Gecen cumartesi Ankara da ilginc bir ilk yasandı. Turk Rotaryenleri ile Baku Erivan ve Tiflis Rotary kluplerinin uyeleri Bilkent Oteli nde bulustular. New York Rotary Klubu adına toplantının moderatorlugunu ustlenen Kaan Soyak la gecenin bitiminde telefonlastık. Turk - Ermeni İs Gelistirme Konseyi Es Baskanı olan Soyak New York ta yasar ama zamanının onemli bolumunu Ankara - Erivan yakınlasması hedefiyle bolgede mekik dokuyarak gecirir. Soyak Ankara daki toplantıya katılan Bakulu ve Erivanlı Rotaryenlerin iki ulke arasındaki statukodan bunalarak Yeter artık demeye basladıklarını gormekten memnundu. Ermeni ve Azeri isadamlarındaki acılım arayısı Soyak a gore Ankara yı da tesvik etmeli ve Turkiye Ermenistan politikasını Yukarı Karabag sorununa endekslemekten artık vazgecmeli. Soyak soruyor: Turkiye Ermenistan sınırını kapatalı tam 12 yıl oldu. Bir ise yaradı mı? Yukarı Karabağ sorununun cozumune herhangi bir katkısı oldu mu? Soyak gibi Turkiye nin Ermenistan la iliskilerini normallestirmesinden yana olan ABD yonetimi de bu sorulara Hayır yanıtı veriyor. İsin ilginci Ankara daki bazı yetkililer de aynı goruste. Yoksa Azerbaycan ipoteğinde olmayan yeni bir Ermenistan politikasından soz etme gereğini neden duysunlar? Zararlı cıkıyoruz Turkiye nin sınırı kapamasının Ermenistan ı sıkıntıya soktuğu kesin ancak bu sıkıntının bir yaptırım gucu tasımadığı da ortada. (Soyak ın verdiği bilgiye gore 2004 te Ermeni diasporasının Ermenistan a gonderdiği aileden aileye yardım tam 800 milyon dolar. Nufusu ulkedeki muhalefetin abartılı saydığı resmi rakamlarla bile topu topu 3 milyon civarındaki Ermenistan icin azımsanmayacak bir miktar.) ABD li diplomatlar sınırın kapalı olmasının Turkiye ye zarar verdiği kanısındalar. Gecen hafta Washington daki TBMM Demokrasi Komitesi uyelerine Soykırım tezine karsı elimizi guclendirin mesajı veren yetkililer sınırın acılmasını da gundeme getirdiler zira sınır kapalı kaldıkca Ermeni diasporasının Turkiye karsıtı tezlerinin Kongre de daha rahat destek bulduğuna inanıyorlar. Ayrıca Ankara - Erivan iliskilerinin normallesmemesi Turkiye nin Dağlık Karabağ sorununun cozumu icin taraflara etkili telkin yapabilmesini engelliyor ve AB nin Komsuluk Politikası na fiilen set cekiyor. Tabii Doğu Anadolu nun iktisadi kaybı da cabası. Kongre deki hava Butun bunlar Ankara - Erivan iliskileri normallesecek olursa soykırım tezinin unutulacağı anlamına gelmiyor kuskusuz. Bu tez ancak her iki tarafın da kendi tarihine bir butun olarak ve serinkanlılıkla bakacağı bir surec sonucunda siyasi dava olma niteliğini yitirebilir. Buna karsın soykırımın 90. yıldonumu olduğu one surulen 24 Nisan 2005 te Baskan Bush u ve Kongre yi bu sozcuğu kullanmaya zorlayan Ermeni diasporasının onemli kozlarından biri Ankara nın Ermenistan politikası. Buna bir de Turkiye nin gerek Ortadoğu gerekse Karadeniz poltikalarında ABD ye husumet izi gorenlerin Washington da giderek artmasını ekleyin. Bu eğilimi en iyi yansıtanlardan biri Bruce Jackson oldu. 8 Mart ta