Meclis AB Uyum ve Dısisleri Komisyonu Hrant Dink ve Etyen Mahcupyan ın katıldıgı bir toplantıyla Ermeni Sorunu nu tartıstı. Dink Turkiye nin Ermenileri anlamaya calısması gerektigini soyledi; Mahcupyan tutarlı bir politika izlenmediğini belirtti. Cumhuriyet tarihinde bir ilk gerceklesti. Turkiye Buyuk Millet Meclisi (TBMM) icinde Ermeni Soykırımı sorunu konusunda Avrupa Birliği (AB) Uyum Komisyonu ile Dısisleri Komisyonu nun ortaklasa duzenledikleri toplantıda Turkiyeli Ermeni yazarlar Hrant Dink ve Etyen Mahcupyan da hazır bulundular. Dısisleri Salonu nda 5 Nisan Salı gunu 15.30 da baslayan toplantı 18.00 e kadar surdu. Toplantıya Hrant Dink ve Etyen Mahcupyan ın yanı sıra emekli buyukelciler Gunduz Aktan Polat Tacer ve Omer Lutem ile onların beraberinde gelen ve milliyetci kesime sempatisi ile tanınan Levon Panos Dabağyan da katılarak goruslerini acıkladılar. Oturum baskanlığını milletvekili Ali Rıza Alaboyun un ustlendiği toplantıya 30 u askın milletvekili de katıldı. Katılımcı milletvekilleri arasında sukru Elekdağ Algan Hacaloğlu Mehmet Dulger Fikret Unlu ve Ertuğrul Yalcınbayır gibi isimler de yer aldı. Genel ortam karsılıklı seviyeli bir uslupta gelisirken zaman zaman sukru Elekdağ-Gunduz Aktan ile Hrant Dink-Etyen Mahcupyan ikilileri arasında hararetli tartısmalar yasandı. Basın mensuplarının goruntu alarak dısarı cıkmasından sonra oturumu acan Alaboyun ve Mehmet Dulger acılıs konusmalarında Turkiye nin artık Ermeni Sorunu konusunda kendi tarihiyle yuzlesme iradesini ortaya koyduğunu ve bu toplantının da bir baslangıc olacağını belirterek ilk sozu Gunduz Aktan a verdi. Gunduz Aktan soykırım sozcuğunun hukuki anlamı etrafında yoğunlastığı konusmasında bir trajedinin soykırım kavramı ile anlatılamayacağını ve bu kavramda ısrar edildiği icin de Turkiye nin bu konuda daha anlayıslı bir yaklasım gosteremediğini dile getirerek Ermeni tehcirinin soykırım olmadığını belirtti. Aktan ın ardından soz verilen Etyen Mahcupyan Turkiye nin konuya iliskin dıs politikasının tutarlı olmadığını zaaflarla dolu olduğunu ve Turkiye siyaset ile tarihi birbirinden ayırmadıkca bu konuda doğru durust politika uretilemeyeceğini belirtti. Mahcupyan bu zayıf politikaya ornek olarak da Justin Mc Carthy nin Turkiye icindeki cabalarını gostererek dunyada hakkında bircok olumsuz makale yazılan birinin Turkiye tarafından bir umut olarak gorulmesinin esasen zayıf politikanın tipik bir orneği olduğunu belirtti. Diğer konusmacılardan Omer Lutem ise Ermeni Soykırımını kabul etmis olan parlamento ve merkezlerin bir sıralamasını yaparak bunların kimi zaman diasporanın gucuyle kimi zaman da Turkiye dusmanlığı nedeniyle bu kararları aldıklarını vurguladı. Kendisine soz verilen Hrant Dink ise gecmiste olan bitenleri uluslararası hukuk kavramları icinde anlamaya ve anlatmaya calısanların esasen tarihte ne olduğunu adından daha fazla onemsemediklerini soyledi. Dink soykırım yerine tehciri tercih edenlerin tarihe pragmatik yaklastıklarını belirtti. Dink herhangi bir canlı ile onun yasam alanı arasındaki iliskinin yasamın ta kendisi olduğunu Ermeni halkının 4 bin yıldır yasadığı Anadolu yla yasam bağının