Kaan Soyak a gore Turkiye ile Ermenistan buzlari eritirse buyuk firsatlar var Ortadogu Teknik Universitesi Siyasal Bilimler Bolumu nden mezun olurken Kaan Soyak in aklinda tek bir hedef vardi: Disisleri Bakanligi nin sinavlarina girecek diplomasi alaninda kariyer yapacakti. Ancak takvimlerin 80 lerin hemen basini gosterdigi donemde gonlunden gecirdigi bu tercihin kefeni erken giymek anlamina geldigini anlamasi uzun surmedi. Ermeni teror orgutu Asala Turk diplomatlarini hedef tahtasina yerlestirmis dunyanin degisik noktalarindaki Turk bayrakli binalara pes pese saldiri duzenliyordu. Vazgecip ozel sektorde sansini denemeyi secti. Tabii bu tercihle kariyeri de bastan asagiya degisti. Bir sure profesyonel olarak calisti ardindan kendi isini kurdu. Sectigi cografya ve yaptigi isler geregi Ermeni meselesi yeniden onune cikinca bu kez kacmadi uzerine gitmeye karar verdi. Bu kararin ardindan Ermeni isadami Arsen Gazaryan ile birlikte Turk-Ermeni Is Gelistirme Konseyi ni kuran Soyak 10 yildan beri es baskanligini yuruttugu bu yapiyla 100 yillik sorunun cozum yollarina kafa patlatiyor. Kaan Soyak in bu mesaisi biraz vefa borcu odeme biraz da kazancli gelecek planlarinin karisimi aslinda. Zira gecmiste Ermeni isadamlariyla hayata gecirdigi ortak projelerden kayda deger kazanclar elde eden isadami kus” komsularin olasi barisinin ne kadar vaatkar oldugunun da farkinda. Bu amacla 1993 yilindan beri kapali olan Ermenistan sinir kapisinin biran once acilmasina gozunu dikmis vaziyette. Bu ihtimal tarihi Ipek Yolu guzergahindaki demiryolu aginin yeniden isler hale gelmesi demek. Mersin ya da Samsun a ulastirilmis bir malin tek konsimento (tasima senedi) ile Cin veya Afganistan a kadar sorunsuz seyahat ettigini dusunun. Kaan Soyak basinda bulundugu Tempo-Alyans Group un ana faaliyet alanlarindan biri olan lojistikte yeni bir acilim saglayacak bu ihtimal icin hazirliklarini yogunlastirmis durumda. Sinirin iki yakasinda ortak bir pazarlama agi kurmaya calisiyor. Soz konusu agi Avrupa Amerika hatta Avustralya dahil her cografyaya is yapacak bicimde dizayn ediyor. 47 yasindaki isadami bu amacla kamuyla isbirligi yapmanin yollarini da arastiriyor. Hedef Devlet Demir Yollari nin gundemindeki modernizasyon sureci atilimlarindan olan lojistik koy projelerine dahil olmak. Ilk olarak Eskisehir de kurulmasi planlanan lojistik koy ler tren tasimaciliginin artirilmasina yonelik bir proje. Organize sanayi bolgeleri ve yuk potansiyeli yuksek yerlerde acilacak merkezlerde atolye ve yuk ambarlari olacak. Trenle tasinan mallar bu merkezlerde toplanip kamyonlarla dagitimi yapilacak. Ayni sekilde gelen mallar trenle nakil edilecek. Bu projenin hayata gecmesini beklerken bos durmayan Soyak in sirketleri son donemlerde yildizi parlayan lojistik sektorunde rekabetten uzak alanlar acmayi basarmis. Turk Silahli Kuvvetleri nin (TSK) deniz yoluyla tasinan butun yuklerinin tek yetkili tasiyicisi olan Tempo Alyans Denizcilik Turkiye Petrolleri Anonim Ortakligi nin (TPAO) her tur lojistik ihtiyacini da cevapliyor. Soyak simdi butun is hayati boyunca hayal bile etmedigi paralar kazanacagina inandigi guvenlik sektorunde pozisyon almaya calisiyor. Ozellikle Turkiye nin Orta Asya ve Ortadogu nun zengin petrol ve dogalgaz kaynaklarinin gecis koridoru olmaya odaklanma stratejisi temel dayanagi. Boru