Bir hayli yogun tartismalardan sonra Cumhurbaskani Sayin Abdullah Gul uzak-yakin ulke ulkeye gitti. Siyasi iliskilerimiz itibariyle uzak kulturel ve tarihi iliskilerimiz itibariyle ise gayet yakin olan Ermenistan a. Uluslararasi bazi toplantilar vesilesiyle ilki 2005 Mayis’inda ikincisi ise gectigimiz Ocak ayinda olmak uzere bu uzak-yakin ulke”de iki defa bulundum. Izlenimlerimi 17 Subat tarihli yazimda kaleme almistim. Sayin Cumhurbaskani’nin ziyareti vesilesiyle bazi hususlarin tekrar altini cizmek istiyorum. Futbolun sadece futbol olmadigi gercegini bu seyahatte bir daha gorecegiz. Cankaya’dan yapilan aciklamada Mac sportif karsilasmanin otesinde onemli firsatlar sunan bir anlam tasimaktadir” deniyor. Hic suphesiz ki bu onemli firsatlar” Ermenistan icin ulkenin izolasyondan kurtulmasi; hasret ve ic burukluguyla seyrettigi Echmiadzin’den sonra ikinci kutsal sembolleri olan Ararat (Agri) daginin oteki yuzunu kolaylikla gorme umudu sinirlarin acilmasi ve Gurcistan uzerinden kendilerine ulasan ve neredeyse dort kati fiyat odedikleri Turk mallarina makul bir bedelle sahip olabilmektir. Turkiye icin ise uluslararasi buyuk siyaset aktorleri (Basta ABD Fransa ve Rusya olmak uzere) nezdindeki diplomatik itibarinin yukselmesidir. Hatirlanacagi gibi iki ulke arasindaki gerginligin dayandigi dort temel nokta vardir: a) Soykirim iddialari b) Sinir anlasmasi c) Ermenistan Anayasasinda Bati Ermenistan”a yapilan atif c) Karabag mes’elesi. Sayin Sarkisyan’in hicbir on sart telaffuz etmeksizin Cumhurbaskanimiz Abdullah Gul’u israrla davet etmesi anlamlidir. Her iki seyahatte de hissettigim su ki soykirim iddialari sokaktaki Ermeni’nin oncelikli gundemi degildir. Bazi siyasetciler de bu iddialarin ulkeyi nasil bir yalnizliga ittiginin farkindadir. Ne var ki buyuk olcude ekonomik yardimlarina muhtac olduklari Diaspora yoneticileri –Ki her birinin bulunduklari ulkenin siyasi merkezleri ile gayet guclu baglari vardir—bunu dayatmaktadir. Esasen Ermenistan halki Medz Yegeran”i (1915 aci olaylarini) veya diger ifadesiyle Vohpergucin’i (Buyuk Felaketi) onemli olcude unutmaya biz Turkler de bir nebze hatirlamaya muhtaciz. Kim ne derse desin Tehcir Kararnamesi”nde ifade edildigi uzere 1915 aci olaylarinin sorumlusu Dusman ile tevhid-i âmâl ve ef’âl ederek Orduy-u Humâyûn’un harekâtini tas’ib eden bir kisim Ermeniler” (Dusmanla isbirligi yaparak Ordunun hareketlerini zorlastiran bir kisim Ermeniler)dir. Bu Bir kisim” yuzden biz Turklerin o gunun tum Ermenilerine ve hele hele bugunku torunlarina nefret duymasinin ve gunumuz iliskilerini tutsak etmesinin insani yonu olamaz. Turkiye terk edenlerin bile en ziyade ozledigi bir ulkedir. Erivan’da Halep’de Sam’da Kudus’de ve bircok Bati ulkesinde karsilastigim Ermenilerde nasil bir Turkiye hasreti oldugunu acik bir sekilde gordum. Tehcir sonrasi dunyaya gelen yuz binlerce Ermeni hâlâ Kayseri Antep veya Maras sivesiyle Turkce konusmaktadirlar. Bu birikimi ulkemiz icin yapici bir enerjiye donusturmenin vakti gelmedi mi? Hasan Cemal bugunku maci ve Turkiye-Ermenistan iliskilerini degerlendirdigi yazisinda Eger Hrant bugun sag olsaydi Ermenistan tarafini tutardi” diye yazmis. Muteveffayi bir nebze taniyan birisi olarak kesinlikle katilmiyorum. Eger bu gun sag olsaydi kesinlikle bir elinde Turk bayragi diger elinde ise Ermenistan bayragi sallardi. O kadim sosyalist damarini bir kenara koyar tum duygusalligini icine gomer iki bayrak tasirdi. Turkiye Ermenileri Patrigi II. Mesrob Diyalog Avrasya Dergisi icin (Sayi 24) yaptigim bir roportajda kendisi icin soyle demisti: Hrant’in mucadele ettigi konularin basinda Turk-Ermeni diyalogunun gelismesi vardi. Bu konuda onemli mucadeleler verdi ve bu mucadelesi karsisinda olusan tepkileri cesurca gogusledi. Ne mistik bir olgudur ki kendi cenaze merasimi Turkiye ve Ermenistan yetkililerinin bir araya gelmesi icin bir vesile oldu. Biliyoruz ki bu vesilenin gercek bir diyaloga donusmesi hepimiz gibi onu da mutlu ederdi.” Yine Patrik II. Mesrob’un ifadesiyle o asla iki sevgiliden birini tercih etmek” durumunda olmazdi. Esasen ferah-feza gonullerde birbirinin ziddi olmayan bircok sevgiye ve sevgiliye daima yer vardir.