kesildiğini; bunun adının da vicdanlarda kendiliğinden konduğunu belirtti. Bugun diaspora Ermenileri nin temel sorununun kokunden kopmuslukla ilgisi olduğunu vurgulayan Dink Turkiye bu ruh halini anlamaya calısmadıkca sorunu cozemeyeceğini dile getirdi. Polat Tacer ise Dink in tespitlerine katıldığını belirterek Turkiye nin Ermeniler in bu durumunu anlayarak oneriler gelistirmesi gerektiğini belirtti. Levon Panos Dabağyan da kendisini Turk olarak adlandırmayı tercih ettiğini; soykırım değil bir tehcirin yasandığını belirterek bunun sebebinin iki halkı birbirine dusuren ser gucleri olduğunu soyledi. Dabağyan su anda su odada bile Turk dusmanı hainler olabilir seklinde ilginc bir iddiada bulundu. Anıt tartısması Sunumlar sonrası milletvekilleri yorum katkı ve sorularını verirken toplantı ozellikle sukru Elekdağ ve Gunduz Aktan ın Dink ile Mahcupyan ın goruslerine yonelik elestirileriyle bir miktar hareketlendi. Kars ve Erzurum kokenli milletvekillerinin Ermeniler in mezalimi sonucu hayatını kaybeden yakınları olduğunu belirtmeleri uzerine Dink Sizin acılarınızı anlıyorum. Ancak asıl buyuk acı ceken burada Turkiye Ermenileridir. Onların da sizler kadar gecmisini anmaya yaralarını sarmaya ihtiyacı vardır. Siz kaybettiğiniz kisiler icin anıtlar dikiyorsunuz anma gunleri duzenliyorsunuz. Toplu mezarlar acıp saygı durusunda bulunuyorsunuz. Ama biz 24 Nisan da kendi atalarımızı anamıyoruz dedi. Dink ve Mahcupyan kendilerine yoneltilen elestirileri sakin bir uslupla yanıtlayarak toplantının verimli bir sekilde sonuclanmasını sağladılar. İzlenimler Hrant Dink: Bu toplantıyı bir miktar hep tedbirli karsıladım. Evet Turkiye de yeni bir acılım olustuğu gibi bir manzara var ne var ki bu goruntu ne kadar hakiki ve Meclis ten gelen davet ne kadar bu acılımın kaygısı ve samimiyeti ile yapılmıs bir davet seklinde dusuncelerim oldu. Diaspora ve Ermenistan tarafında da aynı kaygılar var. Yabancı basın da cok ilgili Nedir bu yasananlar? diye soruyorlar. Ben bu kaygıyı toplantıda da belirttim ve bu bulusmanın dıs dunyada bir sov gibi değil de icinde bir samimiyet sezilmesi umudumu dile getirdim. Toplantı sonunda bu samimiyeti fazlasıyla bulduğumu soyleyebilirim. Gerek ben gerekse Etyen Mahcupyan cok ozgur bir ortamda bugune dek yazdığımız ve dile getirdiğimiz goruslerimizi sunduk. Bize de bilinenler tekrar edildi. Umalım ki Turkiye gercekten de yeni bir acılım arıyor olsun cunku bu acılım gerekli ve bize bu noktada gorev dusuyorsa yerine getirmeye de hazırız. Etyen Mahcupyan: Boyle bir toplantının yapılmasını son derece olumlu olarak karsılıyorum. Toplantıya katıldıktan sonra bunun bir jest ya da sov toplantısı olmadığını gordum. Son derece katılımcı heyecanlı bir tartısma ortamı vardı ve insanlar Turkiye ileriye donuk ne yapmalı sorusuyla masanın etrafında bulusmuslardı. Dolayısıyla bu toplantının gerek Turkiye nin konuya bakısını gerekse baskalarının Turkiye ye bakısını etkileyecek bir donemec olduğunu dusunuyorum. Bu toplantı devam eder mi etmez mi ya da ne yone gider bilemiyorum ama bundan sonraki tartısmaların daha sağduyulu bir ortamda seyretmesine ivme kazandırdığına inanıyorum