01 Eylül 2009
Turkiye ile Ermenistan arasında yıllar sonra ilk kez diplomatik iliski için hazırlanan yol haritası açıklandı. Serj Sarkisyan da Turkiye-Ermenistan maçına geliyor
Turkiye ile Ermenistan arasında dusuk seviyede de olsa ilk kez diplomatik iliski kurma yolunda izlenecek yol haritası, dun açıklandı. İsviçre'nin arabuluculuguyla çalısılan yol haritası, uç ulkenin dısisleri bakanlıkları tarafından eszamanlı olarak duyuruldu. Açıklamada, Turkiye ile Ermenistan'ın karsılıklı buyukelçilik açılmasını duzenleyen Diplomatik iliskilerin tesisi protokolu ve sınırların açılmasını ve ticaretin baslamasını öngören İkili iliskilerin gelistirilmesi protokolu için siyasi istisareleri baslatma kararı aldıkları belirtildi. Siyasi istisarelerin, 14 Ekim'de Bursa'da Turkiye ile Ermenistan arasında oynanacak milli futbol maçına kadar tamamlanması kararlastırıldı. Bu karar, açıklama metnine, Siyasi istisareler altı hafta içinde tamamlanacak, bunu takiben iki protokol imzalanacak ve her iki parlamentonun onayına sunulacaktır ifadeleriyle yansıdı. Onay için somut bir takvim verilmezken Her iki taraf anayasal ve yasal prosedurlerine uygun biçimde onay isleminin zamanında ilerlemesi için çaba gösterecektir ifadesi kullanıldı. Açıklamada, iki ulke iliskilerinin normallesmesinin bölgedeki barısa ve istikrara katkı saglayacağı belirtildi.
SARKİSYAN GELİYOR
Daha önce Sınır açılmadan maça gitmem diyen Ermenistan Cumhurbaskanı Serj Sarkisyan, dun BBC'ye Sınırın açılması veya açılma noktasına gelmesi halinde Bursa'da oynanacak Turkiye- Ermenistan milli maçını izlemek uzere Turkiye'ye geleceğini açıkladı.
TuRKİYE SINIRI 1933'TE KAPATTI
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'nin (SSCB) dağılmasının ardından Ermenistan'ın Yukarı Karabağ'ı 1993'te isgali uzerine Turkiye, iki ulke sınırını kapattı. Turkiye, Ermenistan'ı tanıyan ilk ulkelerden birisi olmasına karsın Karabağ isgali nedeniyle diplomatik iliski kurmayacağını açıkladı. Özal döneminde sınırın açılması gundeme geldi ancak sonuç alınamadı. 2000'de Turkiye ile Ermenistan arasında baslayan dolaylı görusmeler sonuçsuz kaldı. 2004'te, Basbakan Erdoğan, dönemin Ermenistan Devlet Baskanı Koçaryan'a yazdığı mektupta, soykırım iddialarına karsı 'Ortak Tarih Komisyonu' olusturulmasını önerdi. Ermenistan öneriyi askıya aldı. Koçaryan'ın yerine Serj Sarkisyan'ın devlet baskanı seçilmesiyle Cumhurbaskanı Gul, Ermenistan-Turkiye karsılasmasını izlemek uzere Erivan'a davet edildi. Bu davet, bir jest olarak ele alındı ve Gul, 7 Eylul 2008'de Erivan'a gitti. Gezi sırasında iki cumhurbaskanının talimatıyla dısisleri bakanları gece boyunca teknik muzakerelere devam etti. 2008'de İsviçre'nin Bern sehrinde Turkiye ve Ermenistan arasındaki muzakereler gizli bir sekilde basladı.
BUNDAN SONRA NE OLACAK?
İki ulke, 14 Ekim'de oynanacak milli maça kadar iki protokol uzerinde muzakereleri tamamlayacak. Ardından bu protokoller imzaya sunulacak. Turkiye'de uluslararası anlasmalarda Cumhurbaskanı, Basbakan, Dısisleri Bakanı veya vekilinin imza yetkisi bulunuyor.
Uluslararası anlasmaların yururluğe girebilmesi için Meclis onayının alınması gerekiyor. Ermenistan'da da Turkiye'de de normallesme surecini fiilen Meclis baslatacak.
Turkiye, normalde, bir ulke ile diplomatik iliski tesisi için Meclis onayı aramıyor. Ancak bu kez bir ilk gerçeklesecek ve iki protokol de es zamanlı olarak imza ve onay için TBMM'ye sunulacak.