Ermenistan Disisleri Bakani Nalbantyan in Istanbul’a gelisi Karadeniz Ekonomik Isbirligi Teskilati zirvesi vesilesiyle olsa da ilgi yaratti. Iki disisleri bakaninin masasinda tarih komisyonu ve sinirlarin taninmasi” basliklari var. Turkiye soykirim” meselesinin tarih komisyonuna havale edilmesinde israrci... Oradan alinacak olumlu” sonuclara gore sinirin kademeli olarak acilmasini savunuyor. Ermeni tarafi ise hayli zaman alacak bu komisyonu beklemeden sinirin acilmasindan yana... Sinirlarin taninmasi konusunda ise fazla sorun gozukmuyor. Istanbul bulusmasi Cumhurbaskani Gul’un baslattigi futbol diplomasisi”ni ileri tasir mi? Herkeste temkinli bir iyimserlik var. Cunku iki Disisleri Bakani’nin bulusmasi bile buyuk adim... Iki Disisleri 11 yil once telefonla bile zoraki konusuyorlardi. Gelinen noktanin onemini gostermek icin bunca yil gizli tutulmus bir aniyi hatirlatmak istiyorum: * * * 1991 yili... Sovyetler dagilinca ABD ortaya cikan yeni cumhuriyetlere insani yardim karari aldi. O donem Ozal’in cesaretlendirmesiyle Rusya’ya ilk acilan Turkler arasinda Alyans-Tempo tasimacilik sirketi de vardi. Yardimin tasinmasinda onlar da gorev aldilar. Teslim adresleri Azerbaycan Gurcistan ve Ermenistan’di. Ermeni hukumeti yardim tasiyan sirketin Turklere ait oldugunu ogrenince hem sasirdi hem sevindi. Ama konu gizli tutuldu. 1992’de Alyans-Tempo bir Ermeni sirketiyle ortaklik kurdu. Kiraladiklari buyuk gemilerle yardim malzemelerini Karadeniz’deki Poti ve Novorossisk limanlarina goturup Ermeni ortaklarina teslim ediyorlardi. Kara tasimasini ve guvenligi Ermeni sirketi ustleniyordu. Azerbaycan’a gidecek yardim icin de Ermeniler araci oluyorlardi. Bu da gizli tutuluyor ve arada Gurculer varmis gibi gosteriliyordu. Bu ortaklik ABD’nin yardimi kestigi 1996’ya kadar surdu. Iki ulke kamuoyunda sert ruzgârlar eserken bir Turk sirketi Ermenistan’a bir Ermeni sirketi de Azerbaycan’a yardim yuklerinin ulasmasi icin canla basla calisiyordu. 1997’de bu isbirligi Turk-Ermeni Is Gelistirme Konseyi’ni (TABDC) dogurdu. Konseye biri Turk biri Ermeni iki esbaskan secildi. Turk baskan yardimi tasiyan Turk sirketinin sahibi Kaan Soyak’ti. Ermeni baskan ise yardim operasyonundaki ortagi Arsen Ghazarian... Konsey’in Turk uyeleri 1997’de Erivan’a gittiklerinde Ermenistan Disisleri Bakanligi’ni da ziyaret edip Turkiye masasindaki gorevlilerle tanismislardi. Bu sohbette Turk Disisleri’nin Ermenistan masasiyla diyalogunuz var mi?” diye sorunca Yok” cevabini aldilar. Bunun uzerine telefonu cevirip Turk Disisleri’nin Ermenistan sorumlusunu aradilar. Ve telefonu Turk diplomatlarin Ermeni meslektaslarina verdiler. Bu telefondan iki ay sonra Erivan’dan bir delegasyon Turkiye’ye geldiginde herkes taninmamak icin gunes gozlukleri takmisti. Dun Nalbantyan Istanbul’a indiginde kimse gunes gozlugu takma geregi duymamisti. Dunya icin kucuk bolge icin buyuk bir adim... Tabii diyalogun hiz kazanmasinda Washington’un da rolu var. Obama nisanda Ermeni soykirimi”ni taniyabilir. Bunu da lobi calismalarindan cok Ankara ile Erivan arasinda suren diyalog engelleyebilir. Simdi gereken karsilikli guven ve cesaret... biraz daha cesaret...