Ermenistan Devlet Baskanı Serj Sarkisyan bu çarsamba Bursa da oynanacak Turkiye-Ermenistan milli maçına mutlaka gelmeli... Önceki gun Zurih’te yasanan mini krizin buruk tadını agızlardan silmek için, diasporanın ve muhalefetin tepkilerinden korkmayıp gelmeli Bursa’ya...

Gelmez ise iki ulke arasındaki normallesme surecinin dinamikleri bundan olumsuz biçimde etkilenir.
Zurih’teki 3,5 saatlik kriz bir gerçegi acı biçimde gözler önune serdi...

Normallesme, sadece devletler arasındaki muzakere ile gerçeklesemeyecek. Kamuoyları ile de bir biçimde muzakere edilmeli.

Erivan yönetimi surecin faydalarını kendi kamuoyuna pazarlamalı... Diğer yandan diasporanın saplantılı ruh hali ile mucadele etmeli...

Bizim hukumetimiz de kendi kamuoyuna Ermenistan’la normal iliskiler kurulmasının neden Turkiye’nin hayrına olduğunu anlatmalı ...

Önkosul’ krizi
Zurih’ten geçilen haberlerden tören konusması krizi nin bir kavram etrafında ortaya çıktığı anlasılıyor...
O kavramın adı önkosul”...
Ermeni tarafı, Dağlık Karabağ sorununun çözumu yönunde bir ilerlemenin, normallesmenin ön kosulu” olacağını çağrıstıran herhangi bir imada bulunulmasını istemiyor.
Turk tarafı da Ermeni tarafının Dağlık Karabağ’da ilerlemenin önkosul olamayacağı” yönunde bir imada bulunmasını istemiyor.
Ancak, Erivan beğenmese de Dağlık Karabağ’daki gelismelerin Turkiye ve Ermenistan arasındaki normallesmenin önkosulu haline getirildiği yadsınamaz bir siyasi gerçektir.
simdi butun is Dağlık Karabağ’da, Ankara ve Baku’yu tatmin edecek bazı gelismelerin kaydedilmesine kalıyor.

Çıkıs uzak değil
Uluslararası Kriz Grubu (ICG) adlı saygın dusunce kurulusunun 7 Ekim 2009 tarihinde Dağlık Karabağ ile ilgili olarak yayımladığı son raporunda da vurgulandığı gibi, taraflar bölgenin nihai statusu hariç diğer tum parametrelerde anlasmaya bir hayli yaklasmıs bulunuyorlar.
Ermeni birliklerinin Dağlık Karabağ’ın çevresinden çekilmesine kapıyı aralayacak bir gelisme, Turkiye’deki ulusal onay surecini baslatabilir.
Protokoller hukuki nitelik kazanmalı ki, belgede kaydedildiği gibi, iki ulke arasındaki mevcut sınır, uluslararası hukukun ilgili antlasmalarında tarif edildiği sekliyle” karsılıklı olarak tanınsın. Ve böylece Ermenistan, Turkiye topraklarının bir parçası uzerinde, su veya bu sekilde hak iddia etmekten artık vazgeçtiğini resmen göstermis olsun...
Ama daha da önemlisi, 1915-22 olayları”nı inceleyecek olan ortak tarih komisyonu”nun kurulmasıdır.
Komisyonun görevi protokolde su sekilde ifade edilmis:
...İki halk arasında karsılıklı guven tesis edilmesi amacıyla, mevcut sorunların tanımlanmasına ve tavsiyelerde bulunulmasına yönelik olarak, tarihsel kaynak ve arsivlerin tarafsız incelenmesini de içerecek sekilde bir diyaloğun uygulanmaya konulması...” Bu çalısmada uluslararası uzmanların da yer alacağı ayrıca belirtiliyor...

1915’i duzgun tartısabilmek...
Tarih komisyonu”nun Turk ve Ermeni taraflarınca iyi niyet ve samimiyetle isletilmesi sart.
Turk tarafı bu platformu, 1915”in yuzuncu yıldönumu munasebetiyle diasporanın dunya çapında hazırlamakta olduğu atağın önunu kesmek gibi kısa vadeli siyasi amaçlarla kullanmamalı...
Tarih komisyonu” çözumu, modern Ermeni kimliğinin temelini tesis eden soykırım”ın tartısmaya açılacağı bir platform olacağı gerekçesiyle Ermeni diasporasının ve Ermenistan’daki asırı milliyetçilerin simdiden hısmına uğruyor.
Erivan bu tepkilerden korkarak platformdan kaçmamalı...
Bu komisyon kurulur ve duzgun çalıstırılırsa sadece İttihatçı yönetimin ve Anadolu’daki Musluman halkın 1915-22 aralığında ne yaptığı değil, Ermenilerin de yaptıkları masaya getirilecek ve olgular duzeyinde ele alınacak...
Ermeni terör örgutu ASALA ilk kursunu sıktığında, Anadolu’daki Ermenilere ne olduğuna dair etraflı bilgiler toplumumuzun kolektif belleğinde mevcut değildi.
Doğu Anadolu’nun Musluman halkının basına nelerin geldiğini de bilmiyorduk.
Terörizme eslik eden soykırımcılık” suçlamasının Turkiye’de sağlıklı bir reaksiyon doğurması beklenemezdi.
Ulusal kimliğimiz, travmalardan yalıtılmıs bir sıfır bellek” uzerine insa edilmisti.
simdi gerçeğin ne olduğuna olgulardan hareketle ulasabilir ve Ermenilerle sağlıklı iliskiler kurmayı deneyebiliriz. Tabii, bunu gerçekten istiyorsak...