İsviçre'de imzalanan Turkiye ile Ermenistan Arasında Diplomatik İliskilerin Kurulmasına Dair Protokolde neelr yazıyor?..

Turkiye Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti,

Aynı gun imzalanan Turkiye Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti arasında Diplomatik İliskilerin Kurulması Protokolu rehberliginde,

İkili iliskilerini karsılıklı çıkarlara saygı ve guven temelinde gelistirme hedeflerini göz önunde bulundurarak,

İkili iliskilerini iki ulkenin ortak çıkarları temelinde, siyasi, ekonomik, enerji, ulastırma, bilimsel, teknik, kulturel ve diger alanlarda gelistirmeye ve ilerletmeye kararlı olarak,

Uluslararası ve bölgesel örgutlerde isbirliğinin, iki ulke arasında özellikle BM, AGİT, Avrupa Konseyi, Avrupa-Atlantik İsbirliği Konseyi ve KEİ kapsamında gelistirilmesine destek vererek,

İki devletin, bölgede demokratik ve surdurulebilir gelismenin sağlanması, bölgesel istikrar ve guvenin artırılması için isbirliği yapmak yönundeki ortak amaçlarını dikkate alarak,

Bölgesel ve uluslararası uyusmazlık ve çatısmaların uluslararası hukuk ilkeleri ve normları temelinde barısçı sekilde çözumlenmesi hususundaki taahhutlerini tekrarlayarak,

Terörizm, sınır asan örgutlu suçlar, uyusturucu ve silah kaçakçılığı gibi bölgeye ve dunya guvenliği ve istikrarına yönelik ortak guvenlik tehditleri konusunda uluslararası toplumun eylemlerini guçlu sekilde desteklemeye hazır olduklarını yeniden vurgulayarak,

1- Bu Protokolun yururluğe girmesinden itibaren 2 ay içerisinde ortak sınırın açılması hususunda anlasmıslardır,

2- Her iki ulkenin Dısisleri Bakanlıkları arasında duzenli siyasi istisare gerçeklestirilmesi,

İki halk arasında karsılıklı guven tesis edilmesi amacıyla, mevcut sorunların tanımlanmasına ve tavsiyelerde bulunulmasına yönelik olarak, tarihsel kaynak ve arsivlerin tarafsız bilimsel incelemesini de içerecek sekilde bir diyaloğun uygulamaya konulması,

İki ulke arasında mevcut ulastırma, iletisim, enerji altyapısı ve sebekelerinden en iyi sekilde istifade edilmesi ve bu yönde tedbirler alınması,

İki ulke arasında isbirliğini guçlendirmek amacıyla ikili hukuki çerçevenin gelistirilmesi,

İlgili kurumlar arasında iliskilerin desteklenmesi ve uzman ve öğrenci değisimini tesvik etmek yoluyla bilim ve eğitim alanlarında isbirliği yapılması ve iki tarafa ait kulturel mirasın korunması ve ortak kulturel projelerin baslatılması amacıyla harekete geçilmesi,

İki ulkenin vatandaslarına gerekli yardımı ve korumayı sağlayabilmek için 1963 tarihli Konsolosluk İliskilerine dair Viyana Sözlesmesi uyarınca konsolosluk alanında isbirliği tesis edilmesi,

İki ulke arasında ticaret, turizm ve ekonomik isbirliğinin gelistirilmesi amacıyla somut tedbirler alınması,

Çevre konularına iliskin diyalog kurulması ve isbirliğinin guçlendirilmesi,

hususlarında anlasmıslardır.

3- Ayrıca, bu Protokol'un 2. islem paragrafında ifade edilen yukumluluklerin hızlı bir sekilde uygulanmasını teminen, ayrı alt komisyonları da kapsayan Hukumetlerarası bir ikili Komisyon'un kurulması hususunda anlasmıslardır. Hukumetlerarası komisyonun ve alt komisyonlarının çalısma kurallarını hazırlamak uzere isbu Protokolun yururluğe girmesini izleyen gunden 2 ay sonra iki Dısisleri Bakanı baskanlığında bir çalısma grubu olusturulacaktır. Bu çalısma kuralları, isbu Protokol'un yururluğe girmesini izleyen 3 ay içerisinde Bakanlar seviyesinde onaylanacaktır. Hukumetlerarası komisyon anılan çalısma kurallarının kabul edilmesinin hemen ardından ilk toplantısını gerçeklestirecektir. Alt komisyonlar, bu andan itibaren en geç 1 ay içerisinde çalısmalarına baslayacak ve görevlerini tamamlayana dek ara vermeden çalısacaklardır. Uygun olması halinde alt-komisyonlara uluslararası uzmanlar da katılacaktır.

-PROTOKOLuN EK BELGESİ-

Protokolun ek belgesinde de uygulamaya ve iliskilerin nasıl gelistirileceğine dair unsurlar ve zaman çizelgesi yer alıyor.

Ek Belge'ye göre:

Atılacak adımlar:

1- Ortak sınırın açılması: Turkiye Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti arasında İkili İliskilerin Gelistirilmesi Protokolunun yururluğe girmesinden sonra iki aylık bir sure içinde,

2- İki Dısisleri Bakanının baskanlığında, hukumetlerarası komisyonun ve alt komisyonlarının çalısma kurallarını hazırlamak uzere bir çalısma grubunun olusturulması: Turkiye Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti arasında İkili İliskilerin Gelistirilmesi Protokolunun yururluğe girmesini izleyen gunden 2 ay sonra,

3- Hukumetlerarası komisyonun ve alt komisyonlarının çalısma kurallarının Bakanlar duzeyinde onaylanması: Turkiye Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti arasında İkili İliskilerin Gelistirilmesi Protokolunun yururluğe girmesinden sonra 3 aylık bir sure içinde,

4- Hukumetlerarası komisyonun ilk toplantısının duzenlenmesi: Hukumetlerarası komisyonun ve alt komisyonlarının çalısma kurallarının Bakanlar duzeyinde onaylanmasından hemen sonra,

5- Asağıdaki alt komisyonların çalısmaya baslamaları:

-siyasi istisare alt komisyonu;

-ulastırma, iletisim ve enerji altyapı ve sebekeleri alt komisyonu;

-hukuki konulara iliskin alt komisyon;

-bilim ve eğitim alt komisyonu;

-ticaret, turizm ve ekonomik isbirliği alt komisyonu;

-çevre sorunlarına iliskin alt komisyon; ve

-tarihsel boyuta iliskin alt komisyon, iki halk arasında karsılıklı guven tesis edilmesi amacıyla, mevcut sorunların tanımlanmasına ve tavsiyelerde bulunulmasına yönelik olarak, tarihsel kaynak ve arsivlerin tarafsız bilimsel incelenmesini de içerecek sekilde bir diyaloğun uygulamaya konulması: (Bu diyalogda Turk, Ermeni ve İsviçre temsilcileri ile diğer uluslararası uzmanlar da yer alacaklardır.)