Basbakan onceki gun Antakya da kestirdi atti Karabag sorunu cozulmeden Turkiye Ermenistan konusunda adim atmayacaktir. Karabag sorununu cozmek isteyen var mi? Ornegin zamanin kendi lehine isledigini dusunen Azerbaycan’in Karabag sorununu illa su siralarda cozmek icin niyeti veya gercekten acelesi var mi? Azerbaycan Kafkasya statukosu”nun bozulmasindan yana mi? Bunlar sorulmasi gereken sorular. Asil onemli soru su: Rusya Karabag’da cozum istiyor mu? Niye istesin?” sorusuna cok mantikli bir cevap bulmaniz gerekecek. Aksi halde Rusya ile empati” yapmayi dusunurseniz Rusya’nin Karabag sorununun cozumunden su donemde hicbir ozel cikari olmadigi hukmune varmaniz zor olmaz. Karabag sorunu Rusya’ya Guney Kafkasya’da genis bir manevra alani sagliyor. Rusya Karabag uzerinden Ermenistan uzerindeki nufuzunu devam ettiriyor. Rusya yine Karabag uzerinden Azerbaycan’i da belli olculerde denetleyebiliyor. Kaldi ki Karabag sorunu buyuk olcude Sovyetler Birligi’nin dagilis surecinde Moskova’dan uretilen politikalar sonucu ortaya cikmisti. Ermenistan sinirlarini Rus askerleri tutuyor. Karabag’da askeri guc kime ait guvenlik kimden soruluyor saniyorsunuz? Kaldi ki Rusya ABD ve Fransa ile birlikte Karabag sorununu cozmek uzere kurulan Minsk Grubu”nun es baskani. Minsk Grubu”nun omru neredeyse 20 yila yaklasiyor. Karabag sorunu Minsk Grubu”nun elinde sundu hatta kangren oldu. Bir Kesmir bir Kibris olmaya aday. Dolayisiyla Turkiye ile Ermenistan arasinda adim atmayi Karabag sorununun cozumune baglamak atilacak adimi yani normallesme”yi belki de asla gelmeyecek olan bir bilinmeyen mechul”e havale etmek ile es anlamlidir. Bunun yanisira Baskan Obama’nin Turkiye ziyaretinin onemi ve degeri hakkinda hicbir sey anlamamis olmak demektir ve Obama’ya hava aldirmak” ve soykirim konusundan cark etmesini bosa cikartmak demektir. Tayyip Erdogan’in onceki gun Antakya’da oyle dedigini isittigimde kulaklarima inanamadim. Aklimdan ne dedigini tam gormem gerek” dusuncesini gecirdim. Nitekim sozlerine dikkatle bakinca cok dikkatle secilerek soylenmemis olsa dahi Karabag sorunu cozulene dek Turkiye Ermenistan’la adim atmayacaktir”dan bir nuans farki seziliyor. Anadolu Ajansi haberi soyle diyor: Ermenistan’in Turkiye sinirinin acilacagi yonundeki beklentileri sorulan Erdogan sunlari soyledi: ... Kac kez acikladik biz Azerbaycan ile Ermenistan arasinda mutabakat saglanmadigi surece Daglik Karabag konusunda Turkiye-Ermenistan olarak nihai bir sozlesmeyi imzalamayiz. Alt yapi calismalarini yapariz on calisma yapariz. Bu kesinlikle Azerbaycan ile Ermenistan arasindaki Daglik Karabag sorununun cozumune baglidir.” Basbakan devamla soyle konusmus: ABD’nin bu konuda bir defa Minsk Uclusu olarak ustlendikleri gorevi yerine getirmesi lazim. Bunun icinde Fransa var Rusya Federasyonu var. Once bunu cozmeleri lazim. Bunu cozmelerinden sonra bizim icin hicbir sorun yok. Biz bunu asariz. Bunu ben defalarca soylemistim.” Peki nuans” bunun neresinde? Surada; Karabag sorunu cozulmeden Turkiye-Ermenistan normallesmesi saglanmaz” demek baska Azerbaycan ile Ermenistan arasinda mutabakat saglanmadigi surece Tdaglik Karabag konusunda Turkiye-Ermenistan olarak nihai bir sozlesmeyi imzalamayiz” baska hem de bambaska. Azerbaycan ile Ermenistan