Ben ictigim donemde de pek Pasaj musterisi sayilmazdim. Balikpazari na Krepen e Cicek Pasaji na Nevizade Sokaga seyrek giderdim. Baska mekanlarimiz varmis demek. Ama Madam Anahit i tanimamak mumkun mu? Elinde akordeonu yakasinda kirmizi gulu yuzunde gamzesi ve hem herkese acik hem de sahsilikten olabildigince uzak tebessumuyle kendisi bizatihi Pasaj in guluydu. Ozellikle bir degisiklik olsun diye Pasaj a gidenler onu gormezlerse eger bu sefayi eksik kalmis sayarlardi. Bir kosesinde Madam Anahit in gorundugu Pasaj hatirasi bir resim eglenilmis oldugunun en saglam kanitiydi. Kimi mudavimler icin ise Madam Anahit gorulmediginde ozlenen kadim bir dosttu. Zaten o da bir vakittir Pasaj dan uzak duruyor Nevizade yi tercih ediyordu. En cok da Telemak Berberyan in meyhanesini. Rahat ettigi esidostu gordugu hatta bazen Ermenice sarkilarini soyledigi yerdi burasi. Refik Durbas onun Nevizade yillarindan bu yeni yurdundan soz ederken Ama gokyuzu bir avize misali artik ruhunu aydinlatmiyordu diyor. Belki eski Pasaj in gokyuzune acik tavanini o yillari ozluyordu kim bilir? Eski asinalari gormek eski eglenceleri yeniden yasamak halk icine ciktigi icin paraya kiyip hepsini beyazlattigi dislerini gozler onune serecek bir gulusle seyretmek istiyordu. Madam Anahit bir suredir Taksim Ilk Yardim Hastanesi nde yatiyordu: kalp yetmezligi seker sonunda da siroz. Beyoglu Gazetesi nin muhabiri orada onunla son soylesiyi yapmis. Akordeon calmaya nasil basladigini anlatmis Madam Anahit: Calmaz olaydim demis. Buyukada daydik. Yorgo adinda bir genc akordeon caliyordu. Asik oldum ve anneme akordeon calmak istedigimi soyledim. Yuksekkaldirim da muzik aletleri satan Papa Corc a gittik. 80 lira verip akordeonu aldik. Istanbul un saygin Ermeni ailelerinden birinin kizi olarak 1917 yilinda dogan Anahit Yulanda Varan in annesinin babasi Hazine - i Hazira mufettisiydi. Onu annesi yetistirdi. Babasindan cenazesine gitmeyecek kadar nefret ettigini soylerdi. Ama ozel dersler alip piyano calmayi ogrenen Amerika ya giden gemilerde calan annesine hayrandi. Madam Anahit de kirk yil akordeon caldi evlendigi iki muzisyenden uc cocuk yetistirdi. Mutlu oldugu gunler de vardir elbet ama sik sik da kirilmis. AltiYedi Eylul sonrasinda yasliya hurmet ortadan kalkinca kendini bilmezler ondan gavur diye soz ettiginde. Eskiden insanlarin kibar ve saygili olduklarini dusunuyor. Onun Nevizade ye sigindigi son yillarda ise pek bir kabalasmislar. Artik alkislar tukendi. Cicek Pasaji nin isiklari sondu O nun icin. O artik Tanri yla basbasa. Cenazesinin otuz kisiyle kalktigi (yeterince duyurulamamis diyorlar) Uc Horon Ermeni Kilisesi nin rahibi boyle demis. Ama bakalim Madam Anahit cenazesinin de hafta sonu gecesi meyhaneleri gibi hinca hinc olmasini istiyor muydu? Zaten son zamanlarda kirginmis eskisi gibi Beyoglu na gitmiyormus. Gittigi zaman da begenmedigi masalara oturmayan ictigine meze olmam diyen bir kadindan soz ediyoruz. Yetvart Tomasyan a gore (Radikal Ismail Saymaz 3 Eylul 2003) azinlik icinde de azinlik olan bir kadindan. Ucta marjinal ve muhalif.... Ama akordeonunu (ve ayvanlari) seviyordu. Belki de Yorgo ya duaci olmak gerekir. Herhalde o siralar Eseyan Lisesi ogrencisi olan genc Anahit ona asik olmasa belki de biz onu hic dinleyemeyecektik. Oglu Onnik Varan in dedigi gibi Anahit yurekli bir kadindi. Cesaretle yasadi cesaretle oldu. Iki ay omrum kaldi diyor hastane soylesisinde. Ama ben olumden korkmam kabullendim. Umariz simdi yildizli semalarda pek sevdigi Yildizlarin Altinda yi caliyordur. Umariz visne suyu ile pacanga boregini de eksik etmemislerdir. Kim bilir belki firfirli mayosuyla girip serinleyecek daha ferahlik verici sular da bulmustur. Elinize agziniza saglik Madam Anahit. Naciz hayraniniziz...