Ailesi 108 yıl önce Anadolu'dan ABD'ye göç eden müzik efsanesi Leo Sarkisyan, dünyayı gezerek Türk müziği arşivi oluşturdu
Hani bazı insanlar vardır, Barış Manço gibi. Dünya vatandaşıdır. Klişelere inanmaz. Kültürler ve siyaset üstü yaşar. Çok geç olmadan tanıma fırsatı bulduğum 88 yaşındaki Osmanlı beyefendisi, tüm bu tariflere uyuyor. Türk topraklarından Amerika'ya göçen Ermeni ailenin müzikolog oğlunu gururla sunarım: ABD resmi radyosu Voice of America'nın (VOA) 45 yıllık sesi, adına Afrika müziği kütüphanesi kurduğu, Leo Sarkisyan. İnsanların müzik dinlemek için kulağını o küçük kutudan ayıramadığı 1953'te, Leo Sarkisyan 32 yaşındaydı. Hollywood'un en iyi müzik şirketlerinden Tempo, bu yetenekli genç adamın içindeki müzikal ışığı görüp uluslararası müzik direktörü olarak işe aldı. Ses kayıt mühendisi olarak eğitildikten sonra, duyduğu her şeyi kaydetmesi için dünyanın diğer ucuna, Pakistan'a gönderildi. Sarkisyan, kendisi gibi Ermeni asıllı karısı Mary ile birlikte yollara koyuldu.

TÜRKLER BAĞRINA BASTI
Önce 6 ay Radyo Pakistan, ardından 3.5 yıl Afganistan'daki Radyo Kâbil için yerel müzisyen ve çalgıların ses kayıtlarını aldı. Sarkisyan, Pakistan ve Afganistan'daki Özbek, Tacik, Kazak ve Uygur müziklerinin kayıtlarını tutarken, Türkçe ve Osmanlıca bilgisi işini kolaylaştırdı. Afganistan'ın zorlu Hayber Dağları'ndan geçip ülkenin dört bir yanını gezerken, onu evinde hissettiren Türk mevcudiyetiydi. Afganistan'daki sanat müziği âşığı Türk askeri birlik ve diplomatik misyonu, Leo ve Mary'yi hemen aralarıaldı. Akşam sohbetlerinde "Sarı Gelin Türkler'e mi, yoksa Ermeniler'e mi ait" diye tartışmaktansa, musiki meşk ettiler. Klarnet çalan ve kanunu öğrenmeye çalışan Sarkisyan, onlardan Türk müziği teorisini, peşrevleri, saz semaileri öğrendi.

KÂBİL'DE SANAT MÜZİĞİ
Anadolu'dan Amerika'ya göç eden ailesi ona Osmanlı terbiyesi vermekle kalmamış, Ermeni diasporası 1940'larda ABD'de güçleninceye kadar, Türk müziği dinleterek büyütmüştü: "Küçüklüğümden beri Türk sanat müziğine ile ilgili müzik dükkanlarından malzemeler, kitaplar toplardım. Koleksiyonumda büyük babamdan öğrendiğim Osmanlıca kitaplar bile vardı." Seyyar müzikolog, müzikal macerasına Bangladeş ve Hindistan'da, sonra kendisine "ABD'nin ilk etnomüzikoloğu" etiketini kazandıran Afrika'da devam etti. 1960'lı yılların sonunda ABD'ye geri döndüğünde, VOA müzikal hazine Sarkisyan'ı bünyesine kattı. 45 yıldır çalıştığı Amerikan radyosu- VOA'nın adına Afrika Müziği Kütüphanesi kurduğu Sarkisyan, 2004'te İstanbul Teknik Üniversitesi Müzik İleri Araştırmaları Merkez'ne davet edildi. İki yıldır baba ocağını ziyaret eden Sarkisyan, arşivleme metodolojisi ve Türk müziği bilgisiyle, Türk tarihçi ve müzikologları şaşırtıyor. "Türkiye'ye kendimi evimde hissediyorum. Her gün internetten Türk gazetelerini okuyorum" diyen Sarkisyan, uzaklardan, gelen sesinin aslında bize ne kadar yakın olduğunu anlatmaya çalışıyor: "Şule Hanımefendi, sağlıcakla, esenlikle kalınız. Kendinize iyi bakınız."