Tehcir Kanunu nun mimari Talât Pasa resmî verileri nufus hareketlerini tek tek kayda gecirmis. 1915 Tehcir Kanunu… Uzerinden gecen senelere ragmen hâlâ tartisiliyor ve surec kisa zamanda neticelenmeyecek. Cunku Turkler acisindan da Ermeniler yonuyle de farkli anlamlar barindiriyor. Ancak ince cizgi Ermeni tarafinin soykirim iddiasi. Uzun yillar dillendirilen bu soylem sebebiyle Turkler surekli savunma uretir hâle geldi. Her ne kadar bir donem Osmanli Devleti nin devami fikrini Turkiye Cumhuriyeti kabul etmese de fiili durum bunun tam tersini ortaya koydu. Oysa Cumhuriyet in ilk yillarinda Osmanli nin sadece borclari ustlenilmisti. Geride kalan tum mirasi reddedilmisti. Fakat genel hukuk kaidelerini de altust eden bu yaklasimin gercekci bir zemine oturmadigi kisa surede anlasildi. Cunku tarih istediginiz kismini kabul edeceginiz hoslanmadiginiz bolumlerini silebileceginiz bir yapida degildir. Turkiye bir donem yari redd-i miras surecini isletmeye calisadursun Ermeni meselesi ve Kibris gibi noktalarda dis dunya hic de buna benzer bir siyaset gutmuyordu. Kabul etse de etmese de Turkiye Osmanli nin halefiydi. Bu itibarla ondan kalan her turlu konu bizzat alanina giriyordu. Diaspora Ermenileri tum tezlerini bu pesin kabul uzerine insa etti. Sonra da kaynaklari supheli vesikalarla iddialarini dunyaya yaydi. Buna gore Birinci Dunya Savasi devam ederken Osmanli idaresi Tehcir Kanunu sebebiyle 2 milyon Ermeni ye soykirim uygulamisti. Fakat meselenin bir de Turklere bakan yonu vardi. Carlik Rus Ordusu nun gucunu arkasina alan bazi Ermeni cetelerin Turklere donuk kiyimlari soz konusuydu. Ermeni iddialarinin aksine oldurulen Turklerin sayisi da goz ardi edilmeyecek duzeydeydi. Ancak bunlarin hepsi diasporanin genis propagandasi yuzunden dunya kamuoyunda yer bulmakta zorlandi. Son yillarda Turkiye nin arsivleri acalim teklifleri dahi havada kaldi. Bircok ulke parlamentosunda kabul edilen sozde soykirim siyasi bir huviyet kazandi. Tabii konunun fail boyutu da onemli. Tarihci ve gazeteci Murat Bardakci nin Talât Pasa nin Evrak-i Metrûkesi isimli kitabi bu eksigi giderme gayretinde. Tehcir in mimari Dâhiliye Naziri (sonrasinda sadrazam) Mehmet Talât Pasa nin ozel arsivindeki belgeleri ve notlari gun yuzune cikartiyor. TALÂT PASA NIN EVRAK-I METRÛKESI Murat Bardakci Everest Yayinlari 272 sayfa 02125133420