Bizim buralarda insanca talepleri yok etmenin esas yolu surundurme usandirma ruh kurutmadir. Hrant in katillerinin yargilandigi davanin bu yola sokulmasini onlemek icin durusma gunlerinde adalet istegimizi ete kemige burundurmeliyiz. Hrant Dink cinayetinin birinci yildonumunde gosterilen Umite Kivanc in 19 Ocak tan 19 Ocak a belgeseli ne oldugunu butun berrakligiyla gosteriyordu. Belgeselde Zuhal Olcay Meral Okay Banu Guven Mehmet Ali Alabora Sevval Sam Mahir Gunsiray Hale Soygazi Halil Ergun ve Derya Alabora nin seslendirdigi metnin tamamini yayinliyoruz. Hrant in katili hic alisilmadik ve umulmadik sekilde cabucak yakalandi. Tabancasi sonradan cinayetin simgesi haline gelen beyaz beresi cep telefonu... hepsi yanindaydi. Otobuse atlamis memleketine donuyordu. Universite sinavindan donen ogrenci gibi. Emniyet e gore civardaki guvenlik kameralarinin cektigi goruntuler televizyonlarda yayimlaninca O.S. nin babasi oglunu teshis etmis gidip polise bildirmisti. Bunun uzerine O.S. nin kendi adina otobus bilet aldigi ogrenilmis yolda yakalanmisti. Bazi gazeteler O.S. nin Trabzon a otobus biletini bir kadinin aldigini yazdilar. Kimligi belirsizdi. Belirsiz kaldi. Samsun Otogari nda yakalanan O.S. Emniyet e goturuldu. Cayocaginda kahramanlar gibi agirlandi. Turk bayragi onunde videolari fotograflari cekildi bunlar basina dagitildi. Ilk ifadesinde Tek basima yaptim demisti. Hrant in yazilari kanina dokunmus o da daha once adimini atmadigi Istanbul Osmanbey e gelip Hrant i buluvermis vuruvermisti. O.S. Istanbul a getirildi ve yeni ifadesinde Trabzon da atis talimleri yaptiklarini silahi iyi kullandigi hizli kostugu icin onu bu ise uygun bulduklarini anlatti. Galiba tek basina degildi. Cinayetin ustunden iki gun gecmemisti ki Istanbul Emniyet Muduru cikip olayda siyasi boyut ve orgut baglantisinin olmadigini ilan etti. Memleketimizde dogup buyuyen herkes bu aciklamayi zihninde soyle tercume etmisti: Orgutluyse de aydinlatmamizi beklemeyin! Skandaldi tabii. Gidermek lazimdi. Istanbul Valisi gazetecilerin hayretli bakislarini ofkeyle savusturmaya calisarak Sucun orgutlu olup olmadigini belirleme gorevi savcilarindir dedi. Biraz once bultenlere dusen beyanla ilgili gerekli duzeltme yapilmistir. Medya guvenlik kameralarina takilmis O.S. goruntulerine mahkûm kalmaktan cabuk kurtuldu. Yasin Hayal sahneye cikmisti. O.S. onunla iliskisini soyle ozetlemisti: Yasin oldur dedi oldurdum. Yasin Hayal in buna cevabi Adliye ye goturulurken Orhan Pamuk akilli olsun! diye bagirmak oldu. Ama O.S. onun istedigi sekilde akilli davranmadi. Yuzlestirildiklerinde Niye oldurttun onu bana? diye sordu Yasin e. Ikisi de Pelitli dendi. Pelitli belli ki uzerinde epey calisilmis ilginc bir memleket kosesiydi. Cinayetten uc gun sonra jandarma bolgesindeki Pelitli de belediye hoparlorlerinden Uniformasiz kimselere bilgi vermeyin! anonslari yapiliyordu. Jandarma devletin baska kanallardan istihbarat toplamasini istemiyordu anlasilan. Pelitli den bir gencin anlattigina gore jandarma gencleri bir kafeye toplamis polisten sikayetci olmalari icin onlara ifade yazdirip imzalatmisti. Cumhuriyet savcilarinca sorgulanan O.S. pismanim noktasina geldigi sirada ortaya