Istanbul Barosu adina birilerinin Ergenekon zanlisi emekli orgeneral Sener Eruygur un esine bir destek beyaninda bulunup bulunmadiklarini bilemeyiz ancak ayni Baro’nun Ermenilerden Ozur Diliyorum Kampanyasi’yla ilgili yayinladigi bildiriye bakarak insan haklari ve temel ozgurluklerle ilgili hassasiyetinde neden inandirici olamadigini aciklayabiliriz Istanbul Barosu’nun yeni yonetimi basin organlarinda son cikan haberlere iliskin bir aciklama yayimladi. Ozetle haberler gercek disidir kimseyle gorusme ve dayanisma icinde degiliz bizim derdimiz adil yargilanma hakki yarginin bagimsizligi hukukun ustunlugudur deniyor. Baro adina birilerinin Eruygur’un esine destek beyaninda bulunup bulunmadiklarini bilemeyiz ancak Istanbul Barosu’nun insan haklari ve temel ozgurlukler hassasiyetinde neden inandirici olamadigini aciklayabiliriz. Oncelikle sunu belirtmek gerekir ki AIHM tutuklularin saglik durumu meselesini baronun aciklamasinda dayandigi AIHS 5. madde uyarinca degil sartlari olustugunda dogrudan iskence insanlik disi veya onur kirici muamele veya cezayi yasaklayan 3. madde cercevesinde ele aliyor. Bu konuda mahkemenin bircok karari var. Burada Mouisel V. France kararinda da gecen su tespiti aktarmakla yetiniyorum: Konvansiyonun 3. maddesi (taraf devlete) tutuklulari/hukumluleri saglik nedenleriyle tahliye etme zorunlulugu getirecek sekilde yorumlanamasa da taraf devlete ozgurlugunden mahrum birakilmis kisilerin sagligini koruma borcunu yukler; ornegin gerekli tibbi destegin saglanmasi bu borcun ifasinin bir geregidir. Baska bazi kararlarda da hasta kisinin hastaneye ancak acil vak’a halindeyken sevk edilmis olmasi ihlal sayilmistir. Dolayisiyla ihtiyaci olan tutuklulara gerekli tibbi destegin saglanmasi veya tutuklulugunun devami saglik durumu nedeniyle hayati tehlike arz eden kisilerin tahliyesi icin baronun devreye girmesi mesru bir mudahaledir. Bununla birlikte baronun yalnizca iki tutuklu icin savciliga basvuruda bulunmasi olsa olsa bir tercihtir! Bunun bir tercih olmamasi icin baronun basvuruda bulundugu iki kisiden baska kalp prostat kanseri agir dis eti iltihaplanmasi panik atak ve bunun gibi veya daha agir hastaliklardan mustarip olan hicbir tutuklu veya mahkûmun bulunmamasi gerekirdi. Oysa Turkiye’deki nezarethane ve cezaevi kosullarinda yasam hakki tehlikeye dusmeyecek saglam bir vatandas bulmak zaten zordur. Kaideten bir avukatin muvekkillerinin haklarini mudafaa etmesi yeterli gorulur ve durusu ile ilgili bir tutarlilik sorgulamasina girisilmez. Ancak Istanbul Barosu icin takdir edersiniz ayni seyleri soyleyemeyiz. Kendilerinin de aciklamada altini cizdikleri gibi Istanbul Barosu bir avukatlik burosu degildir. Istanbul Barosu’nun internet sayfasinda yonetim kurulu uyelerinin bir takim televizyon kanallarinda vermis olduklari demecler haber yapiliyor: Ergenekon Sorusturmasinda Masumiyet Karinesine Uyulmuyor Ucu Acik Sorusturmalar Adil Yargilanma Hakkina Zarar Verir” ve bunun gibi. Kuskusuz herkesinki gibi devleti icin” calistigini dusunenlerin de adil yargilanma haklari kutsaldir ve yargilama surecindeki hukuka aykiriliklar teshir edilmelidir. Bununla birlikte dillere pelesenk edilen bazi iddialarin mesnedi ve aykirilik teskil edip etmedikleri cok tartisma goturur. Ornegin sik sik neyle suclandigini bilmeden ozgurlugunden mahrum kalanlardan bahsediliyor. Ergenekon sorusturmasi kapsaminda neden gozaltina alindigini tutuklandigini bilmeyen birileri varmis gibi? Ornegin ucu acik sorusturma” kavrami. Ucu kapali sorusturma mumkunmus gibi? Bu ornekler cogaltilabilir. Burada acikca sunu sormak gerekiyor: Hukuka aykirilik iddialarinin bu sekilde sulandirilmasi aslinda neye hizmet ediyor? Adil yargilanma muessesesine mi yoksa davanin bulandirilmasina mi? Baro yonetiminin haletiruhiyesini tam olarak anlayabilmek icin biraz daha geriye gitmek son derece aydinlatici olacak. Gectigimiz gunlerde Istanbul Barosu ozur kampanyasina iliskin olarak gorusunu” kamuoyu ile paylasmisti. Baronun o aciklamasi sadece Turkiye’de temel hak ve ozgurlukler meselesinin Turkiye’nin en buyuk barosu duzeyindeki vaziyetini gozler onune sermiyor; baro yonetiminin zihniyetini ifsa ediyor. O aciklama masumiyet karinesinin neden bu avukatlarin dilinde egreti durdugunu; AIHM ictihatina gozaltinda kayip” uygulamasini sokan bir ulkede bu kayiplarin akibetlerine dair ipuclarinin bu avukatlari neden zerre kadar ilgilendirmedigini; bu avukatlarin yargisiz infaz”dan neden sadece Ergenekon surecindeki hukuka aykiriliklari anladiklarini ortaya koyuyor. O aciklamaya yakindan bakalim. ...Ilgili meslektaslarimiz ve halkimizin yogun basvurulari uzerine baromuzun gorusunu kamuoyuyla paylasmayi zorunlu gormus bulunmaktayiz...”