Her ay ya da her yil Turkiye de Ermeni Soykirim iddialarinin herhangi bir ulke tarafindan kabul edilmesi gerginligi yasaniyor. Artik bu duruma bir dur demeli. Ermeni Diyasporasi dun Fransa Yunanistan Portekiz ulkelerinde bu cabayi gosteriyorlardi. Bugun ABD’de ayni gayret icindeler. Bu daha ne kadar devam edecek? Turkiye’nin bu gerginligi daha fazla kaldirabilmesi mumkun mu? Ermeni iddialarini curutmek ve ulkelerde soykirim yasasi haline donusmemesi icin verilen ugras sirasinda kaybedilen enerjiye yanmamak elde mi? Peki ne yapacagiz? Turkiye’nin hukuken bu konuda eli cok guclu. Dolayisiyla makul ve cok mantikli bir oneri akla geliyor. Turkiye bu konuyu mutlaka Tahkim Mahkemesi’ne goturmeli. Soykirimin tanimi 1948’de yapildi Tahkim Mahkemesi giderek devletler Hukuku” ve uluslararasi arenada siyasilerin sikca basvurdugu bir yontem haline geldi. Ermeni iddialari ya da 1915 olaylarini Lahey Uluslararasi Adalet Divani’na goturmek mumkun degil. Cunku 1915’de yasananlar Birlesmis Milletler’in soykirim” tanimlamasini yaptigi 1948’den tam 43 yil once gerceklesti. Soykirim hukuki bir kavramdir. Halbuki son zamanlarda insan haklarinin giderek on plana gecmesiyle dunyanin neresinde katliam olursa olsun soykirim diye niteleme refleksi gelisti. Bu anlayisin hukuka uygulanmasi dunyanin alt ust olmasina neden olur. Cunku dunya katliamlarla dolu. Lahey Mahkemesi’nin karari Peki bu durumda ne yapilabilir? Mart ayinda Hurriyet gazetesi icin bu konuda goruslerine basvurdugum uluslararasi alanda oldukca taninmis hukuk Profesoru Rusen Ergec Turkiye’nin ataga gecip konuyu tahkim mahkemesine goturmesini onermisti. Bu oneri artik her gunkunden daha acil ve gerekli. Ergec Lahey Adalet Divani’nin Subat ayinda aldigi Sirbistan’i Bosna’daki soykirimdan sorumlu tutmayan kararin da Turkiye’nin elini guclendirecegini dusunuyordu. Lahey Adalet Divani’nin Sirbistan’la ilgili kararini hatirlayalim. Mahkeme 1995 te Serebrenitza da yasananlar disindaki olaylarin Soykirim olarak nitelenemeyecegini belirtti. Soykirim suclamasinin vahim ve istisnai olaylar icin yapilabilecegini bu kavramin bayagilastirilamayacagini” kaydetti. Serebrenitza daki olaylarin soykirim cagristiran olaylar” olduguna ama Sirbistan devletinin sorumlu olmadigina hukmetti. Lahey Uluslararasi Adalet Divani nin Sirbistan i sorumlu tutmamasinin dayandigi gerekce su: Serebrenitza da gorev yapan Sirp gorevlilerin bunu yapmasi Sirp devletinin bunu yaptigi anlamina gelmez. Cunku Sirp devletinin soykirim yapilmasi yonunde bir karari veya emri yok”. Uzmanlara gore bu karara gore Ermenilerin soykirim iddialarinin bir anlami kalmadi. Osmanli Devleti’nin soykirim” yonunde bir karari veya emri olmadigina gore Turkiye’ye boyle bir suclama getirmek mumkun degil. Turkiye guclu bir sekilde bu iddialara karsi cikiyor. O halde neden Tahkim Mahkemesi” onermiyor? Ben eminim ki bugun Ermeni Diyasporasinin en cok cekindigi onerilerden biri bu. Cunku ellerinde varolma gerekcesi” bir anda ortadan kalkacak ve 1915’deki olaylarin bir uluslararasi mahkeme tarafindan soykirim olmadigi” yonunde karar cikacak. Konu hukuken temelsiz ve siyaseten ise anlamsiz hale gelecek. Nasil olusacak? Peki bu tahkim mahkemesi nasil kurulabilir. Yine Profesor Ergec ile mart ayinda yaptigim gorusmede bazi somut mahkeme onerisi ortaya cikmisti. Bruksel Hukuk Fakultesi ogretim uyelerinden olan Ordinaryus Profesor Rusen Ergec ile yaptigim soyleside su sekilde bir mahkeme tablosu ortaya cikmisti: -Tahkim olmak icin iki taraf lazim. Bunlardan biri Turkiye digeri de Ermenistan olacak. Bunun icin iki ulkenin bir anlasma imzalamasi gerekir. -Once ihtilaf konusu belirlenecek. Mahkemenin kurulusu ve yetkisi uzerinde anlasma yapilacak. -En iyisi her devletin birer tarihci ve ikiser hukukcu tayin etmesidir. Boylelikle iki tarihci dort hakim gorev yapacak. -Iki tarafin sectigi alti kisi aralarinda cogunluk oyuyla bir baskan tayin edecekler. Bunda bir anlasmaya varamazlarsa Lahey Uluslararasi Adalet Divani’nin Baskani’na basvurarak baskanliga bir hukukcunun tayin edilmesini isteyebilirler. -Mahkeme tum ulkelerin sunacagi arsivlerin incelemesini yapip BM’nin 1948 tanimi ve uluslararasi mahkemelerin ictihati cercevesinde soykirim olup olmadigina karar verecek. Boyle bir mahkemeyi onermekten nicin kaciniyoruz ki?