Yeni Kosova nin Yeni Anayasasi -
Kabul edilen anayasada Kosova tum vatandaslarin esit haklara sahip oldugu bir ulke olarak tanimlanirken Arnavutcanin yaninda Sirpca da resmi dil olarak kabul ediliyor. Azinliklarin haklari kapsamli bir sekilde korumaya aliniyor.
Kosova anayasanin 15 Haziran da yururluge girmesi bekleniyor. Bu tarihte 1999’dan bu yana bolgede bulunan Birlesmis Milletler Kosova Gecici Idari Misyonu’nun (UNMIK) yetkilerini polis yargic ve danismanlardan olusacak olan Avrupa Birligi Polis ve Adalet Misyonu’na (EULEX) devretmesi planlaniyor.
Ancak BM Guvenlik Konseyi’nden bu konuya iliskin karar cikmasinin zorlugu (Rusya’nin Kosova’nin bagimsizligini tanimamasi nedeniyle) UNMIK’ten EULEX’e gecisin zaman alabilecegi yonunde sinyaller veriyor.
Anayasa taslaginin temelini BM Kosova Ozel Temsilcisi Martti Ahtisaari’nin onerdigi ve Ahtisaari Plani olarak anilan plan olusturuyor. Bu plan Kosova’nin azinlik haklarinin garantiye alinabilmesi ve de hukukun ustunlugu ilkesinin hayata gecirilebilmesi icin uluslararasi gozetim altinda bagimsiz bir devlet olmasini ongoruyor.
Kabul edilen anayasada Kosova tum vatandaslarin esit haklara sahip oldugu bir ulke olarak tanimlanirken Arnavutcanin yaninda Sirpca da resmi dil olarak kabul ediliyor. Azinliklarin haklari (nufusun yaklasik yuzde 10’unu olusturan Sirplarin) kapsamli bir sekilde korumaya aliniyor.
Azinliklara mecliste belirli sayida temsil kotasi verilmesi gibi anayasada yer alan bircok hukum 2001 den bu yana yururlukte olan Kosova Gecici Oz-Yonetim Anayasal Cercevesi’nden alinmis bulunuyor. Azinliklari ilgilendiren yasalarin onaylanabilmesi icin Makedonya’da oldugu gibi cifte cogunluk saglanmasi gerekiyor.
Cifte cogunluk sartina gore azinliklarla ilgili kararlar alinirken hem cogunlugu hem de azinligi temsil eden gruplarin kararin kabulu yonunde destek vermesi gerekiyor.
Anayasanin dayandirildigi Ahtisaari Plani’nin uygulanmasinin denetimi Uluslararasi Sivil Temsilci unvani da bulunan Pieter Feith’e birakilirken AB Misyonu’nun Kosovali yetkililerin planin uygulanmasini etkileyebilecek kararlarini veto etme yetkisi bulunuyor.
Cevap bekleyen bazi sorular
Kent Universitesi’nde gorev yapan Balkanlar Uzmani Florian Bieber anayasanin siyasal orgutlenme acisindan bazi sorulari yanitsiz biraktigina dikkat cekiyor. Bieber’e gore ornegin; Kosova’nin 35 yerel idaresine ne derecede yetki devredilecegi konusu su anda Kosova’daki kurumlari boykot eden Sirplar siyasi surece tekrar katildiklarinda cevaplanmasi gerekecek noktalardan biri.
Bieber ayrica anayasanin gelecekte Sirbistan ve Kosova arasinda toprak degisimine gidilmesi ihtimalini disarida birakmadigini da vurguluyor. Bu konuda ilk akla gelen planlardan biri Kosova’nin Sirplarin cogunlukta oldugu kuzey ucuna karsilik Arnavutlarin cogunlukta oldugu Sirbistan’in guneyindeki Presova Vadisi.
Toprak degisimiyle ilgili tartismalarin Kosova’nin gercek bir devlet olma yolunda atacagi adimlarla daha fazla gundeme gelmesi bekleniyor.
Kosova’nin anayasasi Anayasa Komisyonu tarafindan hazirlanmis olan son taslagin sunulmasinin ve bu taslagin Avrupa Birligi Kosova Ozel Elcisi Pieter Feith tarafindan onaylanmasinin ardindan 9 Nisan’da Kosova Parlamentosu tarafindan oybirligiyle kabul edilmisti.
Anayasa bu yil 17 Subat’ta tek tarafli olarak bagimsizligini ilan eden Kosova acisindan buyuk onem tasiyor. Kosova Amerika Birlesik Devletleri (ABD) ve bircok Avrupa Birligi (AB) uyesinin de icinde bulundugu 30’u askin ulke tarafindan devlet olarak taninmis bulunuyor.
Bu haber kaynağından gelmektedir.
Haber metninde yer alan görüşler haber kaynağı () ve yazarına ait olup,
bolsohays.com sitesi haber hakkında herhangi bir görüş üstlenmemektedir.
Opinions expressed are those of the author(s)-(). They do not purport to reflect the opinions or views of bolsohays.com