hatlari guvenligi konusunda cozumler uretmeye hazirlaniyor. Ortaklari ise ismini vermedigi Amerikan guvenlik sirketleri. Kaan Soyak in 20 yila yaklasan is seruveni bir dizi ilginc girisimlerden menkul. Is hayatina Arkas Group ta calismaya basladi. Soyak deniz tasimaciligi isine bir donemin Deniz Ticaret Odasi Baskani Hilmi Sonmez in sahibi oldugu Sonmez Denizcilik te devam etti. Patronluk sureci 1989 yilinda Hakan Karakaya ile birlikte kurdugu Alyans Tempo Denizcilik sirketi ile basliyor. 3 bin dolar sermaye ve kiralik gemilerle yola cikan ortaklara is veren ilk firma o donem krom madenlerini isleten Birlik Madencilik oldu. Mersin den Norvec e krom gondermeye baslayan ikili ertesi yil dagilma surecine giren Sovyetler Birligi cografyasindaki firsatlari degerlendirmek icin rotasini bu bolgeye cevirdi. Erken davranmak Kaan Soyak ve ortagi icin kazandiran bir karar olmus. Ozellikle Rusya Federasyonu yonetimiyle etkili baglantilari olan ortaklar edindi. Turkiye de faaliyete gecen ilk Turk-Rus sirketi olan Temponega yi -bolgenin en buyuk denizcilik sirketi olan White Sea&Onega ile ortak- kuran Soyak portfoyune kisa surede Rus gemilerinin Turk tersanelerindeki tamir sureclerine onay vermek Turkiye den bolgeye yuk tasiyan kamyonlara gecis karnesi vermek gibi isler katti. Bir yandan da Sibirya dan orman urunleri ve ay cekirdegi ithalati gibi isler yapmaya basladi. 90 li yillarin ortalarinda yillik 80-100 milyon dolar seviyelerinde ciro yapiyorduk” diye anlatiyor. 1994 yilinda yonunu yeni dunyaya ceviren Soyak Rusya ve Orta Asya ulkelerindeki tecrubesiyle yeni isler bulmak konusunda zorluk yasamadi. Yeni isi o bolgelere Amerikan yardimlarini ulastirmak olan Soyak in Ermenilerle temasi bu doneme rastliyor. Yuklerin Ermenistan da tasinmasi surecini simdi Turk Ermeni Is Konseyi nin Ermeni es baskani Arsen Gazaryan la birlikte organize etmeye basladi. Bu sureci ilk duraktan yonetmek isteyen Soyak kisa bir sure sonra Amerika ya yerlesme karari aldi. Turkiye deki operasyonlari ortagi Hakan Karakaya ve zaman icinde sirkete ortak edilen ortaginin kardesi Tarkan Karakaya ve kendi kardesi Noyan Soyak a emanet etti. Ancak 1997 yilinda patlak veren Uzakdogu ve Rusya krizi buyume surecini ve tabii ki planlari altust etti. Sirket artik yurtici ve yurtdisinda gonderi hizmetlerine odaklanacakti. Bugun sirketin onemli musterilerinden biri Milli Savunma Bakanligi (MSB). Bakanligin deniz yoluyla tasinan yuklerini Alyans Tempo tasiyor. 2007 yilinda acilan ihale ile bu yuklerin tasinmasi isini alan sirketin MSB ile imzaladigi 3 yillik kontratin bedeli 20 milyon dolar. Sirket benzer bir hizmeti de TPAO ya veriyor. Ancak bu kuruma verilen hizmet TSK ya verilenden farkli olarak kara hava ve deniz tasimaciligini kapsiyor. Yine ihale ile alinan isin yillik karsiligi ise yaklasik 2 milyon dolar. Soyak iki kurumdan is alabilmeyi iyi fiyat vererek basardiklarini soyluyor. Ancak yuksek duzeyde gizlilik gerektiren bu alandaki faaliyetin Nato Guvenlik Belgesi ne sahip olmakla ilgisinin oldugu da kesin. 