Sarkis Usta'nın cenaze töreni, Hrant'ın cenaze töreninde yasanan buyuk vicdan hareketinin bir devamı olacak. Buyuk Felaket tarihinin en buyuk canlı tanıgını kaybettik. Kayıp bu nedenle buyuktur. TİP Eminönu İlçe'deki yoldaslarımın hepsi Sarkis Usta'nın tedrisinden geçmislerdir. Sarkis Usta Kumkapı esnafını da örgutleyen kisidir.

3 Temmuz'da aramızdan ayrılan Sarkis Çerkezyan için bugun (5 Agustos) Kumkapı Meryem Ana Kilisesi'nde tören duzenleniyor. Çerkezyan, daha sonra Balıklı Ermeni Mezarlığı'nda toprağa verilecek.

Yurtdısında öğrendim Sarkis Usta'nın ölumunu. Alamancı turistlerin el koyduğu uçak biletleri arasından kendime bir bilet bulamadım. Cenazesinde bulunamayacağım. Ama biliyorum ki, Sarkis Usta'nın cenaze töreni, Hrant'ın cenaze töreninde yasanan buyuk vicdan hareketinin bir devamı olacak.

Önce milyonla azaltılan, sonra binlerle azaltılan ve nihayet uğursuz bir kursunla bir insan olarak azaltılan ve geçtiğimiz gun bir insan daha azalan buyuk Ermeni Cemaatinin bası sağolsun.

İste Koca Ermeni dunyamıza veda etti. Belki de bir yasayan tarih sonsuza kadar aramızdan ayrıldı. Hatta denebilir ki, yasayan Buyuk Felaket tarihinin en buyuk canlı tanığını kaybettik.

Kayıp bu nedenle buyuktur.

simdi onu herkesten önce tanıyanlar yeniden ve yeniden yasatacaklar.

Daha simdiden yazmaya basladılar bile.

Ben ilk Ermeni sosyalistini 1965 yılında tanıdım: Zaven Biberyan. Bir yazar. Aydın. Turkiye İsçi Partisi (TİP) Milletvekili adayı. (Yıllar sonra Hrant Dink deÖzgurluk ve Dayanısma Partisi'nden ( ÖDP) aday olmustu.) Zeytinburnu İlçe Sekreteriydim. Baskanımız Cemal Guner'di. Kurt'tu. Felsefe öğretmeni. Sosyal Yayınlar'ın sahibi Enver Aytekin'in yakın dostuydu. Çeviri yapardı. Zaven Biberyan'ı bir kaç kere duzenlediğimiz kahve toplantılarına çağırdığımızı hatırlıyorum. O kahve toplantıları baslamadan önce kahveciden baska kimsenin olmadığı kahvede, mikrofon basına geçip, TİP'in bastırdığı Gelin Canlar Bir Olalım brosurunden siirler okurdum. Kurt Cemal Abi'yle, Ermeni Zaven Biberyan'la, Genel Merkez temsilcisi Yahudi Moris Gabay'la ve Pir Sultan Abdal muritleriyle birlikte seçim kampanyamız bugun yeniden kesfedilen kulturel zenginliğimizi çok guzel yansıtırdı.

Zeytinburnu İlçesinden Eminönu İlçesine geçtiğim zaman Sarkis Usta'yı tanıdım. Hemen yanında Edip Karahan. Daha baskaları. O ilçede daha sonra pek çoğu Turkiye Komunist Partisi (TKP )saflarına katılacak olan yoldaslarımın hepsi Sarkis Usta'nın tedrisinden geçmislerdir.

Sarkis Usta Kumkapı esnafını da örgutleyen kisidir. Onun TİP'e kazandırdığı en renkli isim Nisan Değirmenciyan'dı. Nisan'ı 12 Mart gunlerinde Topkapı surları civarında paramparça ettiler. Sarkis Usta TKP uyesiydi. Ve o, Lenin'in Iskra'yı bir kuyunun içinde basmasından aldığı ilhamla, TKP Merkez Komite Organı Atılım'ı Marangoz dukkanının içindeki kuyuda bastı. Sarkis Usta benim TİP'ten Fikir Kulupleri Federasyonu'na (FKF), oradan TKP'ye, TKP'den son gune kadar uzanan bir tarih buyuğumdu.

Zaven Biberyan Ermeni entelektuellerinin temsilcilerinden biriyse, Sarkis Usta Ermeni emekçilerinin bilinçli temsilcisiydi. Marangozdu. Antakya'da doğduğum için, Habib-i Naccar Dağı'nı bilirim. Musa Dağı'nın kardesidir. Musa Dağı Suveydiye'dedir, simdi adı Samandağ olmustur, Buyuk Felaket'e karsı Ermeni destanının yazıldığı dağdır. Habib-i Naccar Antakya'ya bakar. Turkçe Sevgili Marangoz demektir. Sarkis Usta'yı hep Habib-i Naccar olarak andım.

simdi bu mubarek dağın bağrını bizim milli barbarlığımız tas ocağı yaparak oymustur.

Benim çocukluk hafızamdan kalma dağın bağrı ise bizim Sevgili Marangozumuzun ölumuyle oyulmustur.

Bu buyuk insanın ardından yakınlarına diyecek söz bulamadım. Eve telefon ettim. Gazaros'la konustum.

Babanın cenazesi çok kalabalık olacak dedim. Gazi hıçkırıklarının arasından insallah dedi. Ve ben tek kelime Ermenice bilmediğimi ve Hıristiyanca tek bir temenni sözcuğu söyleyemediğimi saskınlıkla hatırladım. Hepimiz Ermeniyiz dediğimizde neden inandırıcı olamadığımızı da böylece anladım.

Yarın bir Turk'un cenazesinde Gazaros ve Ohannes'i Hepimiz Turkuz diye haykırırken görurseniz, biliniz ki, onlar bunu Sarkis Usta'nın buyuk insani eğitiminin bir sonucu olarak, yureklerinin en derinlerinden söyluyorlar.

Zalim korkudan intikamcıdır.

Mazlumun ruhunda intikam yatmaz. Tersine, mazlum zalimin zavallılığına acıdığı için buyuktur