Taha Akyol un Ermeni olaylarini anlatan basarili TV calismasinin adi islerin ozetidir. Evet 1915’de oncesinde ve sonrasinda karsilikli acilar yasanmistir. Aci Ortak Aci’dir. Bu acilarin anlatilmasi ve gerceklerin ortaya cikarilmasi yuzlerce yil bir arada dostca yasarken birbirinin can dusmani yapilan halklarin tarihten ders cikarmasi icin olmalidir. Tarihten ders cikarmak baskalarinin tuzagina dusmemek ve dusmanliklari koruklememek demektir. Turkiye’de Ermeni dusmanligi Ermenistan’da Turk dusmanligini kiskirtacak tutumlardan kacinmak gerekir. 1915 olaylarinin suclusu bir yanda Ermeni halkini cikarlari icin kiskirtanlar; Tasnak ve Hincak ceteleri ote yanda olenlerinin ocunu masum Ermenilerden almak isteyen; firsattan yararlanip yagmacilik yapmak isteyen kimi bolge insanlaridir. Olaylar bugun Ermeni Diyasporasi adini tasiyan Tasnakcilar Hincaklarin propagandalarindan belleyip onlarin degirmenine su tasiyacak sekilde tekrarlayanlar ve Turk Milletine hakareti aliskanlik haline getirenler veya ozur bildirileri yayinlayanlar halklarin dostluguna degil; yani dusmanliklarin olusmasina hizmet ediyorlar... Belki de niyetleri bu... Oyleyse gercekler oldugu gibi hatirlanmali ve halklarin ayik olmasi ve dostluk gelistirmesi saglanmalidir. Stanford J.Show’in Osmanli Imparatorlugu ve Modern Turkiye’ adli kitabindan bir bolum ile gerceklerin hatirlanmasina katkida bulunmak istiyorum. Konu Van olaylari... Karsilikli acilarin en yogun bicimde yasandigi yerlerden biri Van... Bundan sonra soz tarihcinin... Kitabin 379 ve izleyen yapraklarinda: 1915 Nisan’da henuz sinir disi emirleri yayinlanmadan Rus Ermenistan’daki Tasnaklar Van’da bir ayaklanma baslattilar... Yerel Ermeni liderleri Musluman cogunlukla girisilecek uzun bir catismada kendilerinin zararli cikacagini bilerek taraftarlarini onlemeye calistilarsa da kuzeyden gelen kiskirticilar kentten Muslumanlari kovarak Car’a bagliliklarini gosterdikleri takdirde Ruslarin askeri yardim gondereceklerini soyleyip bunlari kandirdi. Rus Kafkas Ordusu Anadolu’dan ve Kafkasya’dan gonullu gelen cok sayida Ermeni’nin yardimiyla Van’a dogru saldiriya gecti. 28 Nisan 1915’te Istanbul’da sinir disi edilme emri yayinlandiktan birgun sonra ve haberin doguya varmasindan cok once Erivan’dan yola cikti. 14 Mayis’ta Van’a varip bundan sonraki iki gun icinde YERLI MUSLUMAN HALKI KESIP BICTI... Van’da Rus korumasi altinda bir Ermeni devleti kuruldu. Tum Muslumanlarin oldurulmus ya da kacmis olmalari nedeniyle bu en eski Ermeni uygarlik merkezlerinden birindeki devletin kendini yasatabilecegi dusunuldu. Turkleri golun guneyinden surup Ruslarin Bitlis Vilayetine saldirilarini kolaylastirmak icin bir Ermeni birligi kuruldu. Mus ile diger belli basli dogu merkezlerinden binlerce Ermeni yeni Ermeni devletine akin etti. Temmuz ortalarinda bunalimdan once 50 bin kisiyi barindiran Van bolgesine 250 bin Ermeni dolusmustu. Ancak Temmuz baslarinda Osmanli kuvvetleri Rus-Ermeni ordusunu gerileme zorunda birakti. Kisa omurlu devleti kurmak icin isledikleri cinayetlerin cezasiz kalmayacagindan korkan binlerce Ermeni de Rus ordusunu izledi. Kacan Rus kuvvetlerinin ardindan giden 200 bine yakin Ermeni Kurt baskinlarinda mallarini ve canlarini kaybede kaybede Kafkasya ya sigindilar. Bu arada 40 bin kadar Ermeni yok oldu. Boylece bu yolda olenler Osmanlilarin kendilerini oldurmek icin girisimde bulunmalarindan degil kacan Rus ordusu ardindan Kafkasya’ya girmek icin olmuslerdir... S. Show’dan alinti burada bitti. Simdilerde Sadi Somuncuoglu’nun baskanligin da Ankara’da kurulan Dusunce Dernegi’ Musluman halkinin tamami yok edilen eski Van’a Sehit Van’ denilmesi icin ve Tasnaklarin kotu emellerine alet olmamak icin kendilerini Van Golu’ne atip olen Musluman kadinlar icin anit yapmak girisimindeler.