30 Ağustos 2009
Karlı dagların çevreledigi bir coğrafyada yuruyor ve kayısı ağaçlarının, çiçeklerin, çimenlerin arasına gizlenmis ezgileri arıyordu Rahip Gomidas. Dağların serin ruzgârına karısıp dalga dalga yayılan 3 binin uzerinde halk ezgisini notaya alarak bunların zamanın dipsiz kuyusuna dusmesini engelleyen bu önemli muzik adamı, besteleriyle de hafızalarımızın dağınık odasında, yandıkça guçlenen beyaz bir mum gibi dimdik duruyor hâlâ
Ermeni Apostolik Kilisesi nin ayin muziği Badarak’ı besteleyen, Ermeni halk ezgilerini çoksesli olarak duzenleyen, korolar kuran ve yasamı boyunca din adamı vasfını koruyan Gomidas’ın unutulmaz ezgileri, basarılı soprano Isabel Bayrakdarian’ın sesiyle kulaklarımızı dolduruyor simdi de.
Nonesuch etiketiyle Turkiye’de de yayınlanan Gomidas Songs adlı albumde, Oror, Gakavi Yerke, Groong, Dzirani Dziran, Karoon a, Akh Maral Jan, Kele Kele, Unabi ve Chinar Es’in de aralarında yer aldığı 20 eser var.
Isabel Bayrakdarian’ın karlı dağların gucunu tasıyan sesi, ezgilerdeki huzun, sevinç, ask ve umuda beyaz kanatlar takıp gönderiyor onları, kulaklarımızın saklı bahçesine, varlık sebebi sarkı söylemek olan kuslar gibi.
Isabel Bayrakdarian’a eslik eden Armenian Philharmonic Orchestra’yı Eduard Topchjan yönetiyor. Tum eserlerin duzenlemelerini yapan Serouj Kradjian ise Unabi ve Shooshigi isimli sarkılarda piyanosuyla eslik ediyor Bayrakdarian’a. Gomidas Songs’u elinize aldığınızda sinema yönetmeni Atom Egoyan’ın Isabel Bayrakdarian ve Serouj Kradjian’ın Gomidas hakkındaki yazılarına çarpıyor gözunuz. Egoyan’ın Ararat filmi için Oores Mayrim adlı eseri seslendiren Bayrakdarian, daha o zaman hayranlığını kazanmıs unlu yönetmenin.
1915’te çok sayıda Ermeni aydınıyla birlikte tutuklanan ve ölumden Halide Edip Adıvar’ın da aralarında olduğu yakın dostları sayesinde kurtulan Gomidas, tanık olduğu acıların gölgesinden hayatı boyunca kurtulamamıs ve Paris’teki bir akıl hastanesinde veda etmisti yasama. Gomidas’ın hassas bir ruhu vardı ama muziği, ne acılara, ne de zamana yenik dusmeyecek kadar guçluydu.
Klasik muzik tarihinin en önemli bestecilerinden Claude Debussy su sözuyle Gomidas’ın ne kadar önemli bir muzik dehası olduğunun altını çiziyor: Gomidas sadece Andooni adlı sarkıyı bestelemis olsaydı bile, onun buyuk bir besteci olduğunu söylerdim.