Karadeniz Teknik Universitesi nde ogrenci olarak gozuken bir kilit isim cikti: Erhan Tuncel. Figuranlardan harbi yardimci oyunculara dogru ilerliyorduk. Erhan Tuncel karanlik bir gencti. Polis muhbiriydi. Trabzon Emniyeti yle siki fikiydi. Buyuk Birlik Partisi ile iliskisi vardi. Istanbul Cumhuriyet Bassavciligi nin istegi uzerine Emniyet Istihbarat Daire Baskanligi ndan gelen Erhan Tuncel hakkindaki rapor tam 48 sayfaydi. Raporu yollayan Istihbarat Daire Baskani Trabzon un eski emniyet muduruydu. Rapora su notu dusmustu: Buradaki bilgiler hayati onemi haizdir hicbir sekilde desifre edilmesin incelendikten sonra imha edilsin gerekirse yine yollariz. Erhan Tuncel susma hakkini kullanmasa anlatabilecegi o kadar cok sey vardi ki. Trabzon da McDonalds i bombalayan Yasin Hayal in kanli pantolonu onun evinde bulunmus fakat bu delil polislerce ortadan kaldirilmisti. Mahkeme Erhan Tuncel in polis zoruyla durusmaya getirilmesini istemis ancak o hicbir durusmaya gelmemis getirilmemisti. Ustelik bunu talep eden mahkeme de daha sonra onu unutmayi tercih etmisti. Onun yerine Trabzon Valisi konustu. Tipki Istanbul Emniyet Muduru gibi cinayeti amatorce diye nitelendirdi Ideolojik orgut yok dedi. O da her seyi biliyordu! Oysa Istanbul da cumhuriyet bassavcisi tutuklanan bes sanigin suc islemek uzere silahli cete olusturduklarini dusunuyordu. Ancak niyeyse bu bes kisi tutuklanirken teror orgutu kurmakla suclanmadilar. Zanlilarin lehineydi bu. Hrant i oldurmelerinin ustunden on gun gectiginde butun o bildik tuhafliklar ardarda karsimiza cikmaya basladi. Medyanin muhtemelen hakli olarak kilit isim ilan ettigi Erhan Tuncel cinayetten neredeyse bir yil once birilerinin Hrant i oldurmeyi planladigini Trabzon Emniyeti ne ihbar etmis onlar da bunu Istanbul Emniyeti ne iletmisti. Peki ne olmustu? Ustelik bu bilgi Ankara ya Emniyet Genel Mudurlugu ne de iletilmisti. Goruldugu gibi bilgiler boldu oradan oraya iletiliyordu. Daha once acimiz sonsuz aciklamasi yapmis olan Icisleri Bakani bu sefer de butun iddialar arastirilacak dedi. Ikisi de pek tanidik laflardi. Nitekim sonrasi bu laflarin niye ici bos oldugunu anlamamiz icin duzenlenmis bir kurs gibiydi. Trabzon Emniyeti nden bir yetkili Yasin Hayal ve arkadaslarinin telefonlarini mahkeme karariyla uc ay boyunca dinlediklerini ama bunu surdurmek istediklerinde sahislar polis bolgesinde ikamet etmiyor gerekcesiyle taleplerinin reddedildigini acikladi. Ayni yetkili Haddimizi asip jandarma bolgesinden istihbarat topladik diye ekledi. Ama fiziki takibi jandarma fark edince kestik. Polisle jandarma rakip miydi? Rakipse hangisi bizim tarafti? Ocak ayinin son gunu Yasin Hayal in enistesi Coskun Igci gozaltina alindi. Hrant in oldurulmesine iliskin plani o da biliyordu ve iki yildir muhbirlik yaptigi jandarmaya bunu bildirmisti. Jandarma istihbaratindan iki yetkili bunu onayladi. Onlar da biliyordu! Aslinda ortada eger tesvik edilmediyse bile basbayagi goz yumulan acimasiz bir cinayet plani kadar koskoca bir guvenlik skandali vardi. Devletin buna tepkisi pek sert oldu: O.S. ile Yasin Hayal in formasini giydigi Pelitlispor un sahasi kapatildi! 