Uluslararası Hrant Dink Vakfı nın duzenledigi, Medyada Nefret Söyleminin İzlenmesi Çalısma Toplantısı nda medyada ve toplumda yaygınlıgına karsın yargının nefret söylemiyle mucadelede etkisiz kaldığı vurgulandı
Uluslararası Hrant Dink Vakfı’nın, Avrupa Komisyonu, Global Dialogue ve Freidrich Neumann Vakfı’nın da desteği ile duzenlediği Medya’da Nefret Söyleminin İzlenmesi Projesi’nin çalısma toplantısı 5-6 Eylul tarihlerinde gerçeklesti.
Gazeteleri izleyerek ve raporlama yaparak medyadaki ırkçı ve ayrımcı söylemi görunur kılmayı, ırkçılık ve ayrımcılıkla mucadele etmeyi amaçlayan bir proje gerçeklestiren vakıf, 50’yi askın gazeteci ve hak örgut temsilcisiyle medyada nefret söylemi”ni masaya yatırdı. Projenin koordinatörluğunu yuruten Özlem Dalkıran, özellikle yerel medyanın nefret söylemi açısından tamamen denetimsiz bir alan olduğuna isaret ederek medyayı izleyecek bir gönulluler ağı olusturmayı hedeflediklerini belirtti.
İdeolojilerin kullanılan dilde ifade bulduklarını belirten ve dil-ideoloji ve gerçeklik arasında iliskileri kuramsal açıdan irdeleyen Galatasaray universitesi İletisim Fakultesi öğretim uyesi Prof. Dr. Yasemin İnceoğlu da, ırkçı ve nefret söylemi içeren ve ötekilestiren kavramların medyada yaygınlığına isaret etti. Medyada ötekilestiren ve nefret yayan ifadelere örnek veren İnceoğlu, Tefeci Yahudi”, Gay barlarda çıkıp gasp yaptılar”, Yunan oyunu”, Sapık Yunanlıya baskın”, Natasa paraları Rusya’ya”, Ermeni’ye tavır”, Kustah Rum’a haddini bildirdi”, Eylemciye halk dayağı” seklinde baslıkları saydı; spor medyasında özellikle de futbolla ilgili haberlerde bu durumun yaygın olduğunu söyledi.
Hukuk açısından nefret söylemine değinen Bilgi universitesi Hukuk Fakultesi Anayasa Hukuku Arastırma Görevlisi avukat Ulas Karan da, ayrımcılıkla mucadele edilmesini amaçlayan Ceza Yasası’nın (TCK) 122. maddesinin, yururluğe girdiği 2005 yılından bu yana sadece bir kez olumlu olarak uygulandığını, uygulandığı vakanın engelli bir kadının otobusten indirilmesiyle ilgili olduğunu söyledi.

Proje 18 ay surecek
Uluslararası Hrant Dink Vakfı’nın yuruttuğu Medyada Nefret Söyleminin İzlenmesi Projesi’, Demokrasi ve insan Hakları Avrupa Aracı (DiHAA) kapsamında destekleniyor. Dörduncu guç’ olarak tanımlanan medyanın, nefret söyleminin uretimi ve yerlesmesindeki rolune odaklanan proje kapsamında, 30’a yakın ulusal ve bes yerel gazete duzenli biçimde izlenerek, dini ve etnik azınlıklara yönelik ayrımcılık veya nefret söylemi içeren haber ve köse yazıları tespit ediliyor. Tarafgir ve milliyetçi bir zihniyetle hazırlanan haber manset ve içeriklerinin analiz edileceği çalısmanın temel amaçlarından biri, bu konuda bir farkındalık yaratmak.
Çalısma surecinde toplanan veriler, dört ayda bir hazırlanacak ve vakfın internet sitesinde yayımlanacak olan raporlarda analiz edilecek. Ayrıca, hukukçular ve medya çalısanlarıyla yapılacak olan atölye çalısmalarında, bu analizler ısığında, söz konusu söylemi değistirebilmek için neler yapılabileceği ve medyada ırkçılık ve ayrımcılıkla nasıl mucadele edilebileceği tartısılacak.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 1997 tarihli tavsiye kararında nefret söylemi’nin tanımı

Irkçı nefret, yabancı dusmanlığı, antisemitizm ve saldırgan milliyetçilik ve etnik merkezcilik, azınlıklara, göçmen ve muhacirlere karsı ayrımcılık ve dusmanlıkla ifade edilen hosgörusuzluğu de kapsayan, hosgörusuzluğe dayalı diğer her tur nefreti yayan, tesvik eden, mesrulastıran ve katkıda bulunan her turlu ifade biçimi.

... Nefret söylemi olarak nitelenebilecek ifadelerin tespiti bazen zor olabilir, çunku nefret söylemi ille de kendini nefret ve duygusal ifadelerle göstermez. İlk bakısta rasyonel ya da normal gibi algılanabilecek ifadelerde de gizli olabilir.”