Bircok Ermeni cocuk bir dilde Ali topu Veli ye atari obur dilde Ani topu Aram’a ati ogrenir hatta Ani topu Veli ye Veli de Aram’i Ani’ye atabilir. Anadili Gunu nde kaybettigim onca Ermenice kelimeyi bulmayi diliyorum. Turkiye’de yasayan bir Ermeni olarak Ermenice’yi hakkiyla konusamamak iyi okuyamamak ve iyi yazamamak yasim arttikca bana sikinti veren bir mesele haline geldi. Ermeni okulunda okumayi ilkokul ucuncu sinifin sonunda biraktim. Dokuz yasimda okudugum okulda mutsuz oldugumun farkina vardim ve annemden babamdan beni mumkunse Ermeni okulu disinda baska bir okula kaydettirmelerini rica ettim. Onlarda mutsuzluguma kayitsiz kalmadilar ve beni baska bir okula kaydettirdiler. Omuzlardaki agir yuk Yasim ilerledikce Ermeni okulundaki mutsuz ogrencilik surecimin nedenlerini desifre etmeye calistim. Ve neden mutsuzdum sorusunun cevabini ararken aslinda kucucuk Ermeni cocuklarinin omzuna cok agir bir yukun yuklendigini ve o agir yukun de onlari mutsuz ettiginin farkina vardim. Beni de mutsuz eden seyin o agir yuk oldugunu idrak ettim. Bahsettigim agir yuk aslinda iki dili ayni anda birden ogrenmekti. Dusunun ki okuma yazmasini bilmeyen ve birinci sinifa baslayacak bir ogrencisiniz. Sadece bir dilin okuma yazmasini ogrenmek sizi korkuturken neyle karsilasacaginizi henuz bilmezken Ermeni cocuklar hem Ermenice hem de Turkce okuma-yazmayi ayni anda ogreniyorlar. Ustelik bir tanesi Latin olmak uzere iki farkli alfabeden. Turkce alfabenin 29 harfinin yani sira bonusu 38 harf olan bir de Ermenice alfabe. Tabii ki ufacik cocuklar da bu ikilikle karsilasinca kafalari karisiyor ve normal bir ilkokul cocugundan iki kat daha fazla caba gostermek durumunda kaliyorlar. Hele ki ev icinde Ermenice konusulmayan ve okula baslayana kadar sadece cok az Ermenice kelime bilen cocuklarin birinci sinifa baslarken cektikleri cileyi az cok tahmin edebilirsiniz. Ikilikler uclukler… Bircok Ermeni cocugunun kafasi karisir bu ikilik sebebiyle bir dilde Ali topu Veli’ye atari obur dilde Ani kintagi Aram’in nede’ (Ani topu Aram’a at) kalibini ogrenir hatta belki de kimi zaman Ani topu Veliye Veli de Aram’i Ani’ye atabilir. Ermenice’de bazi harflerden iki hatta uc adet vardir k h p t e o v ve c harflerinin iki ayri yazimi mevcutken h harfinin de uc ayri yazimi bulunur. Ornegin bazi kelimeler bir k ile bazilari bir baskasiyla yazilir. Siz iki ayri dilin yarattigi ikilikle nasil bas edeceginizi henuz bilmezken bir de Ermenice’nin kendi icinde barindirdigi ikiliklerle hatta ucluklerle karsilasirsiniz. Kafaniz da giderek karisir haliyle. Dolayisiyla Ermenice okumayi yazmayi sokmek oldukca mesakkatlidir. Cocuklar konusurken de iki dili birbirine karistirir cogu zaman hatta bazi Turkce kelimeleri Ermenice’ymis bazi Ermenice kelimeleri de Turkce’ymis gibi beller bu durum ta buyuyene kadar da devam edebilir. Anadilimi ihmal etmek… Tum bu ikiliklerden bu agir yukten Ermeni okulumdan ayrilirken kurtuldum. Nitekim etrafimdakiler ailem ailemin dostlari akrabalar her daim Aman ha Ermenice’yi ihmal etme onu da konus oku ve yaz diye tembihlediler. Ben de ihmal etmeyecegimi soyledim hatta bircok aile buyugune de sozler verdim. Fakat sene be sene buyudukce Ermenice’yi hep ihmal ettim her daim erteledim. Seneler gecti Ingilizce’yi ogrendim Fransizca’yi ogrendim Italyanca’yi da az cok ogrendim ama gelin gorun ki tum bu dilleri ogrenirken kendi anadilimi bir kenara attim ve onu giderek unuttum. Su an ihmal edisimin 16. senesindeyim konusmam ortanin iyisi denebilecek duzeyde olmasina ragmen okumam ve yazmam cok geri. Hâlâ cok gec oldugunu da dusunmuyorum ama en buyuk sorunum zamansizlik. Dolayisiyla da hâlâ ihmal ediyorum tek cabam Agos’un Ermenice bolumunu veya Ermenice cikan Jamanak gazetesini uc satir da olsa bes satir da olsa okumaya calismak. Anadiline yabanci olan onca Ermeni Tum bu olumsuzluklara ragmen ben yine de kendimi en azindan konusabildigim icin sansli hissediyorum fakat gunumuzde bircok Ermeni cocuk anadilini bilmiyor Ermeni okullarindaki ogrenci sayisi giderek azaliyor ve bazi okullar kapanma noktasina geliyor. Dolayisiyla cocuklar dilleriyle tanisamiyor aileler de evde daha az konusuyorlar veya hic konusmuyorlar. Bunun yerine cocuklariyla sadece Ingilizce konusan bazi Ermeni annelere babalara da rastlamadim degil. Cocuk Ermenice’den evvel hadi Ermenice bir yana Turkce’den evvel Ingilizce ogreniyor. Ermenice’yi ise Ermeni okuluna gonderilmemesi sebebiyle hic ogrenemiyor. Dolayisiyla ilerde anadiline yabanci olan Ermenilerden birisi haline geliyorlar. Geriye baktigimda aslinda sistemde bir hata oldugunu ve iki dilin ayni anda ogretilmesinin yanlis oldugunu dusunuyorum. Dolayisiyla belki de elzem olan ogretim metodunda bir degisiklik yapmak. Egitimciler dilbilimciler bu konuyla ilgili bir calisma yapabilirler ve iki dili de en saglikli bicimde cocuklara ogretmenin yollarini yeniden duzenleyebilirler. Umarim bundan sonra anadilim olan Ermenice’yi ihmal etmem daha fazla caba gosterebilirim. Uluslararasi Anadili Gunu nde kaybettigim onca Ermenice kelimeyi bulmayi kuramadigim Ermenice cumleleri kurmayi yaziya dokemedigim Ermenice satirlari hayata gecirmeyi ve eserlerini Ermenice oldugu icin okuyamadigim onca degerli Ermeni edebiyatciyi ilerde okuyabilecek seviyeye gelmeyi diliyorum.