Cumhurbaskani nin Ermenistan ziyaretinin buyuk mesele ye iliskin bugune kadar denenmemis cozum yollari acacagini umuyoruz. Cumhurbaskani nin icerideki milliyetci-sosyal demokrat ittifaki”nin baslattigi kampanyadan yilmayarak davet”e icabet etmesi gercekten alisilmadik bir siyasi cesaret ornegiydi. Peki ama bundan sonrasi bu ziyaretin sonrasi nasil gelecek? Onumdeki haber Erivan ziyaretinden sonra Milli Egitim Bakanligi nin da kollari sivadigini bildiriyor. Bakanlik yeni Tarih kitaplarinda Ermenilerle ilgili ozenle yazilan bolumlerde yeni ifadelere” yer vermis. Ermeniler Osmanli devletine bagliligini en uzun sure koruyan gayrimuslim topluluk” olarak takdim ediliyormus. (Yani agizlardan dusmeyen su (cok problemli) millet-i sadika” meselesi.) Ilkogretim 8. sinif Inkilap Tarihi ve Ataturkculuk kitabinda (bizim zamanimizda adinda Ataturkculuk” gecen bir kitap yoktu; demek ki zaman icinde bu yolda da epeyce yol almisiz) Ermeni asilli bestekâr Bimen Sen”in ( asilli” da ne demek onun asli da fasli da dogrudan Ermeni degil mi) bir sarkisina da yer verilmis. Bimen Dergazaryan (Sen) bildiginiz gibi bugun elimizde ancak 250 kadari kaldigi soylenen ama 800 ye yakin sarkiya imza atmis bir buyuk bestecimiz. Bimen Sen in Tarih kitabinda yer alan Ermeni bahsi cercevesinde ornek olarak islenen sarkisi dogrusu cok guzel secilmis... Yuzum sen hatiram sen meclisim sen mevkiim gulsen” diyor Bimen Sen. Bir Tarih kitabi Ermeniler bahsini cocuklara ogretmek icin ancak bu derece yerinde bir sarki secimi yapabilir dogrusu... Bitmedi; kitapta ayrica bir baska Ermeniye Karapit Nedeniyan a ait oldugu soylenen su sozlere de yer verilmis: Ah sebep olanlar ah eviniz yikilsin... Guzel guzel yasiyorduk. Muslumanlarin suremedigi sefayi biz suruyorduk. Bizim genclerimizi kandirarak kendi emelleri ugruna calistirdilar. Simdi her birimiz dunyanin bir yerindeyiz.” Bu da guzel bir secim dogrusu. Yani yine donduk Bimen Sen in unlu sarkisina: Yuzum sen hatiram sen meclisim sen mevkiim gulsen”. Ne guzel bir tarih; yurtlarindan surulmeseler sayilari bugun kim bilir kac milyona ulasacak olan (bunun hesabi demograflarca kolayca bulunabilir) bir topluluk”u hatiram sen” dizesiyle anmak cok zekice bir girisim dogrusu... Neyse Milli Egitim Bakanligi nin bu katkilari”na bakip Cumhurbaskani nin ziyaretinin saglayabilecegi olumlu gelismelere iliskin hemen umutsuzluga kapilmamak lazim. Cunku biliyorsunuz ulkenin en muhafazakar” (elindekini muhafaza” etmek anlaminda) bakanligi Milli Egitim dir. Dolayisiyla bu bakanligin Ermeniler meselesini Bimen Sen in sarkilari arasindan secilmis en munasebetsiz” bir ornekle kitaplarina almasi bile buyuk bir yeniliktir. Peki o zaman soralim: MEB in bu folklorik” katkilarini bir kenara birakirsak Cumhurbaskani nin toplumun buyuk kesimi (yuzde 67) tarafindan olumlu bulunan Erivan ziyareti bundan sonrasinin anlamli ve yararli politikasinin baslangici haline nasil getirilir? Hangi adimlar atilmalidir ki ziyaret cikarttigi gurultuyu hak etsin. Ben bu sorularin cevabini gecen hafta emekli buyukelci Volkan Vural in Taraf tan Nese Duzel e verdigi roportajda buyuk olcude buldum. Bu roportaj onemliydi cunku Ozal a yakinligi” ile anilan-hatirlanan Vural in Ermeni meselesi”ne iliskin gelistirdigi dusunce ve cozum onerileri Ozal in meseleyi tamamen faydaci bicimde cozmeye yonelik anlayisi ile sinirli kalmayip isin etik” boyutunu da hic mi hic ihmal etmiyordu. (Yani daha acikcasi Ozal in ABD de diplomatlara soyledigi (?) one surulen Taniyalim su soykirimi bitsin bu mesele” mealindeki sozler eger iddia dogru ise tabii ki tamamen faydaci” bir anlayisin urunuydu.) Volkan Vural in uzerinde hâlâ israr edilen Meseleyi tarihciler cozsun” tezine iliskin su degerlendirmesi cok yerinde dogrusu: Bence mesele tarihte degil. Ben tarihi gerceklerin bilinmedigi varsayimini paylasmiyorum. Gercekler biliniyor. Pek cok sey biliniyor. Butun mesele bu bilinenlerin nasil algilandigi ve izlerinin ne oldugu. Bu izlerin gelecege nasil etki yaratacagi...(...) Bir Ermeni samimiyetle halkinin ugradigi durumun soykirim oldugunu dusunebilir. Biz de bunun boyle olmadigini dusunebiliriz. Burada tikilirsak hicbir yere varamayiz. Bunu tarihciler soylesin demek de tarihcilere fazla anlam yuklemektir. (...) Bence biz kendi kendimizi dar bogaza soktuk. Basta hic boyle bir sey olmamis sanki hicbir sey yasanmamis gibi davrandik. Simdi evet bir seyler yasandi. Ama bunlar karsilikli oldu diyoruz.” Peki Vural in onerdigi cozum nedir? Dogrusu bu konuda da yerinde onerilerle karsi karsiyayiz: Ben yetkili olsam ne yaparim? Ben Osmanli Imparatorlugu sirasinda bugunku Turkiye Cumhuriyeti hudutlari icinde yasayan ve bir bicimde tehcire tâbi tutulmus olan velev ki bu tehcir imparatorlugun baska bolgelerine bile olsa butun Ermeniler ve hatta baska azinliklar da Turkiye Cumhuriyeti vatandasligina istekleri halinde otomatik olarak alinabilir derim. Kac kisi gelir bilmiyorum ama... En azindan kendi yasadigi koyden kasabadan sehirden seni zorla atmis insanlara karsi ben Cumhuriyet olarak sana tekrar donme ve sana ve senin soyundan gelen insanlara bu ulkenin vatandasi olma hakkini veriyorum denilir ve muracaat edene bu hak verilir.” Volkan Vural in anlattiklari bundan ibaret degil tabii ki. Turkiye-Ermenistan iliskilerinin dunu bugunu ve yarinina Kafkasya daki kriz ve dolayisiyla Rusya ile iliskilerimize iliskin onemli degerlendirmeler de mevcut. Vural in Turkiye-Ermenistan iliskilerinden yola cikarak Ermeni meselesi” hakkinda gelistirdigi dusunce ve onerilerin bugune kadar bu cercevede dinlediklerimiz icinde ozel bir yere sahip oldugunu dusunuyorum.