Bugun sozde soykirim anitlari diken basta Ingiltere olmak uzere bir cok batili devlet in Ermeni balonu bakin nasil patladi.. Iste Ingilizlerin Ermeni balonunu patlatan sadrazam Turkiye ozur mektubunu tartisiyor. Kimsenin samimiyetinden suphelenmek istemem ama bence Ermeni lobisi dahil hicbir Batili dayinin umurunda degil Ermeni felaketi. Eskiden de oyleydi simdi de oyle. Herkes bir siyaset yurutmekte ve cikari ugruna bu tur cetrefilli meseleleri savas baltasi gibi kullanarak baska ulkelere ve toplumlara manevra sahasi birakmamaya calismaktadirlar. Nereden mi cikartiyorum samimiyetsizliklerini? Bundan tam 90 yil once bir Osmanli sadrazami giydirilmek istenen bu deli gomlegini yirtip atmak icin cesurca bir girisimde bulunmustu. Hem de bugun Turkiye yi koseye sikistiranlara meydan okuyarak. Ama bakin bu cesur basbakanin girisimine kimler ve nasil engel oldu? Ibretle okuyalim. Tarih: Subat 1919. Isgal Istanbul u. Isgalciler milletvekillerini valileri generalleri dahi hukumete zorla tutuklatmaktadirlar. Istanbul da Ittihatci avi baslamistir. Ozellikle Ermeni soykirimiyla suclananlarin cezalandirilmasi icin ihbarlar birbirini kovalamaktadir. Sultan Vahdettin istifasini kabul ettigi Tevfik Pasa ya sadaret muhrunu yeniden uzatir. Besbelli Tevfik Pasa nin onune yine Ermeni iddialari cikartilacak ve suclulari cezalandirmasi istenecektir. Simdi oyle bir adim atmalidir ki hem devlet uzerindeki saibe ortadan kalksin hem de tepelerinde Demokles in kilici gibi sallandirilan bu puskullu beladan kurtulsunlar. Ingilizler nasil cark etti? Tevfik Pasa oturur 13 Subat 1919 gunu bes tarafsiz Avrupa ulkesinin (Danimarka Isvec Isvicre Hollanda ve Ispanya) buyukelciliklerine birer mektup yazar. Tehcir konusunu arastirmak amaciyla Istanbul da toplanacak bir uluslararasi mahkemeye iki yargic gondermelerini ister. Mesela Danimarka sefaretine gonderdigi Fransizca mektupta sunlar yazilidir: Danimarka Kraliyet Elciligi nce bilindigi uzere Osmanli hukumeti savas sirasinda gerek Musluman gerekse Musluman olmayan Osmanli yurttaslarinin surulmelerinden sorumlu olanlar hakkinda adlî kovusturma acmis bulunmaktadir. Irk ve din ayrimi gozetmeksizin suclulari ortaya cikarmak uzere hem Istanbul da hem de illerde sorusturma komisyonlari kurulmustur. Bu sorunu yuksek hakkaniyet ve tarafsizlik esprisiyle aydinlatabilmek icin Osmanli hukumeti adi gecen sorusturma komisyonlari uyeliklerine tarafsiz ulkeler yargiclari arasindan secilecek yabanci uyeler de katmaya karar vermistir. Bu dusunceyle Osmanli Disisleri Bakani Danimarkali iki yargicin anilan komisyonlara atanmasi icin hukumeti nezdinde aracilik etmesini ve Danimarka hukumetinin karsiligini tez elden bildirmesini Danimarka Kraliyet Elciligi nden rica etmekle onur kazanir. Bu uyelerin yolluklari ve oteki giderleri tabii ki Hukumet-i Sahanece karsilanacaktir. Tevfik Pasa bu beklenmedik cikisiyla tek tarafli bir soykirim suclamasi yapan Ingiltere yi hic olmazsa uluslararasi bir denetim mekanizmasina baglamak istiyordu. Ister inanin ister inanmayin Ingilizler haber alir almaz bu notanin ilgili ulkelerin disisleri bakanliklarina ulasmamasi icin seferber oldular. Neler yapmadilar ki? Sansur memurlarini harekete gecirdiler. Ne var ki sansur memurunun bir anlik gecikmesi yuzunden telgraflar Kopenhag Lahey ve Madrid e ulasir. Fakat Ingilizler pes etmezler ve cekilen telgraflarin hic olmazsa Isvec ve Isvicre ye ulasmamasi icin bu defa Londra kanalindan akla hayale gelmedik dolaplara girisirler. Ermeni balonu Bu arada simdilerde