. Baro yonetiminin yaklasik yirmi bes bin avukat adina boylesine tartismali bir konuya bu sekilde mudahil olmasinin nedeni infial halindeki meslektaslar ve halkin yogun basvurulari! Neticede ozne bir televizyon kanali veya bir siyasi parti degil; kurumsal kimligi dunyanin her yerinde ayni olan baro. Mesruiyeti cogunlugun guvenli sularinda arayan bu kurulusun mensuplarinin baslica faaliyeti yogun isteklere” karsi hukuku isletmek. Bu varolussal celiski nedeniyle baro yonetimi gerekcelerini giderek agirlastiriyor kamu adina yapilan yargilamada” avukatlik savunma makamindan iddia makamina tasiniyor. Temel hak ve ozgurlukler konusunda sabikali bir ulkede baronun dusunce ve ifade ozgurlugunun en lazim oldugu zamanda kurumsal olarak” yok sayabilmesi icin daha ciddi sebeplerin gerektiginin kendileri de farkinda olmalilar. Ulusal yararlar gibi sebepler mesela. Hani su kerametleri onlari tanimlayanlardan menkul ulusal yararlar! Ozur kampanyasinin ulusal yararlarimiza aykiri oldugunu ilan ediyor Istanbul Barosu. Aciklama hic de hukuki sayilmayacak bircok tespit iceriyor. Bunun yani sira hukukcular tarafindan yapilmasi saskinlik uyandiracak tespitler de mevcut. Baro yonetimine gore aci sonuclar doguran tehcir degil Ermeni isyani. Ermeni isyaninin faturasi olarak tehcir bir sebep degil sonuc. Sebep sonucu yani yaptirimi pekâlâ mesrulastirabiliyor. Yaptirim sebepten bagimsiz olarak sorgulanamiyor. Zorunlu goc uygulanmistir” derken zorunlu goc nedir nasil uygulanmistir ve uygulanirken neler olmustur’a hic deginilmemesi tam da bu yuzden. En onemlisi cezalar sahsi olmayabilir de? Uyrugu oldugu devlete karsi isyan” gibi suclar pekâlâ bir etnisiteye o etnisiteye mensup kadinlara yaslilara ve cocuklara mal edilebilir! Bunlari emekli buyukelciler degil hukukcular ve bugun soyluyorlar. Ardindan baro yonetiminin tarihi gerceklikleri” tespit ile yetinmeyip en hafif ifadeyle savciliga soyundugu” bolumler geliyor: Lozan’ da bir daha acilmamak uzere kapatilan bu konunun (Ermeni yurdu talebi)...nicin tekrar Turk ulusunun onune konuldugunun iyi dusunulmesi gerekmektedir... ozur kampanyasinin gercek amaci Turkiye Cumhuriyeti’nin onune altindan kalkilamayacak bir fatura koymaktir... (ulusumuzun) toplumsal direnci cokertilmek gucsuzlestirilmek istenmektedir... kampanya iyi niyetten bilimsellikten hakkaniyetten hukuksalliktan tumuyle yoksundur.” Itham ederek izole etme ve sindirme politikasinin tipik bir ornegi. Insanlari dusundukleri yuzunden kendilerini savunma durumuna dusuren pek ceberut ancak pek tanidik bir tavir. Anlasilan ulusal yararlarin” bu sefer de Istanbul Barosu’nun dusman ureterek gelisip yayilan sozde” milliyetciligin en tehlikeli taktigini ve soylem bicimini benimsemesini mazur gostermesi bekleniyor. Hukuka uygun olmasi nedeniyle engellenemeyen ama engellenmek istenen bir eylemin iyi niyetli veya bilimsel olmamakla suclandigi cok gorulur. Peki baro yonetimine gore ozur diliyorum kampanyasinin hukuksal olmamasi da ne demek oluyor? Eger ozur diliyorum metninin hukuki icerikten yoksun oldugu kastediliyorsa Ermeni tehcirinin dogurdugu hukuki meseleleri tespit edip degerlendirmek imzacilarin isi degil hukukcularin isi. Eger kampanyanin hukuki olarak hukumsuz sonuc doguramaz nitelikte olmasi kastediliyorsa zaten bunun aksini iddia eden baro yonetiminin kendisi degil miydi? Belli ki kamuoyunu isin hukuki boyutu hakkinda aydinlatmak yerine toprak” tazminat” diyerek korkulara gark etmek yeterli gorulmus. Gercek anlamda kamuoyunu aydinlatmak tehlikeli olabilir cunku toplumsal direnci ayakta tutan vehimleri ortadan kaldirabilir! Ozur kampanyasinin tetikledigi karsi bildiri yagmurunda baronun bu aciklamasinin uzerinde durulmamisti. Oysa Istanbul Barosu’nu idare eden zihniyet ozur kampanyasina iliskin olarak sarf ettigi her cumlede desifre oluyor. Istanbul Barosu’nun Ergenekon heyecani ister istemez bu zihniyet dogrultusunda degerlendirilmek durumunda.