozleri yuzunden tartismali bir kisilik haline geldigini bunun da Nobel komitesi icin sorun olusturdugunu yazdi. AB’nin Turkiye ile muzakerelere baslama karari alirken 16 Aralik’ta mahkeme onune cikacak olan Pamuk’un yargilanmasini kinamamasi nedeniyle edebiyat odulunun sahibini belirleyecek bazi uyelerin kendilerini siyaseten zor durumda hissettigini yazan gazete Nordstedts Yayinevi’nden Svante Weyler’in su goruslerine yer verdi: Eger gercekten bir Pamuk kavgasi varsa Akademi’nin cekincesi siyasi veya tartismali olma korkusundan degil edebiyatin siyaset tarafindan golgelenmesi kaygisindan kaynaklaniyor.’ Isvec Nobel Akademisi’ni bolen bir baska kaygi da odul verirken dunyaya hakim olan modanin etkisi altinda kalmama ilkesi. Orhan Pamuk’un da unu cok yaygin ve simdilik yasi (53) genc. Edebiyat elestirmeni Eva Strom Nobel odulu sezonun en moda kitabina verilmemeli. Nobel bir yazarin omur boyu basarisina verilir’ diyor. The Observer Pamuk konusundaki tartismanin Salman Rusdi vakasinda yasananlari hatirlattigini belirterek 1989 yilinda Isvec Akademi uyelerinden Kerstin Ekman’in diger uyeleri Iran’in Rusdi hakkinda verdigi olum fetvasini kinamaya cagirdigini ancak ret yaniti aldigini bunun uzerine Ekman ve yazar Lars Gyllensten’in Nobel odulu secim surecinden istifa ettiklerini hatirlatti. The Observer bazi gozlemcilerin odul sahibinin ilan edilmesindeki gecikmenin Pamuk’a bagli olmayabilecegini juri uyelerinin bir roman yazari ile bir deneme yazari arasinda secim yapmakta zorlanmis olabileceklerini soylediklerine de dikkat cekti. Stockholm’deki edebiyat cevrelerine gore Adonis’ adiyla da taninan Suriyeli ozan Ali Ahmed Said odulun favorisi olarak goruluyor. Polonyali gazeteci Ryszard Kapuscinski’in de surpriz yapabilecegi belirtiliyor. Daha once de edebiyat disi yazarlarin Nobel Edebiyat Odulu aldigi olmustu. 1950 yilinda filozof Bertrand Russel bu odulu almisti. Ingiltere’nin eski Basbakani Winston Churchill de tarihi yazilarini kaleme aldiktan uc yil sonra ayni odule layik gorulmustu.