Ermeni soykirimi anitlari acarak insanlik sevgisini vitrine tasiyan sevgili Fransa da iddialari hukuken bitirebilecek bu onemli girisimi butun gucuyle engellemeye ugrasanlar arasindadir. Paris Kopenhag buyukelcisini harekete gecirerek Istanbul a yargic gonderilmemesi uyarisinda bulunur. Sonucta Ingiliz-Fransiz baskisi sonuc verecek ve Danimarka Tevfik Pasa nin davetini reddedecektir. Sira Ispanyollara gelmistir. Onlarin zaten Ingiltere den habersiz is yapacak mecalleri yoktur. Ispanya nin Londra buyukelcisi 28 Subat ta Ingiliz Disisleri Bakanligi nin gorusunu almak uzere basvurdugunda kendisine su sunturlu cevap verilir: Bu baris konferansinin isidir. Turkiye nin cagrisinin kabul edilmesi Baris Konferansi nda muhtemelen alinacak tedbirlerle celisecek ve ciddi komplikasyonlar yaratabilecektir. (Baris konferansi dedikleri Lozan di ama orada Ermenileri nasil sattiklarini bana degil diasporacilara sorun.) Zaten 4 gun sonra Tevfik Pasa hukumeti bu girisiminin bedelini dusurulerek oder. Yine de Pasamiz bir noktada hedefine ulasmis sayilmalidir. Ermeni soykirimi iddialarini dillerine dolayanlarin goz yasartici samimiyetlerini(!) ortaya sermis ve kayitlara gecirmeyi basarmistir. Bugun bize utanip sikilmadan tarihimizle yuzlesmemiz gerektigini soyleyen devletler o zaman uluslararasi bir mahkeme huzurunda gerceklesecek tarafsiz bir hesaplasmayi goze alamamislar ve dertlerinin Ermeniler degil kendi cikarlari oldugunu cemi cumleye ayan etmislerdi. Bilal Simsir in deyisiyle Balonun soneceginden hazirlanan somurgeci planlarin bozulacagindan kaygilanmislardir (Malta Surgunleri Ank. 1985 s. 62.) Baskentinin isgal altinda bulundugu ordu ve parlamentosuna kadar butun kurumlarinin sungu golgesinde nefes alip verdigi ve olayin hatiralarinin henuz sicak oldugu bir ortamdaki tarafsiz yargilama nasil sonuclanirdi bilinmez. Ama en azindan Turkiye nin bir hafiza calismasi yapmaya acik oldugu ve bunu guclu ve avantajli oldugu bir zamanda degil en zayif ve dolayisiyla en dezavantajli zamaninda istedigi goz onunde bulundurulursa Tevfik Pasa nin girisiminin degeri bir kat daha artar. Tevfik Pasa gibi Abdulhamid in yetistirdigi bir âkil adam i milletin gozunden dusurup unutturanlar neleri kaybettirdiklerini bir anlasalar keske! m.armagan@zaman.com.tr Sultan II. Abdulhamid in Irade-i Seniyyesi nin ikinci sayfasi. Abdulhamid in gozuyle Ermeni meselesi: Guclu olmaliyiz Sultan II. Abdulhamid 118 yil onceki bir iradesinde meselenin bamteline soyle dokunuyordu: Bir sureden beri mustakbel Ermenistan in sinirlari cizilmek isteniyor. Oysa Ermenilerin oturduklari yer Muslumanlarin cogunlukta oldugu bolgedir. Buraya Ermenistan denilecek hicbir isaret yoktur. Burada istenen islahat adi altinda bir Ermeni devletinin kurulmasidir. Bu kesinlikle mumkun degildir. Batili devletlerden faydalanalim ama Ingiltere nin Misir i Fransa nin Tunus u Avusturya nin Bosna-Hersek i isgalleri karsisinda kimin kili kipirdadi? Maddî ve manevî kalkinmamiza engel olusturan kapitulasyonlarin kaldirilmasini kim kolaylastiracaksa ona yakin durmamiz dogaldir. Maliyenin islahi askeri tensikat ve donanimin ikmali deniz kuvvetlerinin ustun seviyeye cikarilmasi herkesin calismasiyla kisa zamanda 1 milyonluk bir orduya kavusularak devletin durumunun yukseltilecegi padisah tarafindan ferman buyurmustur. (BOA Yildiz Esas E. 31.1727/2 Z 158 K 86.) Abdulhamid ozetle guclu olana kadar bu kiliclari basimizin ustunde tutacaklarini ta o zamandan gormus ve gostermis. Bunun icin ona Kizil Sultan demislerdi ya zaten.