BİR ANLIK GECİKME Reha Camuroglu Everest Yayınları 2005 149 sayfa 7 YTL. Son on yılın tarihi roman starlarından birisi Reha Camuroglu. Bağımsız bir arastırmacı kimliğiyle dinler tarihi diye ozetlenebilecek bir alanda pek cok kitap yazan ozellikle Alevilik uzerine calısmalarıyla bilinen Reha Camuroğlu nu en cok İsmail ve Son Yeniceri romanlarından hatırlarsınız. seyh ve sah olarak İsmail i anlattığı kitabın ardından dinsel ve ekonomik iliskileri ile Yenicerileri desifre eden romanı gelmisti. Her iki kitap da tarihi bilgiyi belirli bir politik bakısı kurgunun icinde eriterek okuyanların beğenisini kazandı. Anadolu nun İslam tarikatleri ve inanısları arasında yoğrulan tarihine dair romanları ve arastırmalarıyla tanan Reha Camuroğlu bu kez daha laik ama yine tarihi bir konuyla okurun karsısında. Adını Tevfik Fikret in siirinden alan Bir Anlık Gecikme Ermeni komitacıların Abdulhamit e karsı duzenlediği basarısız suikast girisimini konu alıyor. Romanın kahramanı Belcika da pek cok eyleme katılmıs gedikli bir anarsist olan Charles Jorris. İstanbul da bir yabancı sirkette bas teknisyen olarak calısan Charles ulkesinden kacıp burada yeni bir hayat kurmus. Ama Padisah a bir suikast duzenleyerek ses getirmek sevdasındaki Ermeni komitacılar Charles ı bastan cıkartacaktır. Cunku Charles patlatmak istedikleri bombayı hazırlayabilecek İstanbul daki tek kisidir. Bu bomba 1905 yılında Yıldız daki Cuma Selamlığı sırasında patlar ama Abdulhamit patlamadan bir kac saniyelik gecikme sayesinde kurtulur; tıpkı tarih kitaplarında yazdığı gibi... Reha Camuroğlu nun Ermeni Komitacıları padisahı hedef almalarına rağmen son derece tedirgin ve beceriksiz gozukuyorlar. İstanbullu Hristofor ve Rus Ermenisi Konstantin tam da ne yaptıklarının farkında değil gibiler. Bol paraları ve bir seyler yapma kararlılıkları var o kadar. Romanın Osmanlı cenahında ise tam bir hafiye parodisi olan kılıktan kılığa girerek Charles ı takip eden Cevat ve ne dolaplar cevirdiği belli olmayan hafiye bası Necip Pasa var. Cevat ı geleneksel Osmanlı devlet anlayısını temsil etsin ve sahneye girdikce okuru guldursun diye romana katan Camuroğlu entrikacı Osmanlı burokrasisini temsil etme isini ise Necip Pasa ya devretmis. Nitekim Necip Pasa bu suikast planının farkında olmasına rağmen goz yumuyor; sırf siyasi rakiplerinin ve bu arada Ermenilerin canına okumak icin... Romanda tum Osmanlı karakterler icin Abdulhamit duzen anlamına geliyor. Olumu duzenin yıkılmasına yasaması ise sanki sonsuza kadar surmesine yetecek... Kendisi de romana giren katiliyle tam kızıl tilki ye yakısır bir yuzlesme yasayan Abdulhamit in bu kitaptan selametle ve ovguler alarak cıkıp gittiğini soyleyebiliriz. Bilgi kitabı değil Reha Camuroğlu nun onceki romanları kendi gundemlerini yaratmıstı ama bu kitabı nasılsa gundeme denk geldi. Ne Abdulhamit Suikasti ne de Ermeniler konusunda onceki romanlarında olduğu gibi yoğun bir bilgilendirme sunmuyor bu kitap. Ustelik kayda değer politik bir soylemi de yok. Ermeniler cocukluk hastalığı olarak milliyetcilikten musdarip bir grup delikanlı kıvamında Abdulhamit Nuh un gemisini fırtınada yuzdurmeye calısan bir kahraman kaptan Osmanlılar ise o kaptanın mağrur tayfası. Osmanlı aydını ise romanın sonunda Tevfik Fikret kılığına girerek kendini gosteriyor. Âsiyan da insa ettirdiği evin ufak tefek isleri ile mesgul mağrur neseli ve saygıdeğer ustad Tevfik Fikret kendini ziyarete gelen zabite Bir Lahza-ı Teahhur adlı son siirini okuyor heyecanla. Hicbir seye bulasmadan olan biteni dısarıdan izleyen hatta ne olup bittiğini bile tam anlayamayan saskın Osmanlı aydını sırf hurriyet askına suikastcileri ovuyor ve Abdulhamit in olmemesine hayıflanıyor. Tabii Tevfik Fikret in bu saskın hâli sanki Reha Camuroğlu nun kaleminden kacmıs gibi. Abdulhamit 1905 yılı İstanbulunda tek aklı basında ne yaptığını bilen durumlara hâkim kisi olunca onun karsıtları da kacınılmaz bicimde saskınlık girdabına kapılıp gidiyorlar... Sonucta Bir Anlık Gecikme onceki Reha Camuroğlu romanları karsısında biraz aceleye gelmis zayıf bir kitap olarak duruyor.