2007 nin Mart inda Trabzon Emniyeti nden bir polisle Erhan Tuncel in telefon konusmasi ortaya cikti. Bu resmi gorevli Tuncel e Cinayeti sizinkiler mi isledi? O sekilde mi oldu? Yasin mi vurdu? gibi sorular soruyordu. Yapimcilarla yonetmenlerin senaryoyu niye degistirdin tartismasini andiriyordu. Anlasilan bu polisin olacaklari ayrintisiyla onceden bilmesinde bir gariplik yoktu. Gozaltina alinan Buyuk Birlik Partisi Trabzon Il Baskani Erhan Tuncel ile Yasin Hayal in Hrant i oldurme plani yaptiklarini Trabzon da herkesin bildigini soylemisti. Bu insanlarin hepsi Buyuk Birlik Partisi nin Alperen Ocaklari nda tanismislardi. Erhan Tuncel basinin eline gecen bir fotografta Muhsin Yazicioglu nun hemen arkasinda goruluyordu. BBP bu isle iliskisi oldugunu reddetti Yazicioglu Her fotograftan bir suclu mu cikaracagiz? diye sordu. Bu sartlarda suclu cikarmak zaten kolay degildi. Erhan Tuncel in cinayetten once evde yapilan hazirlik toplantilarinda yeralan daha sonra tutuklanip saniklar arasina katilacak olan ev arkadasi pek garip seyler anlatiyordu. Polis cinayetten sonra Erhan Tuncel i guya gozaltina almis obur zanlilarin ifadelerini okumasini saglamis sonra birakmisti. Trabzon polisi Yasin Hayal le Erhan Tuncel in telefon gorusmelerini kaydetmisti. Savcilar bu kaydi istedi. Emniyet bir DVD gonderdi. Ancak icinde arayan-aranan numaralar arama saatleri tarihleri falan yoktu. Savcilar bu ayrintilari istediklerinde su cevabi aldilar: Size yolladiktan sonra butun bilgileri imha ettik. Savcilar saniklardan Mustafa Ozturk un telefonunun da dinlendigini ogrendiler ve Trabzon Emniyeti nden kaydi istediler. Emniyet Baska birim dinledi biz dinlemedik diye cevap verdi. Oysa Telekomunikasyon Iletisim Baskanligi Onu sadece Trabzon Emniyet Mudurlugu dinledi diyordu. Savcilar Trabzon dan gonderilen cep telefonu mesajlarina iliskin kayitlarda degisiklik yapildigini dusunuyorlardi. 7.65 mermi lazim gibi bir mesaj degistirilmisti mesela. Bunlar yuzunden sorgulanan yargilanan herhangi bir emniyet gorevlisi yok. Trabzon Il Jandarma Komutanligi nin bu iste ihmali var mi diye arastiran dort mufettis jandarma istihbarattan dort er hakkinda sorusturma yapilip yapilmamasi konusunda bile anlasamadilar. Sonucta jandarma istihbarattan sadece iki gorevli hakkinda sorusturma izni verildi. Amirleri de sorusturulsun talebi reddedildi. Ve sadece iki polis hakkinda sorusturma acilabildi. Biri Samsun Emniyeti Terorle Mucadele Subesi cayocaginda O.S. nin bayrakli kahramanlik goruntulerinin cekilmesine izin veren sube mudur vekili oburu fotograflari basina dagitan komiser. Trabzon Valiligi haklarinda sorusturma acilmasi istenen polislerle amirlerinin herhangi bir kusuru bulunmadigini ilan etti. Samimi cayocagi goruntulerinin aktorleri gibi onlarin da sorusturulmasina gerek yoktu. Tabii Istanbul Emniyeti ndekilerin de. 2006 Subat inda Trabzon Istihbarat Sube Baskani Istanbul daki muadilini aramis Yasin Hayal in Hrant Dink i oldurme planini bildirmisti. Hayal in agabeyinin calistigi firindan sozedilmisti bu konusmada. Her ne yapildiysa bir tutanak tutuldu Firin bulunamadi yazildi. Mufettisler bir yil sonra gidip buldular: firin yerinde duruyordu. Hrant Dink cinayeti davasi 2007 nin 2 Temmuz unda basladi. Bes yuzu askin