Diyarbakır’da Ortadoğu’nun en büyük kilisesi olan ve Ermeni cemaati için Van’daki Akdamar Kilisesi kadar önemli olan Surp Giragos Kilisesi’ndeki 3 milyon 400 bin dolar harcanan restorason çalışmaları tamamlandı11 Ekim 2011 Salı, 10:34:44

Diyarbakır`da Ortadoğu`nun en büyük kilisesi olan ve Ermeni cemaati için Van`daki Akdamar Kilisesi kadar önemli olan Surp Giragos Kilisesi`ndeki 3 milyon 400 bin dolar harcanan restorason çalışmaları tamamlandı ve 22 Ekim günü düzenlenecek ayinle ibadete açılacak. Diyarbakırlı olan Türkiye Ermenileri Patrikliği Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan, kilisenin 1915 yılına kadar metropolitlik merkezi olduğunu belirterek, açılış günü danya Ermenilerinin kente akın edip, ayine katılacağını söyledi. Ateşyan, "Bu kilisenin bizim için bir diğer önemli yönü ise malımız olması. Van`daki Aktamar Adası`nın tapusu bizde değil ama burasının tapusu bizde yani bizim malımızdır. Bu kilisenin restore edilmesi sayesinde Diyarbakır`da inanç turizmi de gelişecek. Dünyanın bir çok yerinden her yıl binlerce kişi bu kiliseyi görmeye gelecek" dedi.

30 YIL SONRA ÇAN ÇALACAK

Diyarbakır`ın merkez tarihi Sur İlçesinin kitaplara konu olan ve Ermenilerin yoğunlukta yaşadığı Fatihpaşa Mahallesi`ndeki 350 yıllık tarihi geçmişe sahip Ortadoğu`nun en büyük Ermeni Kilisesi olan Surp Giragos Kilisesi`nde 30 yıl sonra ilk kez çanlar çalınacak ve ayin yapılacak. 27 Mayıs 1915 yılında çıkarılan "`Tehcir Kanunu` na kadar Ermenilerin kullandığı Surp Giragos Kilisesi, 1`inci Dünya Savaşı sırasında Alman Karargahı, daha sonra ise Sümerbank`ın pamuk deposu olarak kullanıldı. 1960 yılından itibaren tekrar ibadete açılan 3 bin metrekarelik alan üzerindeki Surp Giragos Ermeni Kilisesi, özellikle 1980 yılından sonra batı illeri ve Avrupa ülkelerine çeşitli nedenlerden dolayı Ermenilerin göç etmesi sonucu kaderiyle adeta başbaşa kaldı. Cemaati olmadığı için ayin yapılmayan ve zaman zaman hırsızlık olaylarının yaşandığı kilisenin, bakımsızlık yüzünden bazı yerleri çöktü ve kulanılamaz hale geldi.

Diyarbakır Surp Sarkis Giragos Küçük Ermeni Kilisesi Vakfı tarafından 3 yıl önce yapılan ön incelemeden sonra kilisenin restorasyon çalışmaları için düğmeye basıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı`na restorasyon için başvuran vakfa, `Biz restore edersek müze olur` cevabı verilmesi üzerine vakıf restorasyon için gerekli olan 3 milyon 400 bin dolarlık paranın bulunması için Türkiye`nin yanısıra Avrupa ve Amerika`da bir çok gece düzenledi. Restorasyon için paranın yetmemesi üzerine Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir`de 1 milyon liralık katkı sundu. Kilisede 3 yıl önce ana binası ve bahçe içindeki küçük kilise, papaz evi, mutfak ve okul binasında aslına uygun olarak başlanan restorasyon çalışmaları tamamlandı. 22 Ekim`de açılacak olan Kilise`de

Kilise, Türkiye Ermenileri Patrikliği Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan tarafından kutsama yapıldıktan sonra 23 Ekim`de Türkiye ve dünyanın bir çok ülkesinden gelecek Ermenilerin katılımıyla ayin yapılacak. Van`daki Atdamar Adası`ndaki Surp Haç Kilise`si kadar Ermeniler için önemli olan Diyarbakır`daki Surp Giragos Ermeni Kilisesi vakıf malı olduğundan herhangi bir kurumdan izin alınmadan istendiği anda ibadet yapılabilecek.

`MİNARELERDEN UZUN DİYE TOP ATEŞİYLE YIKILAN ÇAN KULESİ DE YAPILACAK`

Geçmişte Akdamar Adası`ndaki Surp Haç Kilisesi gibi psikoposluk merkezi olan Diyarbakır`daki Surp Giragos Ermeni Kilise Çan kulesi de tekrar yapılacak. Kilisenin orjinal olan soğan başlı ilk Çan Kulesi`nin 1883 yılında yıldırım çarpması sonucu yıkılması üzerine yerine Ermeni usta Tavit Hızırcıyan tarafından yapılan 29 metre yüksekliğindeki üzerinde altın haç bulunan Çan Kulesi 1915`de kentteki minarelerden yüksek olduğu gerekçesiyle top ateşiyle yıkıldı.

Kilise vakfı yönetim kurulu üyesi Tekin Papuççuyan, ilk etapta kilise binasının faaliyete sokularak ayine açılacağını, 1915 yılında top ateşiyle yıkılan 29 metrelik çan kulesinin de tekrar yapılacağını söyledi. Kilisenin Diyarbakırlı Ermenilerin yanısıra dünya Ermenileri için çok önemli manevi değeri olduğunu dile getiren Pabuççuyan, "Yıllarca bu ve benzeri kiliselerimizi yaşatmak için uğraşmış varlıklarını cemaatimize bağışlamış olan atalarımızın hatıralarına hürmet etmek, bize imanet ettiklerini miletimiz adına sahiplenmek ve bu görkemli yapıyı gelecek nesillere aslına uygun bir şekilde teslim etmek istedik" dedi.

`AKDAMAR BİZİM DEĞİL AMA BURASI BİZİM MALIMIZ`

Diyarbakırlı olan Türkiye Ermenileri Patrikliği Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan, kilisenin 22 Ekim`de kutsanacağını, 23 Ekim`de ise ayin yapılacağını söyledi. Ateşyan, "Surp Giragos Kilisesi, 1015 yılına kadar Metropotlik merkeziydi. Daha sonra patriklik merkezi İstanbul oldu. Burası elimizde kalan önemli miraslarımızdan biridir. Burada bir zamanlar din adamları yetişiyordu. 22-23 Ekim`de Türkiye ve dünyanın bir çok yerinden Ermeniler, Diyarbakır`a akın edecek ve ayine katılacak. Bu kilisenin bizim için bir diğer önemli yönü ise malımız olması. Van`daki Aktamar Adası`nın tapusu bizde değil ama burasının tapusu bizde yani bizim malımızdır. Bu kilisenin restore edilmesi sayesinde Diyarbakır`da inanç turizmi de gelişecek. Dünyanın bir çok yerinden her yıl binlerce kişi bu kiliseyi görmeye gelecek" dedi.