10 yili askin bir suredir Amerika da yasayan genc isadami Yeni Dunya daki ilk zamanlarinda iki yil once hayatini kaybeden unlu yapimci Ahmet Ertegun den ciddi destek almis. Ikilinin yollarini kesistiren detay Soyak in 80 lerin Turkiye sindeki sikintilara takilmadan yasamaya calistigi rock ve caz kulturu. Babasinin Turk Harb-Is Sendikasi nin ikinci baskani oldugu donemlerde rahatca girip ciktigi Amerikan uslerinde okuma firsati buldugu yabanci dergilerden ve yine buralarda edindigi arkadaslarindan rock ve caz muzigi dunyasina adim atan Soyak TRT deki ilk rock muzigi programlarini hazirlayan produktor aslinda. Bu donemde Ertegun le tanisma olanagi bulmus Soyak. Kendisine evini acan unlu yapimcinin butun onemli cevresiyle tanismis. Yollari muzikle kesisse de ikilinin sozbirligi ettigi esas konu Turkiye nin Amerika daki lobi faaliyetleri konusundaki zaaflari olmus. Yakindan tanidigi Ermenilerin lobi konusunda yadsinamaz basarilarinin oldugunu ifade eden isadami Turkiye nin de benzer bir gayret icinde olmasinin sart oldugunu soyluyor. Ertegun araciligiyla dunyanin dort bir tarafindan ust duzey isimlerle bir araya gelme firsati yakalayan Soyak bir yandan da bu iliskilerinden is devsirmeyi ihmal etmemis. O donemlerde temeli atilan dusunce simdilerde heyecan verici bir gundeme donusmus durumda. Genc adamin firsatlar kolladigi alan ise enerji guvenligi. Ileri teknoloji alaninda gelistirilen urunlerle verilen bu hizmeti veren sirketlerin - biri Amerikan Ic Guvenlik Bakanligi ni koruyor- Ortadogu ve Turkiye distributorlugunu elinde bulunduran Soyak in istahini kabartan temel unsur Turkiye nin enerji gecis hatlarinin kesisim cografyasi olmasi. Konunun Turkiye icin son derece hayati bir onem tasidigini soyleyen isadaminin verdigi ornek inanilmaz. Gecen agustos ayinin hemen basinda patlama nedeniyle devre disi kalan Baku Tiflis Ceyhan boru hattindaki operasyonel kaybin 1.7 milyar dolar oldugunu soyluyor. Turkiye nin gunde 850 bin varil petrol transfer eden bu hattin guvenlik sorumlulugunu gerekli altyapiyi olusturmadan ustlendigini ifade ediyor. Bu ornek Soyak in girisimlerini yogunlastirma gerekcesi olmus. Soyak Boru hatlari barajlar altyapi tesislerinin son derece dikkatli ve Birlesmis Milletler onayli calismalarin icine girmelidir. Mevcut guvenlik onlemleri yeterli degil. Guvenlik denilince Turkiye de sadece kameralarin konmasi yeterli goruluyor. Oysa milyonlarca dolar harcanarak gelistirilen yepyeni anlayislar ve entegre sistemler var” diyor. KAZAN-KAZAN FIRSATI Kaan Soyak Turkiye ile Ermenistan arasindaki iliskilerin yakin bir donemde normallesecegine inaniyor. Bu kapsamda yaptigi degerlendirmeler sirasinda Cumhurbaskani Abdullah Gul un Erivan a yaptigi gunubirlik futbol ziyaretinin iki ulke iliskilerinin gelistirilmesi icin calisan kisi ve kurumlari yureklendirdigini soyluyor. Ona gore Turkler ve Ermeniler arasindaki buzlarin erimesi iki tarafin da kazanacagi bir dizi ticari operasyonun hayat bulmasini saglayacak. Normallesme ile birlikte iki ulke arasindaki 150 milyon dolar seviyesinde gerceklesen mevcut ticaretin katlayacagina inaniyor. Aktif kivrak becerikli isadamlari var. Ermenistan icin bolgenin ikinci Israil i ya da Isvicre si diyenler haksiz degil. Dunya ticaretinin kilit noktalarinda yer alan bu adamlarla muthis isler yapilabilir” diyen Soyak es baskanligini yuruttugu Turk Ermeni Is gelistirme Konseyi nin Avrupa Amerika ve Rusya da kurdugu yapilarla isbirligi iklimini kalici hale getirmeye calistigini soyluyor. Turk isadamlarinin Ermenistan da yapacagi isler listesinin ilk sirasina ise altyapi projelerini koyuyor.