Babası Persembe Pazarı nın unlu tornacılarından Andon Arekelyan, Ermeni Okulu’ndayken papaz olması için İtalya’ya gönderilecegini ögrenince okuldan kaçtığını belirterek, Bana çalısıp para kazanmak daha çekici geldi. Musluk imalatçısının yanında çırak oldum. Askerlik dönusu 5 metrekare bir dukkân açtım diyor. Arekelyan, simdi pirinç ara mamul’ uretip, 105 milyon lira ciro yapıyor.

ZANAATLARIYLA unlu Ermeni ustalarımızdan çok sayıda sanayici de çıktı. Özellikle Persembe Pazarı bu ustalarımızın islerini urunlerini çok iyi biliyor. İste onlardan biri olan ve 18 yıldır İstanbul Sanayi Odası’nda (İSO) aktif görevler de yapan ve halen İSO Butçe Komisyonu Baskanı olan Andon Arekelyan’ın fabrikasında su anda 180 kisi çalısıyor. Geçen yıl ABD’den Japonya’ya kadar genis bir coğrafyaya 40 milyon dolarlık pirinç (sarı) ara mamul’ ihracatı gerçeklestiren Sarbak Metal Ticaret ve Sanayi A.s.’nin patronu Andon Arekelyan, iki kuresel firmadan aldığı patentlerle 3 aydır kursun karısımsız’ pirinç de uretiyor. Arekelyan, geçen yıl 105 milyon lira ciro yaptıklarını söyluyor ve Hayatımda hiç isçi çıkarmadım. Bu krizde de” diyor.

Babam iyi tornacıydı Andon Arakelyan, söyle baslıyor anlatmaya: 1941 İstanbul doğumluyum. Babam, Stefan Arekelyan Persembe Pazarı’nda gazoz makinesi imalatı yapan çok iyi bir tornacıydı. Aslen Ardanusluyuz. Oradan İstanbul’a göçmusuz ve Birinci Dunya Savası baslayınca Gurcistan’a, Rusya’da Bolsevik Devrimi olunca da tekrar İstanbul’a göçmusuz. 4 kız 3 erkek kardesiz. Ben, ilkokul 3’uncu sınıfta okuldan kaçtım ve atıldım. 1953’te muslukçu (imalat) çırağı olarak hayata basladım.”

Papaz olmamı istediler Andon Erekelyan, okuldan neden kaçtığını da söyle anlatıyor: Beni Pangaltı Lisesi’ne ilkokula verdiler. Papazların ders verdiği Ermeni Katolik okuluydu. Çok iyi bir okuldu, bitiren universiteyi kesin kazanırdı. Annem 9 çoçuk doğurmus, 2’si ölmus 7’si sağdı ve zor geçiniyorduk. Okulda zengin çocukları çoktu. Ben kısa surede gunah keçisi oldum. Bana seni papaz yapalım’ dediler. Nedense papaz adayı çocuklar hep fakir ailelerin çocukları oluyordu. Çok iltifat ettiler özen gösterdiler. Çunku papazlığa hazırlıyorlardı. Bir gun de İtalya’ya gideceğimi söylediler ve Baban gelsin konusalım’ dediler. Babam Hayatın kurtulur’ dedi. Annem simdi giderse, 20 sene sonra gelir. Oğlum serseri olsun ama yanımda olsun’ dedi. Ben de okulu bırakıp muslukçu çırağı olmayı tercih ettim.”

İyi usta olup dukkân açtı Persembe Pazarı’nda askere gidene kadar çok iyi usta olduğunu söyleyen Andon Arekelyan, Askere gideceğim zaman en yuksek haftalık alan ustalar arasındaydım. Amatör olarak muzik de yapıyordum. Askerde orkestra da kurdum. Askerden dönunce 1 yıl kadar eski ustamın yanında çalıstım ve ardından 5 metrekarelik bir yer tutup isimi kurdum. Bursa Belediyesi’nin altyapı ihalelerine girdim, kazandım. İslerim hızla buyumeye basladı. 1970’e geldiğimde 150 kisi çalısan atölyelerim vardı.”

Persembe Pazarı’nda Andon’un malı meshur
1971’de musluk vana imalatı’ isini tasfiye edip imalatçılara pirinç ara mamul satmaya yöneldiğini anlatan Andon Arekelyan, Yani fırını kapattım değirmen açtım ve Sarbak Metal doğdu. 1974’te Hadımköy’de fabrika kurdum. Çok hızlı buyumek istiyordum. Pirinçte bu ivmeyi yakaladım. 2000 yılına kadar Hadımköy’de buyuduk. Oraya Sazlı Barajı geldi ve bizi çıkardılar. Çerkezköy’e yeni fabrika kurdum. Mesleği bırakmaya kıyamadım, çunku gerçekten guzel urun yapıyoruz. Persembe Pazarı’nda malzeme satan bir yere girin ve sarı çubuklara bakın. Bu kimin malı’ derseniz, Andon’un malı derler. Ben bakırı eritiyorum, karısım yapıyorum, sekillendiriyorum ve musterinin ihtiyacına göre hazırlıyorum. ABD, Kanada, Avusturya, Norveç, Almanya, İtalya, Bulgaristan, Japonya gibi ulkelere ihracat yapıyorum 2008’de 40 milyon dolarlık ihracat yaptım. Cirom 105 milyon lira oldu.”

Kursunsuz pirinç için iki patent aldım
ÇERKEZKÖY OSB’de 2003’te imalata baslayan fabrikasının, aylık 5 bin ton uretim kapasitesi olduğunu söyleyen Andon Arekelyan, söyle devam ediyor: Pirinç (halk arasında sarı deniliyor) bakır, çinko ve kursun karısımıdır. Yuzde 58 bakır, yuzde 39 çinko, yuzde 3 kursundur. Kursun olmazsa malzemeyi delemezsin, dis çekemezsin, isleyemezsin. Ancak dunyada artık kursunsuz pirinç uretiliyor. Çunku su, musluktan, geçerken kursun karısıyor. 2 firma kursunsuz pirinç uretmis. Biri Japonya’da biri de ABD’de. İkisinin de patentini aldım. Bu konu çok önemli. Çunku, musluktan gelen suyla dus alıyorsunuz, dis fırçalıyorsunuz, sebze yıkıyorsunuz. Birçok aile musluk suyu içiyor v.s. Bir dairedeki malzemenin kursunlu kursunsuz fiyat farkı da çok değil.”