ABD den Ermenistan’a onlarca ulkede konserler veren uc yuz bestesi bulunan Sirvart Karamanuk sayisiz davete ragmen Turkiye’de yasamayi tercih etmis. Neden mi? Bizce cevabi dunyaca meshur Akh Tamar! adli bestesinde aramak gerek 19’uncu yuzyil sonunda Osmanli’nin Der Saadet’indeyiz... Ermeni (hakiki anlamda) burjuvazisinin kulturel yapilanmaya basladigi donemin basi... Cogunlugun birden ticarete goz dikmeye basladigi bir donem de ayni zamanda... Ticaret icin sermaye ve iliskiler agi ise yillarin birikimiyle basta Ermeniler gayrimuslimlerde... Bir avuc ittihatcinin plan Alman askeriyesinin nasihat feodal zorbaligin da yardimiyla tezahurlerinin bugune dek hissedildigi kolay ama zalim yol secilir... Boylece sinir otesinde ganimet elde etme’ imkani yok olunca sira gelir sinir ici’ne... Milli burjuvazi yetistirmek’ sevdasinda millilige herkes dahil edilmeyince hazira konarak kolayca burjuvazi yaratilacak zannedilir... Bizans’tan Osmanli’ya imparatorlardan padisahlara Anadolu’nun kadim (asli mi asli) halki Ermenilerin sehrin umumi cehresini senlendirmek ve bereketlendirmek amaciyla getirtildikleri Der Saadet’te bir hareketlenme var... Endise arayislar modernlik ic ice... Aydinlanmaci fikirler Osmanli hayatina Ermeni aydinlarinca tasiniyor. Sonra tehcire yollanacak geri cagrilacak gorduklerinden cildirmis olacak Kutahya’li Gomidas Vartabed Anadolu musikileri derleme tasnif cok seslilige uyarlayisini bati’dan aldigi bilgilerle Turk Ocagi’nda genc nesle aktariyor. Kayseri’den Uskudar’a gelmis Kalpakyan ailesine bu ortamda 1912 Aralik 1’de ikisi kiz dort cocuktan sonra kazandibi’ misali ucuncu kizlari Sirvart gelir. Yirmi iki donumluk bahcede dort yasina kadar doga hayvan sevgisiyle buyur Sirvart. Piyanist Armine ablasi bir gun hocasina goturur onu ve gidis o gidis... IC SESLE BESTELER Sultani’nin yani sira muzik egitimi alir; akil erdiremezler haline zira ogretmen gittikten sonra defteri kapatir Sirvart. Herkes sacini basini yolar. Halbuki ogretmen memnun ondan... Sirvart ise parmakciklariyla sessiz... Ic sesiyle muzik yazmakla mesgul... Artik her gun ve yerde surekli tehcirden kurtulmus insanlarin pejmurde goruntusu ve aci hikayeleriyle dolar tasar ici disi... Belki bunlarin da etkisiyle alti yil nice hastalikla bogusur; uzun nekahet donemleri Maxim Gorki’ninki gibi universiteleri’ olur... Budapeste ve Viyana’daki agabeylerinin yaninda abartmasiz her gece zamanin unlu opera klasik konserlerine goturulur. Sirvart bugun hala Suphesiz hocalarimi inkar edemem ama asil hocalarim cocuklugumda dinledigim ustalarin konserleriydi’ diyor. Artik Istanbul’a donulmustur ve...’hususi yollarla elde edilen marifetlerin resmiyete dokulmesi zaruri’ gorulur ve konservatuara gider. Aman efendim o neydi Tanrim? Hic konservatuara gitmemis Sirvart’i dinleyen Ferdi Von Statzer Matmazeli dogrudan armoni son sinifina aliyorum’ der Cemal Resit Rey keza... Neticede dunyanin dort yaninda verdigi konserler bir yana konservatuardan mezuniyeti vesilesiyle caldigi Beethoven’in Emperor’ 5. Koncertosu’nu ve duydugu haz bir yana... Yasadiklarini bugun bile unutamiyor. ULKESINI TERKETMEDI Sirvart Karamanuk (yan) bir yilda mezuniyetten sonra bir ilki daha gerceklestirir. Sevgili hocalari Lico Amar Adnan Saygun Lazar Levy ve ozellikle Cemal Resit Rey sayesinde konservatuarda ders veren ilk Ermeni kokenli ogretmen olur. Zekasiyla is hayatina atilmis basarili hayirsever bir insan Kevork Karamanuk (yan) ile evlenir. Eski saglik sorunlarindan dolayi cocugu olamayacagi anlasilir. Kayinvalidesinin simseklerini uzerine ceken Sirvart Karamanuk onun evde oldugu saatlerde calmaz. Cocukluk yetisiyle ic sesiyle bestelerini yazar. Tam altmis beste! ABD’den Avrupa’ya oradan yikilan SSCB ve Ermenistan’a sayisiz konserler veren uc yuz bestesi bulunan nice plak CD ve partisyonu yayimlanan oduller alan Uluslararasi Who is who-Women (Kim kimdir - Kadinlar) ve Dunya’da Muzik Kadinlari sozlugunde Turkiye ismini kaydettirmis Sirvart Karamanuk aldigi sayisiz davete ragmen hep Turkiye’sinde yasamayi tercih etmis... Neden mi? Bizce cevabi dunyaca meshur Akh Tamar! adli bestesinde aramak gerek...