Watertown Mass. (A.W.) - 23 Temmuz da Resmi Gazete de 21 Eylul 1993 ten beri Turk Tarih Kurumu nun (TTK) baskanligini yuruten Yusuf Halacoglu nun gorevinden alindigi duyuruldu. Halacoglu Isvicre de Ermeni Soykirimi ni inkari ve bu ulkede hakkinda sorusturma acilmasi Taner Akcam David Gaunt ve Ara Sarafian gibi soykirim arastirmacilariyla tartismalari ve en son olarak da burada Watertown da arsivlerini (Turk medyasinda daha cok Boston arsivi diye biliniyor) acmasi icin ARF ye 20 milyon dolar teklif etmesiyle -en azindan Turkiye de- kamuoyunu epey ugrastiran bir dizi olayla unlenmisti. Yillardir ilerici Turk akademisyenleri Ankara yi Halacoglu nu gorevden almaya cagiriyorlardi. 23 Temmuz da yazilmamak kaydiyla yaptigim soylesilerde bu akademisyenlerin bazilari karardan cok mutlu olduklarini soylemislerdi. Hurriyet Gazetesi nde yayinlanan bir habere gore -TTK de pek cok kisinin Yusuf Hoca dedigi- Halacoglu Bodrum da tatilde oldugunu ve gelismelerin kendisinin on bilgisi disinda cereyan ettigini soylemisti. Halacoglu soyle devam etmisti: Bu her zaman icin olabilecek bir konu. Seyhulislamlardan biri; Biz elimize ayakkabimizi almis insanlariz her zaman icin bulundugumuz yerden baska yere gidebiliriz diyor. Biz ayni dusuncedeyiz. Bugun devletin su gorevini yaparsiniz yarin bilim adami olarak gorevinize devam edersiniz normaldir bunlar normal karsiliyorum dedi. Gorustugum Turk yorumcular ve siyasi analistler genelde Halacoglu nun gorev suresinin sona erdigini cunku iktidardaki AKP nin TTK nin basina kendisine yakin bir ismi atamak istedigini kabul ediyorlardi. Halacoglu Turkiye Buyuk Millet Meclisi nde 71 sandalyeye sahip olan asiri milliyetci MHP ye cok yakindi. Ayni kaynaklara gore Halacoglu nun Turkiye de Derin Devlet olarak bilinen olusumla baglari da onun yillik sozlesmesinin uzatilmamasi kararinda rol oynamis olabilir. AKP nin Halacoglu nun Ermeni Soykirimi ve Kurt sorununda takinmis oldugu asiri radikal ve catismaci yoldan olmamasi da ihtimal dahilindedir. Ne var ki bunun Ermeni sorunuyla ilgili bir politika degisikligine -su an icin Turkiye ve Ermenistan arasinda genelde olumlu atmosfere- isaret edip etmedigi belli degildir. Pek cok kisi AKP nin Halacoglu nun soykirim konusundaki catismaci yaklasimindan muhtemelen memnun kalmadigini ancak partinin Ermeni sorununda ne ordu ne burokrasi ile yuzlesmeye hazir oldugunu dusunuyor. Kendisini taniyan kisilerin muhafazakar Islamci ve milliyetci oldugunu soyledikleri caliskan bir akademisyen olan Dr. Ali Birinci Halacoglu nun yerini alacak. Konustugum yorumcu ve arastirmacilarin cogu cok buyuk ihtimalle Birinci nin TTK yi -en azindan Ermeni sorunuyla ilgili olarak- yepyeni bir yola sokmayacagini soylemekle birlikte yeni baskanin en azindan Halacoglu nun sansasyon yaratan taktiklerine basvurmayacagi bekleniyor. Birinci nin calismalarini yakindan taniyanlar onun Turkiye deki yerlesik tarih bilgisine kimi zaman meydan okuyan ciddi bir arastirmaci oldugunu dusunuyorlar. Her ne kadar Birinci nin Ermeni Soykirimi yla ilgili yayinlari yoksa da Turk asilli bir akademisyen onun egitim ve deneyimini soykirim konusunda kemiklesmis inkarci soyleme adim adim meydan okumak icin kullanabilecegine dair kucuk bir umut isigi gordugunu ifade etti. Peki Halacoglu ne olacak? Gazi Universitesi ndeki kadrosunu geri alacak ve muhtemelen kendi deyimiyle sozde Ermeni Soykirimi yla ilgili yapitlarini yayinlamaya devam edecek. Son zamanlarda kendi pozisyonunun ne kadar savunulmaz oldugunun farkina vardiktan sonra Halacoglu nun daha guvenilir arastirmalar yayinlamak icin calismaya ve bir akademisyenin soykirimi taniyan arastirmacilarla yapici isbirligi dedigi girisimlere basladigina inanan bir kac -sadece bir kac- akademisyen var. Ne var ki Gaunt ve Sarafian in deneyimleri isiginda bunu pek mumkun gorulmedigi soylenebilir. Elbette gercekten de yeni bir baslangic yapma arzusundaysa hicbir zaman cok gec sayilmaz. Her iki durumda da Turk -ve daha az olculerde Ermeni- medyasini yillardir mesgul eden Yusuf Hoca nin soyleyeceklerini isitmeye devam edecegiz gibi gorunuyor. KHATCHIG MOURADIAN (HACIG MURADYAN)