Milliyet te dun yayımlanan Tarihi kiliseye cami açılımı için, Kultur ve Turizm Bakanı Ertugrul Gunay, ”Yeteri kadar cami var. Tarihi yapı orijinal formatı korunarak muze haline dönusturulebilir” diyerek kararı yeniden incelenmesi için Koruma Kurulu’na gönderdi

Milliyet’in önceki gun mansetten duyurdugu Silivri Ortaköy’deki Aziz Dimitrios Kilisesi’nin cami olarak restore edilmesi kararına Kultur ve Turizm Bakanı Ertuğrul Gunay tepki gösterdi. Kararı, yeniden incelenmesi için Koruma Kurulu’na gönderdiğini belirten Gunay, tarihi yapının orijinal formatı korunarak muze olarak değerlendirilebileceğini söyledi. Gunay, Milliyet’e de uyarısı için tesekkur etti.
Silivri’nin Ak Partili eski Belediye Baskanı Huseyin Turan, Ak Partili olan İstanbul Buyuksehir Belediye Baskanı Kadir Topbas’tan tarihi kilisenin cami olarak restore edilmesi için destek istemisti. Topbas da talebi uygun görunce İstanbul Buyuksehir Belediyesi Yapı İsleri Mudurluğu restorasyonu ustlenmisti. Rölöve, restitusyonu (yeniden tasarımlama) ve restorasyon projesi hazırlanan yapı, İstanbul 1 No’lu Kultur ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’na sunulmustu. Kurul, tarihi yapıyı Ortaköy cami restorasyonu” olarak onaylamıs, daha sonra da minare yapılmasına izin vermisti.

Dısisleri görus vermemis
Milliyet’in duyurduğu gelismelere tepki gösteren Gunay, Bugun (dun) gazetede gördum, inceleme talimatı verdim” dedi. Prosedur gereği tarihi ibadethanenin restorasyonu konusunda onayı alınması gereken Dısisleri’nin görus vermediğini ifade eden Gunay, Metruk bir kiliseyi camiye çevirmeye ihtiyaç yok” dedi. Yeteri kadar cami olduğunu vurgulayan Gunay, kilisenin olduğu bölgede de vatandasların ihtiyacını karsılayacak kadar cami olduğunu söyledi. Gunay, cami projesini, onayı veren Koruma Kurulu’na yeniden gönderdiğini açıkladı. Gunay, Kurul’un incelemeleri sonucunda tarihi kilisenin, formu korunarak muze haline getirilebileceğini ifade etti.

Ortaylı: Kiliseden cami olmaz
Prof. Dr. İlber Ortaylı (Topkapı Sarayı Muzesi Baskanı): Ben kilisenin cami olarak restorasyonuna karsıyım. Kilise ya bırakırsın çöker ya cemaatten birileri çıkar kendi restore eder ya da devlet restore eder. O zaman kilise olmazsa bile kutuphane veya muze olarak kullanılabilir.
Kiliseden cami olmaz. Bunlar Balkan numaralarıdır yakısmaz Turkiye’ye. 15. ve 17. asırların isi. Bu asırda böyle sey olmaz. Git kendi camini kendin yap. İhtiyaç da vardır, camiye onu da söyleyeyim. Ama baska yere yaparsın. Bu gibi davranıslar olur olmaz insanlara da koz oluyor. Bir basvuru yapılırsa idari mahkemeden döner sanıyorum.

Eyice: Camiye çevrilebilir
Prof. Dr. Semavi Eyice (Sanat tarihçisi): Osmanlı’nın yayılma döneminde birçok kilise camiye çevrilmisti. Bence içinde, yani duvarlarında freskler falan yoksa çevrilmesinde bir sakınca yok.
Bu tarih boyunca yapılmıs. Bir mahsuru yok. Hiç değilse dini bir bina yine saygın bir fonksiyon alıyor. Benim görusum içinde korunması gerekli bir sey yoksa eğer pekâlâ çevrilebilir.

Erder: UNESCO kabul etmez
Prof. Dr. Cevat Erder (UNESCO Turkiye Milli Komisyonu Kulturel Miras İhtisas Komitesi uyesi): Bu etiğe sığmayan yanlıs bir sey. UNESCO bu tip seylere çok hassas. Yapılan, bir tarihi eserin yıkılması değil, o tarihi eserin kavramına baska kavram sokmaktır. Bu UNESCO için de kabulu zor bir seydir. Binaların fiziki yapısı değil, ruhu da vardır. Kötu bir bina olabilir, ama örnek vereyim, eğer Ataturk bir binanın içinde yasamıssa bu binanın seklinin ustune çıkar. Ve bina bu sekilde değerlendirilir. Bu İstanbul’un içinde olsaydı UNESCO tepki gösterirdi. Ama dısında kalıyor.

KURUL BAsKANI:
Diskotek mi yapsalardı?
Kilisenin cami olarak restore edilmesi kararını veren 1 Numaralı Kultur ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Baskanı Prof. Dr. Sait Basaran aldıkları kararı savundu. Basaran, Milliyet’u su açıklamayı yaptı: O kararı tekrar imzalarım. Orası bir kilise imis, camiye çevrilmis. Cami olarak hizmet etmis. Projeler gelmeden önce orasını diskotek yapmak istediler. Biz hayır’ dedik, kutsal mekândır, özgun haliyle korunması gerekir’ dedik. Uzun yıllar Osmanlı döneminde cami olarak hizmet etmis. Hıristiyan hiçbir vatandas da kalmadığı için cami olarak restore edilmesinde sakınca görmedik. Telefonla arastırdım. Bu yapının distotek yapılma isteğiyle kurula basvurulmus. Biz de tescil ettik. Diskotek olmaktan kurtardık. Onu kilise olarak ne yapacaktık. Diskotek mi yapsalardı?”
Basaran, binaya bir de minare yapılması için izin verildiğinin hatırlatılması uzerine, Cami restorarasyonu yaptıktan sonra eklenebilir, niye eklenmesin? Bir sakıncası mı var?” dedi.

Belediye: Talep Silivri’den gelmedi
İstanbul Buyuksehir Belediyesi, kiliseye cami’ kararıyla ilgili olarak bir açıklama yaptı.
Eserin 80 yıl öncesine varan geçmisinde bulunan cami islevinin görmezden gelindiği öne surulen açıklamada, Eserin onarımını talep eden Silivri Belediyesi değil, maliki konumundaki Ortaköy Belde Belediyesi’dir” denildi.
Ortaköy’un son belediye baskanı DYP’li Erdinç Tabak ise restorasyon talebinin Selimpasa Belediyesi’nin Ak Partili Belediye Baskanı Ahmet Yağcıoğlu’nun girisimleri sonrasında gundeme alındığını öne surerek söyle konustu:
İBB bize kiliseyi cami olarak restore etmek isteğiyle muracaat etti. Biz de meclis kararı alarak bunu onayladık.”