Istanbul Ortodoks Patrikligi nin onerisiyle Patrik I. Bartholomeos Hazretleri ile Patrik II. Mesrob Hazretleri 10 Eylul 2005 Cumartesi saat 10:30’da Fener’de bir araya gelerek cemaatlerini ilgilendiren bir dizi konuyu degerlendirmeye aldilar. KATOLIKOS II. KAREKIN’E DAVETIYE Patrik I. Bartholomeos Hazretleri Tum Ermeniler Katolikosu II. Karekin Hazretlerini resmi bir yaziyla Istanbul’a davet ettigini belirterek bu ziyaretin hem Ortodoks dunyasi ile ozerk Dogu Ortodoks kiliseleri arasinda zaten varolan teolojik diyaloga katki yapacagini hem de 2001 yilinin Kasim ayinda Ermeni Katolikosluguna verdigi resmi ziyaret sirasinda Ermenistan’da kendisine gosterilen konukseverlige karsilik verebilecegini ifade etti. Patrik II. Mesrob Hazretleri ise Katolikos II. Karekin Hazretleriyle Turkiye’yi ziyaret hakkinda telefonda gorustugunu belirterek Ermeni Patrikliginin yazili davetini de bu gunlerde Ecmiyadzin’e iletecegini soyledi. Tum Ermeniler Katolikosu II. Karekin Hazretlerinin 20-22 Haziran 2006 tarihlerinde Patrik I. Bartholomeos Hazretlerini 23-27 Haziran 2006 tarihlerinde de Ermeni Patrikligi’ni ziyaret etmesi bekleniyor. DIYALOG CALISMALARI Rum ve Ermeni Patrikleri gorusmelerinde ayrica son gunlerde yaratilan yapay gerginlik ortamina da degindiler. Bazi cevrelerin ozellikle bugunlerde duzenledikleri cagdisi ve siddet iceren eylemlerle gerek ulkedeki huzur ortamini gereksiz yere germesini gerek bu cevrelerin ulke vatandaslari nezdinde azinliklar karsiti bir akim olusturmak istemesini gerekse bazi medya organlarinin azinlik cemaatlerini ve onderlerini ucuz magazin konusu yapma egilimini degerlendiren liderler bu olumsuz gelismelerin 3 Ekim 2005 tarihinden hemen onceki doneme rastlamasinin tesaduf olamayacagina dikkat cektiler. Biz bizimle gorusmek isteyen herkesle gorusuyoruz gorusecegiz diyen Patrik I. Bartholomeos Hazretleri insanlarin birbirlerini dinlemeleri ve birbirlerini anlamaya calismalari kadar dogal ve insanî bir sey olamayacagini soyleyerek bugunlerde gerek kulturel gerek dinî diyalog calismalarinin her zamankinden daha onemli oldugunu vurguladi. Diyalog calismalarina hiz ve destek verilmesi konusunda mutabik kalan Patrikler diyalogun tek tarafli olamayacagina diyalogtaki tum partnerlerin iyi niyet sahibi olmasinin ve diger taraflari anlamaya gercek caba sarfetmesinin varolan sorunlarin cozumune gercekten pozitif katki saglamaya hazir olmalarinin cok onemli oldugunu kaydettiler. Diyaloga giriyor gibi gorunmek icin dinler ve kulturlerarasi diyalog toplantilari duzenlenmesinin herkes icin zaman kaybi oldugunda birlesen Patrikler ucu acik hedefi belirsiz netice saglamayan yemek toplanti ve ziyaretlere zaman darligi nedeniyle itibar edemeyeceklerine dikkat cektiler. AVRUPA BIRLIGI MUZAKERELERINE DESTEK Turkiye ile AB arasindaki muzakerelerin bir an once baslamasina tam destek veren patrikler ulkenin bir cok sorunu gibi muzakerelerde azinliklarin sorunlarinin da dogal olarak gundeme gelecegini azinlik cemaatlerine mensup vatandaslarin ulke yoneticilerinden Turkiye Cumhuriyeti Devleti’nin 1923’te uymayi taahhut ettigi Lozan maddelerini aynen uygulamasini bekledigini kaydettiler. TEOLOJIK EGITIM SORUNU Patrikler bir