Az Sayida Da Olsa Bazi Osmanli Burokratlari Ittihatcilarin Hismina Ugramayi Goze Almis 27 Mayis 191 -
Ermenilerin zorla surgun edilmesi yani tehcir karari 1915 yilinin ilk aylarinda alindi. Ittihatcilarin bu karari istisnasiz tum Anadolu da uygulandi. Ancak buna uymayan burokratlar da vardi. Konya Valisi Celal Bey Kutahya Mutasarrifi Faik Ali (Ozansoy) Bey Yozgat Mutasarrifi Cemal Bey gibi bir avuc isim bu karara direnc gosterdi. Bu isimlerin bir kismi suruldu bir kismi da Teskilât-i Mahsusa tarafindan olduruldu…
Trajedi kelimesi neyi tarif ediyorsa Ermenilerin 1915 te Anadolu da yasadiklari tam da oydu. Onbinlerce insan evlerinden yurtlarindan yuvalarindan koparilmis bir bilinmeze dogru surukleniyordu. Anadolu nun dort bir yanindan kafileler Suriye collerine Der Zor a akiyordu. Binlercesi yollarda oldu. Bir o kadari da anne babalarindan kardes ve evlatlarindan koparildi.
Ittihat ve Terakki Hukumeti 27 Mayis 1915 te kabul edilen Tehcir Kanunu nu son surat uygulamaya sokmustu. Uc maddelik kanun ulke sinirlari icerisinde asayisi bozanlarin surgun edilmesine imkân veriyordu. Ancak sayilari iki elin on parmagini gecmese de Ittihatcilarin bu uygulamasina karsi cikanlar da oldu. Konya Valisi Celal Bey Ankara Valisi Hasan Mahzar Bey Kastamonu Valisi Resit Pasa Basra Valisi Ferit Bey Yozgat Mutasarrifi Cemal Bey Kutahya Mutasarrifi Faik Ali Bey Muntefek (Basra) Mutasarrifi Bedii Nuri Bey Lice Kaymakami Huseyin Nesimi Bey ve Besiri (Batman) Kaymakam Vekili Sabit Bey isimlerini bilebildiklerimiz. Bu isimlerin bir kismi gorevden alma meslekten uzaklastirilma ile kurtulurken bir kismi da kararlarinin bedelini canlariyla odedi
Aile serefini dusun
Bu isimler icerisinde hic suphesiz en bildik olani daha sonra Ozansoy soyadini alacak olan Kutahya Mutasarrifi Faik Ali ydi. Unlu sair ve yazar Suleyman Nazif in kardesi Tehcir Kanunu ciktiginda da Kutahya valisiydi. Karar kendisine teblig edildiginde hic tereddut etmeden uygulamayi reddetti. Alinan karar vicdanina sigmamisti. Sadece bununla da kalmadi; baska sehirlerden kacip Kutahya ya gelen Ermenilere iyi davranilmasi icin de maiyetine emir verdi. Tum bu uygulamalarindan dolayi da kisa surede simsekleri uzerine cekti Istanbul a cagrildi. Yerine vekil olarak Tahrirat Muduru Kemal Bey i birakti ve 18 gun surecek olan Istanbul yolculuguna cikti. Kemal Bey de tipki Faik Ali Bey gibi tehcire karsi bir isimdi. Ancak Kutahya polis muduru Kemal Bey in haberi olmaksizin Kutahya Ermenilerinin ileri gelenlerini karakola cagirdi. Amaci onlardan topluca din degistirmelerini istemekti. Ya Musluman olacak Kutahya da yasamaya devam edecek ya da tehcir kafilesine katilacaklardi. Bunun uzerine Kutahya Ermenileri din degistirmek icin topluca dilekce verdiler.
Is tam isim degistirmeye ve sunnet olmaya gelmisti ki Faik Ali Bey Istanbul dan Kutahya ya geri dondu. Ilk is olarak bu akil almaz uygulamaya kalkisan polis mudurunu gorevden aldi. Hemen ardindan da Idare Meclisi ni topladi. Soyledikleri netti: O dilekcelerin hemen simdi yirtilip imha edilmesi gerekiyor. Ermenilere karsi mezalime Kutahya Turkleri bugune kadar katilmadi bugunden sonra da katilmayacak. Bu sozleri sarfederken muftu dahil tum meclis uyelerinin de onayini almisti. Disarida bekleyen Ermenilere de soyle seslendi: Sizi din degistirmeye zorlayan neden malumdur. Sizleri surgune gonderme vicdansizligini kimse gostermeyecek. Alin dilekcelerinizi ve meclis huzurunda yirtin. Ermenilerden sadece birisi fikrini degistirmedi. Bunun uzerine Faik Ali Bey ibret olmasi icin onu ve ailesini surgune gonderdi. Tehcir edilen bu kisi hayatta kalmayi basaracak ve savas sona erdiginde Hiristiyanliga donerek Kutahya ya geri gelecekti
Tahrirat Muduru Kemal Bey e gore Faik Ali Bey i boyle davranmaya iten neden agabeyi Suleyman Nazif in durusuydu. Tehcir henuz bir proje iken durumdan haberdar olan Suleyman Nazif Bey (unlu sair ve yazar 1869-1927) kardesi Faik Ali Bey e mektup yazmisti. Mektubunda bu barbarliga katilmamasini aile serefine leke surmemesini istemisti. Faik Ali Bey bunun uzerine sehrin ileri gelenlerini ve Ittihatcilarini toplantiya cagirdi. Onlara Ermenilerle ilgili dusuncelerini sordu. Hepsi gayet iyi taniklikta bulundular. Fakat ulkenin diger yerlerinde tehcir baslayinca Ittihatcilar Kutahya Ermenilerinin de surulmesini istedi. Faik Ali Bey Daha birkac ay once devlete sadik teba ve durust hemseriler olduguna imza verdiginiz Ermeniler simdi mi vatan haini oldular? diyerek taleplerini reddetti. Bunun uzerine Kutahya nin ileri gelen Ittihatcilari Faik Ali Bey i Talat Pasa ya sikâyet etti. Istanbul a cagrilan Faik Ali Bey butun baskilara direndi. Talat Pasa nin Kutahya ya ayricalik taninamayacagini soylemesi uzerine de gorevinden istifa etti. Ama Talat Pasa istifasini kabul etmedi ve Kutahya ya geri donmesine izin verdi.
Bu haber kaynağından gelmektedir.
Haber metninde yer alan görüşler haber kaynağı () ve yazarına ait olup,
bolsohays.com sitesi haber hakkında herhangi bir görüş üstlenmemektedir.
Opinions expressed are those of the author(s)-(). They do not purport to reflect the opinions or views of bolsohays.com