avukat mudahil olmak icin basvurdu. Saniklarin sayisi bu arada 18 i bulmustu. Geceyarisina kadar suren ilk durusmada 12 tutuklu saniktan dordu tahliye edildi. Bunlardan birinin suikastta kullanilan mermileri getirdigi ileri suruluyordu. Dink ailesinin avukatlari karara itiraz ettiler. Reddedildi. Sorusturmanin genisletilmesi talebini ise mahkeme hakli buldu. Boylece Yasin Hayal e ilham verdigi soylenen emekli albayin telefonu dinlenerek tutulan kayitlar da arastirilacakti. Onu da taniyorlar biliyorlardi. Telefonunu dinlemislerdi. Agos ta Sabiha Gokcen ile ilgili yazi yayimlandiktan sonra Hrant Istanbul Valiligi ne cagirilmis vali yardimcisinin odasinda iki istihbarat gorevlisi ona hayatinin tehlikede oldugunu ima etmislerdi. Bu gorusmeden vali ve icisleri bakani haberdardi. Hrant in hayatinin tehlikede oldugunu biliyorlardi. Sonra birkac sivil polis Dink ailesinin evine gelmis herhangi bir tedirginlik hissederseniz bizi arayin demislerdi. Yetkililerin Hrant i korumaya yonelik ilgisi ve dikkati bundan ibaretti. 301 den acilan davalar bunlar bahane edilerek mahkeme onlerinde yapilan eylemler Hrant in avukatlarina ve ona destek olmak icin mahkemeye gelen dostlarina acik saldirilar ve Hrant la birlikte Agos u da hedef alan tehditlerle olusturulan ortam cinayete elverisli zemini yaratmisti. Bu ortamda Hrant i aramizdan almalari kolaylasmisti. Pelitli den kalkip gelen Pangalti-Osmanbey kalabaligina karisan bir genc uc el ates edip milyonlarca insanin umudunu karartabildi. Istanbul Emniyet Muduru olaydan bir gun sonra bu orgut isi degil diye kestirip atmisti. Civardaki banka ve magazalarin guvenlik kameralarinin cinayet gunu sabahindan ogle sonrasina kadar cektigi goruntuler nedense bulunamadigindan O.S. ye yardim eden ya da onu uzaktan kollayan birileri var miydi bilemiyoruz. Cinayetin gerisinde orgut bulunmadigindan gayet emin olan Trabzon Valisi Emniyet gorevlileri hakkinda sorusturma izni vermiyor. Davanin bir numarali sanigi bir polis muhbiri. Gorunen o ki jandarma da herhangi bir kusuru bulunduguna inanmiyor. Hrant i kaybettigimizde onca caresizligimize ragmen yuz bini askin insan onu ugurlamak icin sessizce yuruyerek direncimizi gosterebildik. Hrant i unutturmayacagimizi gosterdik. Bu gercek suclularin ortaya cikarilmasi ve ibretlik bir sekilde cezalandirilmasi icin guclu bir talepti ayni zamanda. Ama ardindan mahkeme onunde olusturabildigimiz guc suclulari kollamak isteyenlerin direncini kirmaya yetmedi. Bu dava bizim icin arkadasimizin guler yuzlu cesaretine samimiyetine inancina sahip cikma davasi. Onun ruhunu biraz olsun huzura kavusturabilme davasi. Ve ayni zamanda bu memleketin onur davasidir. Arkadasimizi katleden sebekenin ortaya cikarilmasini ve cezalandirilmasini saglayabilirsek Hrant in en cok istedigi seylerden birini basarmis olacagiz. Bu memleket irkci katillere ve gorevlerini onlari korumak icin kotuye kullananlara ait degil; bunu gostermis olacagiz. Bizim buralarda insanca talepleri yok etmenin esas yolu surundurme usandirma ruh kurutmadir. Hrant in katillerinin yargilandigi davanin bu yola sokulmasini onlemek icin durusma gunlerinde adalet istegimizi ete kemige burundurmeliyiz. Orada bulunmaliyiz.