1993'te Gizlice Baslayan Ermenistan-turkiye Görusmelerinin Mimarı Samson Özararat Yeni Aktuel'e Konustu

Turkes Bana '1915'te Bir Kaza Oldu Ve Bizi Ayırdı' Demisti

Samson Özararat 1993 yılında Alparslan Turkes ve Ermenistan Devlet Baskanı Levon Der Bedrosyan'ı biraraya getirerek, Ermenistan-Turkiye gizli görusmelerine aracılık yapan isimdi. Turk-Ermeni iliskilerinde hâlâ etkin bir aktör olan Özararat'ı Cumhurbaskanı Gul'un Ermenistan ziyareti dönusunde Turkiye'de bulduk.

Uzun yıllar Karadeniz İsbirligi Konseyi'nde Ermenistan temsilciligi yapan, Ermenistan İs Konseyi ve 21 Century Association uyeliği ile yardım kurulusu SOS Armenia gibi pek çok Ermeni organizasyonuna uye olan Samson Özararat etkin bir lobici. 12 Mart döneminde sol eylemlerden dolayı yargılanıp beraat eden Özararat, Alparslan Turkes gibi milliyetçi bir siyasetçiyi Ermenistan'la ilk iliskilere tesvik eden adam olarak biliniyor. 1974 ODTu mezunu Özararat, Turkiye Elektrik Kurumu ve KORDSA'da muhendis olarak çalıstıktan sonra Fransa'ya yerlesmis. Ermenistan eski devlet baskanı Levon Der Bedrosyan'a bir dönem danısmanlık da yapan Özararat, Turkiye, Ermenistan ve Fransa'da resmi makamlarla iyi bağlantılara sahip. Mevcut iliskilerde de tuzu bulunan Özararat'ı Gul-Sarkisyan bulusmasının hemen ardından geldiği İstanbul'da bulduk ve hem geçmisteki hem de bugunku Ermenistan-Turkiye iliskilerinin nazik yanları uzerine sohbet ettik.

- Samson Bey, siz 1993'te gizlice yurutulen Alparslan Turkes-Levon Der Bedrosyan arasındaki diyalog girisimlerine önculuk ettiniz. Anladığımız kadarıyla bu arabuluculuk vazifesini halen surdurmektesiniz.

Aslında o tam anlamıyla bir arabuluculuk sayılmaz. Ben simdi Karadeniz Ekonomik İsbirliği İs Konseyi'nde (KEİK) Ermenistan'ı temsil ediyorum. Bu sıfatla Turkiye ile iliskilerle bağlantılıyım. Zaten Ermenistan-Turkiye iliskilerinin buyuk bir çoğunluğu KEİK vasıtasıyla gerçeklesiyor. Yani bu temaslar birisinin arabuluculuğuyla değil, KEİK toplantıları vesilesiyle oluyor genelde. Bu vesileyle ben de kendimi bu islerin içinde buluverdim. Arabuluculuk bana resmen verilmis bir görev değil. Turkiye'de resmi görevlileri iyi tanıdığım, pek çok sevdiğim, tanıdığım, arkadasım olduğu için islerimin arasında iki taraf arasında yakınlasmalar sağlamaya çalıstım.

- Bu temaslar gayriresmiydi yani
Evet gayriresmi idi. Resmi sahıslarla bile olsa gayriresmi temaslardı.
- Bu temaslarınızın en önemlilerinden biri ilk olarak 1993-94 yıllarında Alparslan Turkes ile gerçeklestirilen Ermenistan-Turkiye gizli görusmeleriydi. Gunumuzde bu biliniyor.
Bilinmesinin en buyuk sebebi bunların bizzat Sayın Turkes'in hatırlarında yazılmıs olması. Bunun gazetelere yansıması Turkes'in hatıraları sayesinde oldu.
- Turkes ve Der Bedrosyan'ın gizli temasları basına ancak 12 yıl sonra yansıdı. Görusmelerin Turkes eliyle gerçeklesmesi bizi oldukça sasırtmıstı. Sizce gerçekten gönullu ve samimi olarak mı yaptı bu görusmeleri?
Doğrusunu isterseniz beni de oldukça sasırttı. Ben öğrenciliğimde (1970'ler) ODTu'de okumustum. Alparslan Turkes duyduğumda korkup, çekindiğim bir isimdi. Kendisini tanıdıktan sonra ilk baslarda tereddudum bile olmustur. Ancak onun dusuncesi, tavrı, yaklasımı çok pozitif, yapıcı ve yararlıydı. Bugun onun değerini daha da iyi anlıyorum.