yandan yurtdisindan gelen din adamlarina oturma ve calisma izni verilmemesi diger yandan patrikhanelerin ulkede yeni din adamlari yetistirmelerine izin ve olanak saglanmamasinin dogal sonucu olarak bugun buyuk bir sikinti yasandigini dile getirdiler. Patrik II. Mesrob Hazretleri Avrupa universitelerinde oldugu gibi Istanbul’daki devlet universitelerinden birinde bir Karsilastirmali Teoloji (Comparative Theology) kursusu acilabilecegine olusturulacak Rum Ermeni Musevî Suryani Katolik ve Protestan altbirimlerinde ilgili kilise ve cemaatlere ozel teoloji tarih liturji dil dinî hukuk ve benzeri derslerin verilebilecegine azinlik cemaatlerine boylesi bir kursu araciligiyla din adami yetistirme olanagi verilebilecegi konusunda Ermeni Patrikligi’nin oneri getirdigine dikkat cekti. Ermeni Patrigi universitelerin herhangi birinde bu gibi bir kursu acildigi takdirde Heybeliada’daki Ruhban Okulu’nun kursunun Rum Ortodoks altbirimi olarak faaliyet gosterip gosteremeyecegi konusunda Rum Patrigi’nin gorusunu sordu. Patrik I. Bartholomeos Hazretleri Patrikliginin bu konuda mutabik olmadigini ifade ederek Heybeliada’daki Ruhban Okulu’nun kapanmadan onceki ayni statuyle en kisa zamanda acilmasini beklediklerini ifade etti. Rum Patrigi beklentisini soyle dile getirdi: Lozan Antlasmasi’nin 40. maddesine gore azinliklarin yeni muesseseler acmaya dahi haklari vardir. Biz yeni bir ruhban okulu acmak istemiyoruz. Biz eskisinin aynen acilmasini ve ayni programla tedrisata gecmesini istiyoruz. Bizim istedigimiz universite seviyesinde bir kurum degil ki biz meslek okulu statusunde olan kurumumuzun yeniden faaliyete gecmesini bekliyoruz. Sayin YOK Baskani Prof. Dr. Erdogan Tezic bizi ziyaret ettiginde Heybeliada’daki okulumuzun tuzugunu inceledigini 1951’te hazirlanan yonetmeligin gayet yasalara uygun ve halen uygulanabilir oldugunu siyasi irade olustugunda okulun Milli Egitim Bakanligi’nin denetiminde eskiden oldugu gibi hemen tedrisata gecebilecegini soyledi. Iste bizim istedigimiz Hukumetimiz’den bekledigimiz bundan ibarettir”. Patrikler teolojik egitim konusunun iki tarihi kilisenin varliklarini surdurebilmeleri acisindan elzem oldugunu iki kilisenin ihtiyaclarinin farkli oldugunu bu konuda aralarinda fikir ayriligi olmadigini cagdas ozgur ve demokratik bir ortamda ihtiyaclarin karsilanabilmesi icin olanaklarin yaratilabilmesi gerektigi konusunda hemfikir olduklarini belirttiler. Patrikler azinlik okullarina din dil ve kultur ogretmeni ve ayrica kiliseler icin din adami hazirlama sorununun Turkiye’deki Hristiyan kiliselerinin ve bu kiliselere uye Turk vatandaslarinin olusturdugu azinliklarin sorunlarinin en basinda bulundugu konusunda mutabik kaldilar. ANTAKYA’DAKI SEMPOZYUM Rum ve Ermeni Patrikleri ayrica I. Hatay (Antakya) Medeniyetler Bulusmasi toplantisina katilmayi kabul ettiklerini Sayin Basbakan Recep Tayip Erdogan’in onderliginde yapilacak olan acilis seremonisine katilacaklarini soylediler. Ikili degerlendirmenin yararli gectigi konusunda hemfikir olan Patrikler ulkemizin daha da gelismesi baris ve huzur ortaminin ulkenin her bolgesinde daha da artmasi vatandaslarin daha mutlu ve refah icinde yasamalari dilegiyle dua ettiler.