Fotografci Mujgan Arpat ilk kez 5 yil once gitti Diyarbakir in Hancepek Mahallesi’ne. Eskiden yasayan Ermeni nufus nedeniyle Musluman komsularin Gavur Mahallesi ismini taktigi yer burasi. Artik ne gavuru kalmis ne de ayin yapilacak bir kilisesi. Su siralar Guneydogu’daki savas sirasinda koyleri yakildigi icin civar koylerden goc eden Kurtlerin mahallesi. Onlar da coktan talan edilmis kirik dokuk Ermeni kiliselerinde ve konaklarinda yasiyor. Gecekondu usulu. Arpat 5 yil boyunca gidip gelerek orada yasayarak belgeledi Gavur Mahallesi’nin gecmisini ve bugununu. Burada cektigi fotograflari gidenler ve kalanlar diye ikiye ayirarak sergiliyor simdi Karsi Sanat’ta. Bu serginin gelirleri Hrant Dink Vakfi’na birakilacak. SARKIS BAYZER VE VIKTORIA Arpat once Gavur Mahallesi’nin ilk sakinlerini Ermenileri aradi. Bu mahallede 1915’ten once 2 bin 925 Ermeni yasiyordu. Simdi kimse yok. Bunun uzerine Diyarbakir’da yasayan Ermeni varsa diye arastirmak icin kentteki ayakta kalan tek kilise olan Meryem Ana Kilisesi’ne gitti. Bu kilise de gavur mahallesinde degil zaten yakinlarinda. Bir Suryani kilisesi olan Meryem Ana’nin barinaginda yasayan Sarkis Amca esi Bayzer teyze ve kiz kardesi Viktoria: Onlar Diyarbakir’da kalan son uc Ermeni. Yillarca Ermeni olduklarini nasil gizlediklerini birbirlerine nasil tutunduklarini nasil direndiklerini anlattilar Arpat’a. Istanbul’dan gonullu olarak gelip burada ayinler duzenlemek isteyen Rahip Dikran’in cemaati cogalacagina azaldi. 2004’te Diyarbakir’da toplam 22 kisi kendini Ermeni olarak tanimliyordu. 2006’da bu sayi 7’ye dustu. Sonra aradan bir yil bile gecmeden 3 kisi kaldilar. KURT AHALI ZAMANLA MAKINEYE ALISTI Buralarda fotograf cekmek o kadar kolay degil diyor Arpat. Ama gele gide beni tanidilar. Ve ben onlara hep acik davrandim. Onlar da bana hikayelerini anlatti bumbar dolmasi ve eristeli bulgur ikram ettiler hep. Zamanla herkes alisti fotograf makinesine. Daha sonra cektigi butun fotograflari mahalleliyle paylasmis. Gozleri dolup Hayatimin en guzel fotografi diyenler olmus. COPLUK OLARAK KULLANILIYORMUS SIMDI ANAHTARI FIRINCIDA Gavur Mahallesi’nde iki Ermeni kilisesinin kalintilari daha var. Latin Ermeni Katolik Kilisesi ve Ermeni Protestan Kilisesi. Bir tanesi iki yil oncesine kadar copluk olarak kullaniliyormus. Simdi Kurt aileler yerlesmis. Belediye kiliseyi temizlemeye calismis. Ama yine hirsizlar calacak kiracak bir seyler bulmuslar. En sonunda kilisenin karsisindaki firinci sahip cikmis binaya. Hala kilisenin anahtarini sakliyor: Gezmek isteyen olursa onu cepten ariyorsunuz gelip acip dolastiriyor. ORTADOGU’NUN EN BUYUK ERMENI KILISESIYDI Gavur Mahallesi’ndeki en buyuk kilise Surp Giragos buyuk bir alana kurulmus. Bu kilisenin eski muhtesem gunleri heybeti cok anlatilir yazili kaynaklarda. 800’lu yillarda Ortadogu’nun en zengin ve buyuk Ermeni kilisesi diye taninirmis. Simdi bir virane. 1915’ten 1960’lara kadar askeri muhimmat deposu olarak kullanildiktan sonra Sumerbank haline gelmis. Daha sonra Ermeni cemaatine geri verilmis. Fakat feci sekilde talan edilmis kapi tokmaklarindan yuksek duvarlardaki yazitlara kadar her sey calinmis. 90’lardan sonra ise kilise arazisi yakin koylerden kacan Kurt gocmenlerin meskeni olmus. Rahip Dikran para toplayip kiliseyi restore etmek icin cok ugrasmis ama karsisina Vakiflar Yasasi gibi pek cok engel ciktigindan pes etmis. TUM HIRISTIYANLARIN KILISESI Suryani Papaz Yusuf Akbulut Meryem Ana Kilisesi’nde bir ayin yonetiyor. Diyarbakir’daki Keldaniler Suryaniler ve Ermeniler toplu olarak Meryem Ana’da ayinlerini surduruyorlar. Baska bir ibadet yerleri yok. MUJGAN ARPAT KIMDIR Annesi Alman babasi Turk. Almanya’da cesitli dergi ve gazeteler ile degisik medya kuruluslarinin internet sayfalarinda fotograflari yayinlandi. Berlin’de Almanya’da Irkcilik konulu fotograf sergisi acildi. 2000 yilindan bu yana yasadigi Turkiye’de Gundem Birgun Postexpress AGOS ve Amargi gazete ve dergilerinde fotograflari yayinlandi. Hepimiz Hrant Dink’iz fotograf albumunun fotografcilarindan. Bir Alman televizyonunda muhabir olarak calisiyor.