Ermenistan Cumhuriyet başsavcısı, Avrupa İnsan hakları Mahkemesi (AİHM) nezdinde Ermenistan Hükümeti yetkili temsilcisi Gevorg Kostanyan, NEWS.am muhabirine ʺPerinçek İsviçre’ye karşıʺ dvasında bugün 15 Ekim’de AİHM’nin kararını yorumladı.

Sn. Kostanyan, AİHM fiilen Ermeni tarafının talebini karşıladı ve Soykırım olduğunu şüphe altında bırakan değerlendirmeleri karar metninden çıkardı. Ermeni tarafı açısından, bu kararı nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu zafer kabul edilebilir mi?

Başka şekilde kabul edilemez sanırım. Ermenistan Hükümetinin AİHM’ne sunduğu tüm talepler, Ermenistan Hükümetinin bu süreçte yer almasına neden olan sebepler, tamamıyla pasifize olmuş durumdalar. Bunun içinde başka şekilde kabul etmek biraz zor olur.

Yani, Ermenistan Hükümetinin amacına ulaştığını söyleyebilir miyiz?

Esas amacımız, ʺMahkeme, Soykırım fiiliyatına karar verecek olan özne sen değilsinʺ iddiasında bulunuyorduk, ve bu amaca ulaştık. Bu amaçla AİHM’nin bu sürecinedahil olmuştuk, başka herhangi bir amaç, herhangi bir beklentimiz yoktu ve olmadı da. Tek beklentimiz, Avrupa Mahkemesi kararında, Soykırım gerçeğini herhangi bir şekilde şüphe altında bırakıcı ifadelerin olmamasıydı.

Ermeni tarafından müdafiler Geoffrey Robertson, Amal Clooney, Toby Coolis’in davada yer almasını hesabak katarak, bu Siniz için beklenen bir karar mıydı?

Mahkeme kararında, karar verebilecek öznenin kendisi olmadığını belirtmiştir. Bu açıdan, beklentilerimizden daha fazlası olan bir mahkeme belgesine sahip olduğumuzu kaydedebiliriz. Söyleyeyim neden.

Mahkeme sadece Soykırım meselesini değerlendirme konusunda yetkisi olmadığını söylemiyor, aynı zamanda beklentisinde olmadığımız kimi çok önemli hususları da belirlemekte. İlki, Avrupa Mahkemesi Ermeni Soykırımını inkarı için cezayi müeyyide uygulamanın, özünde makul bir süreç olduğunu belirtti, ancak cezaya tabi tutmanın Konvansiyona uygun olması gerektiğini de aynı zamanda kaydetti.

İkincisi Mahkeme, Ermeni Soykırımı kurbanları, Ermeni halkı, Ermeni toplumu üyelerinin haklarını Avrupa Konvansiyonu gücüyle koruyabileceklerini belirtti. Yani bununla Ermeni Soykırımını yaşamış her Ermeni için haklarını koruma bağlamında Avrupa Mahkemesine başvurma yönünde zemin hazırladı.

Yani bu kararı, bundan böyle Soykırımın inkarıyla mücadele için bir anlamda emsal karar olarak kabul etmek mümkün mü?

AİHM, Soykırımın inkarının cezalandırılmasının normal bir fiiliyat olduğunu, yani buna devam etmek gerektiğini belirledi. Endişe vardı ve eğer Avrupa Mahkemesi örneğin Soykırım inkarı için cezayi sorumluluğa tabi tutmanın Konvansiyonla tezat oluşturduğu kararını vermesi durumunda ciddi bir probleme sahip olduğumuzu kabul edebilirdik. Ancak benzeri bir durum olmadı. Yani Ermeni Soykırımı inkarı için sorumluluğa tabi tutma bağlamında bu klasik bir zemindir.

İlan edilen karardan sonra prosedürel hangi adımlar öngörülmekte?

Bu davada Ermenistan’ın izleyen adımları en azından yok. Hükümet, devlet olarak, herhangi bir yükümlülüğümüz yok. Prosedür kesinlikle İsviçre’ye ait. Burada mahkemenin Perinçek’in ifade özgürlüğü hakkının ihlal edildiği hususunu irdelememiz çok önemli. Bu şu anlamda çok önemli: İlk bakışta Perinçek’in kazandığını söyleyebilirler, ancak gerçekte bakın ne oldu. Avrupa Mahkemesi sadece, Ermeni Soykırımını inkar için sorumluluk olması gerektiği kararını verdi; İsviçre asayiş organları, hükümet Perinçek’i Konvansiyon hükümleri çerçevesinde sorumluluğa tabi tutmamıştır. Yani eğer Pernçek başka bir sistemle sorumluluğa tabi tutulsaydı, bugün farklı bir karara sahip olurduk.

AİHM’nin İsviçre’nin talebini reddetmiş olmasına karşın, İsviçre Hükümeti için de aynı şekilde bu kararda olumlu taraflar olduğu sonucu çıkmakta?

İsviçre’li çalışma arkadaşlarımızın endişeleri vardı, ancak bugün artık yok. Onlar AİHM’nin Soykırım inkarı için cezai müeyyide öngören İsviçre yasasını Konvansiyonla çelişkili kabul edeceklerini sanıyorlardı. Ancak bugün artık bu yükümlülükle karşı karşıya bulunmuyorlar. Avrupa Mahkemesi yasayı çelişkili görmedi, yani Konvansiyona uygun olarak kabul etti. Sonuç olarak İsvçre yönetiminin yasayı değiştirme zorunluluğu yok.

News am�

