Bu ulkede sadece saygi gordum -
Uc bucuk yasinda piyano calmaya baslayan Turkiye nin onde gelen sanatcilarina beste yapan sanatci Garo Mafyan; Esim Musluman ben Hiristiyanim din farkliligin dolayi hic sikinti cekmedim. Ermeniyim ama Turkler tarafindan hic dislanmadim diyor.
Garo Mafyan saray doktorunun torunu bir aristokrat. Babasi muzisyen annesi ise cok iyi piyano ve keman calan saray hanimafendisi. Mafyan muzikle Annesinin piyanosunun uzerinde iki bucuk yasinda tanisir. Muzik yasami egitimlerle devam ederken evlenir. Hem de kendisi Hiristiyan olmasina ragmen Musluman biriyle. 32 yillik evliliklerin de bu konuyla ilgili hic sorun yasamazlar. Mafyan bu basariya da inancla yasami ayirmakla saglanacagini soyluyor. Bu durumu ogle benimsemis ki Musluman birinin agzindan dusurmedigi hamdolsun Allah razi olsun gibi kelimeler kullaniyor. Mafya nin bir onerisi de var . Cuma namazi televizyonlarda canli yayinlansin.” Kubra
Garo Mafyan ni yasayisini gorup anlattiklarini dinlediginizde bir kultur sentezi gormek mumkun. Bu durum Turkiye de yasamasinin da sarayli olmasinin da buyuk payi var. Saray otoritesiyle buyudugu icin disiplinli ve duzenli biri oldugunu soyluyor. Saat 6 da uyaniyor hicbir zaman sasmayan ciddi bir duzeni var ve bu yillardir boyle devam etmis. Orn; Bu roportaj saat 9.30 da gerceklesti ama o hem giyimiyle hem de tavirlariyla oldukca enerjikti. Evde kizi ve esiyle yasan Mafyan ayni zamanda bir kopegi ve gordugum kadariyla uc tane de kedisi var. Onlar da bizi soylesi sirasinda hic yalniz birakmadi. Muzik saray Ermenilik ve Hiristiyanlik... Bakalim bu kodlar onun icin ne ifade ediyor? Busra
Son saray doktorunun torunusunuz. Aristokratsiniz yani… Nasil bir sey aristokrat olmak?
Guzel bir sey. Ama benim onurlandigim sadece bu degil. Bir fukara babasinin torunu olmak. Dedem mali durumu iyi olmayan hastalarinin cebine bir miktar para koyarmis. Erenkoy de boyle taninan birisiydi. Dedem beni cok onurlandirir.
Aristokrat olmak hayatinizdaki ilkeleri sekillendirdi mi?
Kurallari cok sertti. Ama bu sevgi ve saygi kurali icinde olan bir otoriteydi. Benim hayatimda kazandigim en guzel sey prensiplerimdir. Onlardan asla taviz vermem.
Nasil bir disiplin bu? Hitler tarzinda mi?
Islerimi cok saatli yaparim ve asla aksatmam. Gibi lerden cok hoslanmam. Cunku akrep ile yelkovanin arasinda gibi diye birsey yok. Yasantinizda ailenizden gelen bir otorite hakim oluyor. Cocuksunuz piyonunuzu da caliyorsunuz okulunuzu da okuyorsunuz ama oynamaya da vakit buluyorsunuz. Ama herseyi saatiyle yapiyorsunuz.
Bu duzen insani sikip yormuyor mu?
Hic oyle dusunmedim. Cunku hayati programli yasadiginizda omur daha uzun oluyor. Ben yasitlarimdan en az on bes sene daha fazla yasamisimdir. Saat altida kalkarim. O zaman bir gunu dolu dolu yasiyorsunuz. Gunesin dogusunu ve batisini gormek cok guzel. Buna cok sahit oldugum icin kendimi cok sansli hissediyorum.
ESIM MUSLUMAN BEN HIRISTIYANIM NE OLMUS?
Piyano calmaya uc bucuk yasinizda baslamissiniz. Sanat ile erken temas bu arsitokrasiyle mi ilgili?
Annem babamla ilgili. Babam zamaninda klasik egitim almis. Annem de saray doktorunun kizi oldugundan saraydaki en iyi hocalardan ders almis. Cok iyi keman ve piyano calardi. Bana genetik olarak gecmis olmali. Iki bucuk yasinda piyanonun basina cikip pat pat vurmaya baslayinca. Yetenek var bu cocukta.” demisler. Nitekim yanilmadilar.
Piyanoyu doven cocuk simdinin Garo Mafyan i oldu…
1968 yilinda konservatuardan mezun oldum. Sonrasinda bir orkestra kurduk. Neco gibi sanatcilar o orkestradan cikti. Sonra Istanbul Gelisim e girdim. Selcuk Basar Atilla Ozdemiroglu Neco sonra en son piyanist olarak ben geldim. Sonra da evlendim.
Esiniz Musluman siz Hiristiyansiniz…
Benim abim Muslumanligi secti. Esim de Musluman. Ben Ermeni ve Hiristiyan bir ailenin cocuguyum. Bizim aile anlayisimizda din konusu her konunun basindaydi. Bu konuda cok iyi yetistirildim ve sansliyim. Ben kiliseye hayatimda cok fazla giden birisi degilim ama annemin bana ogrettigi dunyanin heryerinin ibadet yeri olduguydu.
Problem yasanmadi mi aranizda?
Hayir cunku inanci herseyden ayri tutarim. Ramazan ayindayiz esim oruc tutuyor ama ben tutmuyorum. Herkesin bir anlayisi vardir ve insanlarin inanislariyla yasamlarini ayirmalari gerekiyor. Semavi dinlerin hepsinin tek bir yolu var o da Allah. O kitaplarda yazanlarin hepsi iyilik ve guzellik uzerine. Evlendigim zaman ne ailemden ne de esimin ailesinden zorlama gormedim.
Neyle ilgili bu? Onyargilardan arinmak mi gerekiyor?
Evet kesinlikle. Ben kucuklugumdeki Erenkoy camindeki imamlari gormek istiyorum. Mesela; kredi kartina on iki taksitle Hac yapmaya karsiyim. Cunku kitapta boyle yazmiyor. Ekonomik olarak kendilerine yetiyorlarsa bu ibadet yapilir. Ben boyle ogrendim.
Bu onyargilardan arinmak icin sizin bir oneriniz var mi peki?
Var. Istanbul 2010 projesinde calisiyorum. Semavi dinlerin temsilcilerinin dogrusunu Diyanet Isleri Baskanimizla Ermeni Patrigi yle ve Haham Basi yla konusarak dinler birbirine saygili nasil davranilir diye istisare yapiyoruz. Bunlari ogrenip iyi birsey yapmamiz lazim. Cunku bu topragin en buyuk ozelligi uc din uc imparatorluk uc kita olmasi.
Size Ermeni asilli Garo Mafyan” dediklerinde ne hissediyorsunuz. Bundan rahatsiz oluyor musuz?
Evet oluyorum. Cunku ben bu bayragin altinda yasiyorum. Asilli yada asilsiz kelimelerini anlamiyorum. Tamam ben Ermeniyim ama bunu her firsatta belirtmek bana sacma geliyor. George W. Bush a Irlanda asilli Katolik Amerikan Baskani diyorlar mi? Galatasaray Lisesi nde bir yazi vardir; Canakkalede sehit olanlar” diye. Bir de Ermeni mezarligina gidin bakin orada kimlerin isimleri var bir karsilastirin.
Bu koklerdeki sorgulayici tavri neye bagliyorsunuz?