arasinda saglanmasi kastedilen mutabakat” Karabag sorununun nihai cozumu”nu ifade etmiyor. Karabag’i cevreleyen ve Ermeni isgali altinda bulunan 7 Ermeni reyonundan Ermeni silahli guclerin cekilmesi Azerbaycan egemenliginin oralarda saglanmasi Azerbaycanli gocmenlerin geri donmeleri Azeri topraklari uzerindeki isgal kalktiktan sonra Ermenistan anakarasi ile Karabag arasindaki gecislerin nasil yapilacagi ve yollarin guvenligi ve Karabag’in nihai statusunun nasil belirlenecegine iliskin bir uygulama ilkesi uzerinde Baku ile Erivan’in uzlasmasini ifade ediyor. Bunun mutabakat zapti” Azerbaycan ile Ermenistan arasinda ortaya ciktigi anda Turkiye-Ermenistan normallesmesinin onunde bir engel kalmamis olacak. Tayyip Erdogan’in sozunu ettigi alt yapi calismalarini yapariz on calisma yapariz” dedigi Cenevre’de Isvicre gozetiminde Turkiye ile Ermenistan arasinda ta 2007 Agustos ayindan beri yapiliyor ve bu asagi yukari tamamlandi. Sira geldi Turkiye ile Ermenistan arasinda icinde diplomatik iliskilerin kurulmasi ve sinirin acilmasini kapsayan paket anlasma”nin aciklanmasina. Bu aciklama iste Azerbaycan ile Ermenistan arasinda Karabag sorununa iliskin bir mutabakat”in ilan edilmesini bekliyor. O konuda da taraflar yani Azeriler ile Ermeniler epey yol almisti. Birbirine paralel yuruyen bu iki surec arasinda baglanti zaten kurulmustu. Azerbaycan-Ermenistan mutabakati Karabag’a iliskin olusmadan Turkiye-Ermenistan normallesmesinin gelmeyecegini zaten biliyorduk. Defalarca yazdik dile getirdik. Bu yonuyle bakildiginda Tayyip Erdogan yeni yepyeni bir sey soylemis sayilmaz. Bu mutabakat”in Minsk Es Baskanlari cercevesinden gelmesi de bekleniyor. Basbakan’in aciklamasinin o bolumu de malumu ilam” sayilabilir. Peki Azerbaycan Devlet Baskani Ilham Aliyev nicin Tayyip Erdogan’i incitecek sekilde Istanbul’a Medeniyetler Ittifaki toplantisina gelmedi? Nicin Azerbaycan’da kiyamet kopartilmak isteniyor? Nicin Turkiye’de ic politika dalgalandirilarak Ermenistan ile normallesme adimlarinin onu kesilmek isteniyor? Nicin Tayyip Erdogan koseye sikistirilmak hatta Obama ile Turkiye’nin arasina balayi”nin daha ilk gunlerinde nifak sokulmak” isteniyor? Bu sorularin da sorulmasinda yarar var. Ve de tabii kim; bunlari kim oyle istiyor? *** *** *** Bir masum ve iyimser aciklama mutabakat”a pek az kaldigi ve Ilham Aliyev’in elini guclendirmek” istedigi. Bu Turkiye ile Azerbaycan arasinda bir esgudum” bulundugu anlamina gelir. Gorunurde Turkiye ile Azerbaycan arasinda sikinti yaratan durumun bir muhtemel” aciklamasi ise Ilham Aliyev’in Turkiye’nin Azerbaycan-Ermenistan mutabakatini beklemeden normallesme” adimlarini atmasindan ve elinin bu yuzden zayiflayacagindan endiselenerek gurultu cikartmasi. Bu aciklama bugune dek sanilanin aksine Azerbaycan’da Turkiye’ye yonelik bir guvensizlik”e isaret ediyor. Bir baska aciklama bir ABD-Turkiye inisyatifiyle Ermenistan’in kendi nufuz alaninda cikip Bati ve Amerika’ya yonelmesinin onunu kesmeyi isteyen Rusya’nin bu amacla Azerbaycan’i kullanmasi. Bir soru da su: Turkiye’nin eline gecen ve ozellikle Obama ziyaretiyle onune konan gelecege donuk muazzam imkanlari siyaset hatasi” ile heba etme ihtimali var mi? Butun bunlarin cevaplarini almak icin cok uzun vakit gececegini sanmam...