Ի՞նչ Գիտենք Ծաղկազարդի Մասին

Ծաղկազարդը Զատիկը աւետող եկեղեցական տօն է:

Սխալ: Ծաղկազարդը գարնան սկիզբը աւետող եկեղեցական եւ ժողովրդական տօն է: Անիկա կը նշուի Զատիկէն մէկ շաբաթ առաջ, Մեծ պահքի նախավերջին կիրակին:

Ծաղկազարդը ունի նախաքրիստոնէական ծագում:
Ճիշդ: Թէեւ Ծաղկազարդը կը խորհրդանշէ Քրիստոսի մուտքը Երուսաղէմ, ուր զայն դիմաւորեցին ձիթենիի ոստերով, սակայն տօնը ունի նաեւ նախաքրիստոնէական ծագում, եւ նուիրուած է գարնան զարթօնքէն յարութիւն առնող բնութեան:


Ծաղկազարդը նաեւ կոչուած է Ծառզարդար:
Ճիշդ: Մարդիկ այդ առիթով իրենց տուներն ու բակերը կը զարդարէին ուռենիի կամ ձիթենիի օրհնուած ճիւղերով` պահպանուելու համար փոթորիկներէն եւ բուքէն. յետոյ զանոնք կ՛այրէին եւ մոխիրը կու տային հովին` փորձանքներէ հեռու մնալու հաւատքով:

Ծաղկազարդը առաւելաբար մանուկներու տօն է:
Ճիշդ: Ծաղկազարդը մանուկներու եւ երիտասարդներու տօն է: Այդ օրը բոլորը կը հագնին իրենց տօնական հագուստները, փոքրերը զարդարուն մոմերով կ՛ուղղուին եկեղեցի եւ կը մասնակցին թափօրին:

Ծաղկազարդի յետմիջօրէին կը կատարուի ոտնլուայի արարողութիւնը:
Սխալ: Ծաղկազարդի յետմիջօրէին կը կատարուի դռնբացէքի արարողութիւնը, կը բացուին եկեղեցիներու խորաններու վարագոյրները: Դուռը կամ վարագոյրը կը խորհրդանշեն երկինքի արքայութեան դռները, որոնցմէ դուրս գտնուող ժողովուրդը Աստուծմէ կը խնդրէ, որ արքայութիւն մտնել արտօնէ:

Ծաղկազարդին յաջորդող երկուշաբթիէն մինչեւ Զատիկ տեւող շրջանը կը կոչուի Աւագ շաբաթ:
Ճիշդ: Այդ օրերուն եկեղեցին կը յիշէ Յիսուսի երկրաւոր կեանքի վերջին ընթրիքը, մատնութիւնը, չարչարանքը, խաչելութիւնն ու թաղումը:

Ծաղկազարդի Հետ Կապուած
Հետաքրքրական Աւանդոյթներ

– ՋԱՒԱԽՔի մէջ ուռենիի ճիւղերով անասունները թեթեւակի կը հարուածէին` ըսելով` «քամու տեղ, սրտի դեղ», յուսալով, որ հիւանդութիւններէն հեռու կը մնան:

– ՆՈՐ ՊԱՅԱԶԻՏի մէջ օրհնուած ճիւղերը կ՛ամրացնէին խնոցի պարանին, որպէսզի «կաթը իւղոտ ըլլայ, ձձումին աչք չդպչի»:

– ՇԱՐՈՒՐի մէջ աղջիկները գունաւոր կտորներով կը զարդարէին ծառերը` յուսալով, որ իրենց երազանքները իրականան:

– ՏՈՐԹԵՈԼի մէջ եկեղեցիին խորանը կը զարդարէին Ամանոս լերան անտառներէն բերուած մանուշակներով:

– ԶԷՅԹՈՒՆցիները Ծաղկազարդը կ՛անուանէին պըատղինէ կամ ձիթապտղենի:

Ծաղկազարդէն ետք, Աւագ հինգշաբթի օրը բոլոր տանտիկինները սոխով, սխտորով եւ թթու կերակուրներ կը պատրաստէին յիշելու համար Քրիստոսի չարչարանքները: Իսկ ուրբաթ` խաւարման եւ լացի գիշերը, հաւատացեալները եկեղեցի կ՛ուղղուէին աստուածաշնչեան ընթերցումներ լսելու համար:

– ՄԱՐԱՇցիները Ծաղկազարդը կը կոչէին Ճորճարդոր: Անոնք տօնին առիթով կը կազմակերպէին ուխտագնացութիւն, պարտիզագնացութիւն, հանրային տօնախմբութիւններ եւ այլն…

– Հայաստանի տարբեր շրջաններու մէջ Ծաղկազարդին սովորութիւն էր «վերվեր» պարել: Այդ օրը միայն տղամարդոց արտօնուած էր պարել:

Ծաղկազարդին սովորութիւն էր հատիկ պատրաստել` ցորենով, սիսեռով, չամիչով: Հատիկը որպէս նուէր կը տանէին այցելութեան երթալու ատեն եւ կամ կը նուիրէին թաղէ թաղ շրջող եւ Ծաղկազարդի երգեր երգող երեխաներուն: