Turk Tarih Kurumu 1. Dunya Savası nda soykırıma ugradıgı iddia edilen Ermenilerin hangi ulkelere goc ettiklerini belgeleriyle ortaya koydu. Katledildiği one surulen Ermenilerin Osmanlı topraklarından gemilerle ve diğer vasıtalarla nasıl baska ulkelere gittiklerini gosteren demografik calışma 2003 sonunda kitap olarak da yayınlanacak. Kitapta bazı Ermenlerin İngiltere ve Fransa saflarında savaştıkları sırada hayatlarını kaybettikleri bilgisi de yer alıyor. Milli Guvenlik Kurulu’nun da desteğiyle 2001’de oluşturulan Asılsız Soykırımı İddiaları ile Mucadele Koordinasyon Kurulu calışmalarına hız verdi. Bir yandan Ermeni cetecilerin 1. Dunya Savaşı sırasında Doğu illerinde gercekleştirdikleri katliamlarla ilgili toplu mezarlar acılırken diğer yandan da akademik calışmalar yurutuluyor. Turk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Yusuf Halacoğlu gecen yıl kurum bunyesinde Ermeni Masası kurduklarını ve ulkemizden goc eden Ermenileri araştırmaya başladıklarına dikkat cekiyor. Halacoğlu İngiliz Fransız ve Amerikan arşivlerinden 1 milyon 400 Ermeni’nin Osmanlı topraklarından yurtdışına cıktığını tespit ettiklerini kaydetti. Halacoğlu şu bilgileri verdi: “1918’de şehir şehir tarayarak Anadolu’da 650 bin Ermeni’nin olduğunu tespit ettik. Amerika Arjantin Avusturya Fransa gibi ulkere gittiklerine dair belgeler bulduk. Orneğin ABD’ye giden gemilerin yolcu listelerini inceledik. Oldu denilen Ermenilerin aslında goc ettiklerini belirledik. Ote yandan I. Dunya Savaşı’nda Ermeni cetelerce katledilen Turklere ait mezarların gun yuzune cıkarılması icin 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren doneminde başlanan kazı calışmalarına son bir yıl icinde yeniden ağırlık verildi. Katledilen Turklere ait mezarlardan cıkan kemiklerden alınan DNA ornekleri ilginc sonucları ortaya cıkardı. Turklere ait toplu mezarlarda Ermeni cocuklarına ait kemikler de bulundu. Bilim adamları coluk cocuk demeden katliama girişen Ermeni cetelerin zaman zaman kendi milletlerinden insanları da katlettiklerinin altını ciziyor. Turk Tarih Kurumu’nun başkanlığı ile yurutulen kazı calışmaları tamamen bilimsel cercevede yapılıyor. Kazı calışmalarına uluslararası basın kuruluşları da buyuk ilgi gosteriyor. Calışmalarda başta Erzurum Ataturk Universitesi olmak uzere Kars Kafkas ve Van Yuzuncu Yıl universiteleri destekte bulunuyor. Kazı calışmaları icin yetkililer oncelikle bolge halkının ihbarlarını dikkate alıyor. Bilim adamları İcişleri Bakanlığı aracılığıyla ihbarda bulunan koylere giderek gerek canlı şahitlerle gerekse buyuklerinden katliama ait bilgi sahibi olmuş kişilerle yuz yuze goruşuyor. Elde edilen bilgiler devlet arşivlerindeki belgelerle karşılaştırılıyor ve kazılara ancak oyle başlanıyor. Kazılarda elde edilen kemik parcaları Ankara’da Hacettepe Universitesi Edebiyat Fakultesi Antropoloji Bolumu tarafından incelemeye alınıyor. Ataturk Universitesi Fen–Edebiyat Fakultesi Tarih Bolumu Başkanı Prof. Dr. Enver Konukcu mezarların titiz calışma ile acıldığını belirtiyor. Bugune kadar Van’ın Zeve (Zaviye) Iğdır’ın Ova ve Hak Mehmet koyleri Iğdır–Tuzluca’nın Gedikli Kars’ın Subatan ve Derecik koyleri ile Erzurum’un Alaca Tımar ve Yeşilyayla koylerinde mezar acma calışması yuruttuklerini anlatan Konukcu şoyle konuştu: “Calışmalar arkeologlar ve sanat tarihcilerinin katılımıyla bilimsel bir şekilde yurutuluyor. Basın kuruluşları ilgi ile takip ediyor. Yurtdışından arayan basın mensupları bize en cok ‘Hep Turk mu cıkıyor Ermeni yok mu?’ sorusunu yoneltiyor. Ermenilere ait bir toplu mezar varsa belgeleri sunulursa onları da kazmaya hazırız.” Konukcu kazı yaptıkları mezarlarda Ermeni kız cocuklarına ait kemikler de bulduklarına dikkat cekerek “Maalesef kendi insanlarını Muslumanlarla birlikte oldurmekten cekinmemişler.” diye konuştu. Van Yuzuncu Yıl Universitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bolumu Başkanı Prof. Dr. Abdusselam Ulucam ise katliama uğrayan Turklerin diri diri oldurulduğunu anlatarak “Ermeni ceteler Turkleri samanlık gibi kapalı mekanlara doldurup ateşe vermişler.” dedi.