Cumhurbaskanı Abdullah Gul'un Bitlis ziyaretinde Guroymak ilçesinin adını Kurtçe orijinali olan Norsin diye telaffuz etmesi, bir kez daha Kurtlerin yasaklanan il, ilçe, köy, dere, çay ve nehir isimlerini hatırlattı.

Gul, 'Norsin'de çok buyuk bir kalabalıgı gördum. Sevgiyi gördum. demisti.

Kurt açılımı ve daha fazla demoratiklesme söylemlerinin gundemde oldugu bu gunlerde Gul'un biraz da pozitif ayrımcılık kokan ifadesi bölgede olumlu karsılanmısa benziyor.

Kurtçe isimlerin değistirilmesinin tarihi oldukça eskiye dayanıyor.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde 13 Mayıs 1913 tarihinde çıkarılan İskân-ı Muhacirin Nizamnamesi adlı genelge ile yer adlarının değistirilmesi resmîlesti.

Genelge, daha çok Osmanlı topraklarında Ermenice, Rumca ve Bulgarca dillerinde olan il, ilçe, köy, dağ ve nehir adlarının Turkçe'ye çevrilmesini öngörurken, genelge Kurtçe isimlere de uygulandı.

Kurtçe yer isimlerinin yasaklanması Cumhuriyet döneminde de devam etti.

1925 te seyh Sait isyanı ve 1938'de Dersim isyanıyla ivme kazanan bu değisim 27 Mayıs 1960 ve 12 Eylul 1980 darbesinden sonra devam etti.

1957 yılında olusturulan Ad Değistirme İhtisas Komisyonu; Genelkurmay, İçisleri, Savunma, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara universitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakultesi ile Turk Dil Kurumu'nun temsilcilerinden olusuyordu ve iktidarlar değismesine rağmen, bu kurul 1978 yılına kadar faaliyetini surdurdu.

28 bin isim

Komisyon tarafından bu tarihler arasında yaklasık 28 bin isim değistirildi. Bunların 12 bin 211'i köy ismi olurken, diğer kalanlar ise dağ, nehir, ova ve dere isimlerinden olusuyordu.

Kurtçe isimler dısında Rumca, Lazca, Çerkezce, Gurcuce, Ermenice, Suryanice, Arapça olan isimler de Turkçelestirildi.

Ad Değistirme İhtisas Komisyonu'nun 1978 yılına kadar yurutmus olduğu bu faaliyete, 12 Eylul 1980 darbesinden sonra, askerî rejim tarafından da devam edildi.

1981-83 yılları arasında da, bu kez özellikle Kurt illerine yönelik olarak ismi değistirilmeyen köy, ova, dağ, dere, tepe gibi coğrafi alanlara yeni isimler verildi ve binlerce yıldır kullanılan coğrafi yer adları 12 Eylul askerî rejimi tarafından değistirildi.

Turkiye'de Kurtçe televizyon yayınının serbest olmasına rağmen, hâlâ Anayasa, Siyasi Partiler Kanunu, Turk Harf Kanunu, Yerel Yönetimler Kanunu gibi birçok alanda Turkçe dısında baska bir dilin kullanılması yasak.

Bu nedenle Cumhurbaskanı Abdullah Gul'un Guroymak yerine Norsini tercih etmesi Osmanlı İmparatorluğu'ndan baslayıp Cumhuriyet tarihi boyunca suren Turkçelestirme programının en buyuk mağdurlarının yasadığı bölge insanı arasında memnuniyetle karsılanıyor.