Biz konularimizi dinler uzerine kuruyoruz medeniyetler uzerine degil. O kadar soylenmesine ragmen bu medeniyet gunumuze gelmemis. Animal in mezari Tuzla da. O kadar kotu durumda ki... Ama eger bu medeniyete sahip cikilsaydi oraya her yil 30 milyon turist gelirdi. Bunlari yapmak demek Muslumanligin elden gitmesi degil ki. Boyle diyeceksiniz ama caminin altinda nalbur acacaksiniz. Erenkoy Camii ni bilirim. Caminin bir mimarisi vardir. El seklindedir. Ama butun camilerin mimarisi bozuk.
TURKIYE-ERMENISTAN MACINDA TURKIYE NIN KAZANMASINI ISTEDIM
Bir Hiristiyan olmaniza ragmen bu duruma cok kafa yormussunuz…
Bu konuya duyarsiz kalamam ki. Pazarlari Yunan televizyonlari pazar ayinini canli yayinliyor. Peki biz neden televizyonlarda Cuma namazini yayinlamiyoruz. Bunu yillardir soyluyorum. Rahmetli Turgut Ozal a da soyledim. Cuma gunu oyle yasli insanlar var ki camiye gidemiyor. Bizim komsularimiz gelirdi insanlar bizim evimizde namaz kilarlardi. Babamin arkadasi Rasit Bey vardi. Cubbesi cok sik gri bir cubbeydi ve siyah bir sarigi vardi. Ama eve geldiginde papyonunu takip fotr sapkasini basina gecirirdi.
Dindar misinz?
Evet. Evimde de ibadet ederim kiliseye de giderim. Ama benim anladigim dindarlik anlattigim kadardir. Tanrinin sana verdigi seylere hamd et ama kendin yap dusturudur.
Peki dini inanciniz disinda siz Turkiye de Ermeni olma” durumunu nasil yasadiniz?
Dislanmadim hic. Annemin cenazesinde bin besyuz kisi vardi. Insanlar hic yalniz birakmadilar bizi. Ama zamaninda aileme yapilmis bir takim seyler var. Kurallari ben koymadigim ve kurallar maalesef siyasi oldugu icin Ermeni Turk meselesi oluyor. Saygidan baska bir muamele gormedim ben.
Siz Turkiye- Ermeni macinda hangi tarafi tutuyordunuz?
Benim de gonlum Turk Milli Takimi nin kazanmasindan yanaydi. Cunku ben burada yasiyorum. Cumhurbaskanimiz Abdullah Gul un Ermenistan a gidip gitmemesi tartisiliyordu. Halbuki Milli Takim mac yapiyor ulkenizin Cumhurbaskani degil.
Kulaginiza hic elestiri gelmedi mi?
Onno Tunc un cenazesinin oldugu gun Rauf Denktas in kizi dogum yapmisti. Beni cagirdilar. Ucaga binerken bir polis basiniz sagolsun hocam dedi. Bu benim cok hosuma gitti. Arkadan soyleyen var midir bilmiyorum ama yuzume kimse saygisizlik etmedi.
Peki Hrant Dink olduruldugunde ne dusundunuz?
Ben Hrant Dink i taniyan birisi degilim. Ama bir kisi herkesin yuzune birsey soylemeye calisiyorsa o kisi oldurulmemeli. Paris ten Amerika dan ya da baska bir yerden bunlari yazsaydi konusturmayin” derdim. Bu kisi icten bize dogrulari anlatiyor ve arkamizdan degil yuzumuze soyluyordu. Boyle bir insani oldurmek kimseye yakismadi.
Zerrin Ozer Nukhet Duru Sezen Aksu Ajda Pekkan gibi bircok isimle calistiniz… Onlara bakinca ne goruyorsunuz. Bir gurur tablosu mu?
Tabiki gurur tablosu. Hic bir calismayi tek basina sahiplenmedim. Cunku bu bir ekip calismasi. Besteyi ben yapiyorsam sozu baska birisi yaziyor ve sarkiyi baska birisi soyluyor. Ama bir gercek var; parcayi da ben yaptigim icin o sanatci o parcayi soyleme imkani buldu. Bunlarin hepsi arti cunku butun bu saydigimiz isimler Turkiye de onemli bir yere gelmis kisiler. Bu isimler gurur tablom.