ABD Senatosu Dıs İliskiler Komitesi nin Avrupa dan sorumlu alt komitesinde konusan Jackson Gecis Surecinde Demokrasi Projesi adlı kurulusun baskanı. Daha once 8 yıl Nato Amerika Komitesi ni yonetmis Irak politikasının olusumunda etkin rol oynamıs bir Cumhuriyetci. Jackson Kongre catısı altında Turkiye ye yoneltilmis en ağır elestiriler arasında sayılabilecek sozlerinde AKP yi Amerikan karsıtlığı kulturel bir Avrupa karsıtlığı ve yeniden yukselen yabancı dusmanlığı yonune cark etmekle sucladı. Erdoğan hukumetinin İsrail ile stratejik iliskiyi sessizce kopardığını ve Ermenistan sınırını acmayı reddettiğini soyleyen Jackson a gore Turkiye yararsız bir ulke halini almıstı. Jackson ın Turkiye nin politikasındaki bu olumsuz trendin Karadeniz bolgesinde yeseren demokrasiye bir tepki olmadığını umalım demesi de dikkat cekti. Aynı oturumda konusan Nixon Merkezi Uluslararası Guvenlik ve Enerji Programları Direktoru Zeyno Baran da ABD ve AB nin bolgede demokratiklesmeyi destekleyen girisimlerine Turkiye nin soğuk baktığını belirterek Turkiye de bircok kisi ABD tarafından yonetildiğine inandıkları Gurcistan ve Ukrayna devrimlerine kuskuculukla yaklastı dedi. Baran ın vurgusu onemli ve hem Bush yonetiminde hem de bolgeyle ilgilenen Kongre uyelerinde var olan bir izlenimi yansıtıyor. Washington Turkiye nin Beyrut ta ve Bağdat ta olduğu gibi Tiflis te ve Kiev de de demokrasi adımlarına sıcak bakmadığı kanısında. ABD li yetkililer son donemde Ankara yı bolgesinde demokrasinin yesermesine adeta isteksiz goruyorlar. Turkiye nin komsu halkların siyasi reform arayısına ABD damgalı diye tepki duymasını hata sayıyorlar. sam ve Tahran ile iliskisine ozen gosteren Belarus gibi demokrasi ozurlu bir devletle yakınlasmaya calısan Ankara nın bolgedeki değisim ruzgarına dudak buktuğunden yakınıyorlar. Oysa Turkiye yakın cevresindeki gelismeleri demokratiklesme kıstasıyla değerlendirerek kendi demokratik kimliğiyle tutarlı komsu halkların yanında ve tarihin doğru cephesinde yerini alabilir. Boyle bir tavır teslimiyetcilik değil ABD yi de yine bu kıstasla elestirme zeminine sahip olmak demektir. Boyle bir tavır Turkiye ye nufuz kazandırır; Ermeni meselesinde de elini guclendirir. Yonetimin tutumu ABD yetkililerin Soykırım tezine karsı elimizi guclendirin mesajını Turkiye de tehdit gibi algılayanlar var. sunu bilmeliyiz: Bush yonetimi soykırım tezine sahip cıkma niyetlisi değil ve Buyukelci Eric Edelman ın deyisiyle ABD - Turkiye iliskilerini de Turkiye nin Ermenistan la iliskilerinin geleceğini de golgelemeyecek bir yol bulmak istiyor. Yonetim ve Kongre deki Turkiye destekcileri Ermeni lobisinin 24 Nisan a kısa sure kala gundeme sokabileceği bir soykırım tasarısını engellemeye calısacaklar. Bunun icin de Turkiye yanlısı argumanlarını coğaltma arayısındalar. Turkiye nin kuzeyinde doğusunda ve guneyinde demokratiklesme yanlısı tavır ortaya koyması Ermenistan sınırını acmayı tartısması ve tarihi tabu olmaktan cıkarma yonundeki her adım bu arayısa olumlu bir karsılıktır.