Beste yaparken sanatciya ne kadar yakin durursunuz?
Beste dediginiz sey kapidan ciktiginizda da oturma odasindayken de calisma odasinda da gelir. Bestenin yeri ve zamani yoktur. Beste yapim asamasinda yaninizda kimse olmayabilir sanatci da olmaz yaninizda.
Bu kadar unlu isimle calistiniz ama hakkinizda hic dedikodu cikmadi…
Evet dogru. Benim kadar cok hanimlarla birlikte calisan yok. Meslegim icabi hep boyle oldu. Kimse benim hakkimda birsey yazmadi.
Nasil basardiniz peki bunu?
Hata yapmamakla ilgili. Cunku ben hicbir zaman hata yapmam demedim. Dogal olan neyse onu yaptim. Bir de iyi bir aileden gelmekle ilgili bu oradan baslayip birikimlerinizle gelen birsey. Ama hatalarimdan da ders alirim ve bir daha ayni yoldan gecmem.
Evinizde hic album bulundurmuyorsunuz. Duymak istemiyor musunuz bestelerinizi?
Parcayi zaten ben yapiyorum. Yapma asamasinda zaten cok fazla dinliyorsunuz. Bes bin defa o parcayi dinledikten sonra artik dinlemek istemiyorsunuz. Cunku o kafamin en ucra kosesine girmis. Basari o parcalarin birbirine benzememesidir.
Muzik kimileri icin ask kimileri icin ibadet kimileri icin ise ruh gidasi… Ya sizin icin?
Bu tutku gibi birsey. Biraz pilotluk yaptigim icin oradan da iyi biliyorum. Yukari cikip o manzaraya baktiginizda kendinizi herseyin hakimi gibi gorursunuz. Muzikte boyle birsey. Cunku muzik dunyadaki tek ortak dil. Cok buyuk guc.
Popstar benim icin bir oyundu
Hangi tur muzik sizi heyecanlandirir?
Klasik muzigi seviyorum. Gecenlerde basimi yastiga koymadan kafamda koncertoyu calmaya basladim. Benim aklimdan cikmayan melodiler onlar. Brezilya muzigini cok severim. Bir de ben hayatimda hic bir besteye ya da sarkiya kotu demedim. Begenip begenmemek insan tasarrufunda olacak birsey ama bir calismaya kotu demeye hakkimiz yok.
Pilotluk yaptiginzdan bahsettiniz var mi boyle baska ilgi alaniniz?
Arkadaslarim sayesinde ben hep koppitte ucuyorum. Yoksa kendim kullanmiyorum. Bir de kuralli avdan zevk aliyorum. Maksat aslinda manzara gormek. Istanbul Gelisim Orkestrasi icinde iyi muzik iyi yemek. Yemekten cok keyif alirim.
Pop star juriligini yapmak nereden akliniza geldi?
Ben popstari bir juri sovu olarak gordum bir muzik sovu olarak degil. Sonra bana kadro icin teklif geldi. Ben Ibrahim Tatlises Seyfi Dursunoglu nun olmasini istedim ve kendim de onlarla birlikte juri oldum. Bu benim icin bir oyundu. Gelisimi gozlemlemeyi cok seviyorum. Ama tabi ki popstardan sonra meshur olunacagina da inanmiyordum. Kimse basariyi 12 haftada elde edemez.
Bunlara ragmen niye katildiniz?
Cunku diger benzer yarismalar biraz hakarete dogru gidiyordu. Belki orada olmanin bir agirligi olabilirdi. Bakis acimin farkliligiyla ilgiliydi. Benden istenende oydu. Orada kendimdim.
Bu haber kaynağından gelmektedir.
Haber metninde yer alan görüşler haber kaynağı () ve yazarına ait olup,
bolsohays.com sitesi haber hakkında herhangi bir görüş üstlenmemektedir.
Opinions expressed are those of the author(s)-(). They do not purport to reflect the opinions or views of bolsohays.com